Nguồn gốc Ba Lan giúp gì cho Angela Merkel?
Thanh niên Đông Đức: Angela Merkel (bìa phải) cùng Joachim Sauer và một người bạn tại Bachotek, Ba Lan vào năm 1989
Ảnh: BOGUMIL JEZIORSKI
Quan hệ Đức - Ba Lan tiếp tục xấu đi với chính quyền cánh hữu Ba Lan phê phán thủ tướng Angela Merkel, nói bà gây ra khủng hoảng cho EU.
Phía Ba Lan cũng nói bà thủ tướng Đức chứ không phải ai khác, cần chịu trách nhiệm cho thất bại tranh cử của đảng CDU tháng 9 vừa qua.
Tin mới nhất cho hay các đàm phán lập chính phủ liên minh tại Đức sau bầu cử có thể đến Giáng Sinh năm nay cũng chưa có kết quả.
Bộ trưởng Ngoại giao Ba Lan, Mariusz Blaszczak nói rằng vì bà Merkel không nghe theo lời khuyên của các láng giềng phía Đông về "làn sóng di dân Trung Đông" nên đã gây khủng hoảng cho toàn EU.
Mới đây nhất, các quan chức EU và Đức đã vô cùng ngạc nhiên khi thấy Ba Lan tuyên bố đơn phương "ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập EU".
Kế hoạch này đã bị EU tạm gác "vì lý do nhân quyền tại Thổ Nhĩ Kỳ".
Nhưng dù quan hệ với Ba Lan căng thẳng, đây chỉ là chuyện chính trị quốc gia, vì về cá nhân thì bà Merkel luôn giữ tình cảm với Ba Lan.
Không chỉ sang thăm Ba Lan nhiều lần thời Đông Đức, nữ thủ tướng Đức còn có ông nội là người Ba Lan từ Poznan và bà cũng rất tự hào về di sản này.
Câu chuyện về gốc Ba Lan của bà Angela Merkel đã được báo chí châu Âu nói đến từ 2013.
Theo ông Stefan Kornelius, nhà báo Đức và tác giả một cuốn tiểu sử về bà Merkel, viết trên báo Anh, The Guardian rằng bà Angela Merkel hoàn toàn có thể giữ họ tên là Angela Kazmierczak.
Có một phần tư dòng máu Ba Lan, bà Angela nay dùng họ người chồng đầu tiên, Ulrich Merkel (ly hôn năm 1982) nhưng từng có cả họ tên là Angela Dorothea Kasner.
Sinh tại Hamburg năm 1954 và được cha mẹ đưa về Berlin vùng thuộc Đông Đức sau đó, bà có ông nội là Ludwig Kazmierczak, người Ba Lan.
Ông sinh ra năm 1896 ở Poznan khi thành phố này thuộc Đức và có tên là Posen.
Có mẹ là Anna Kazmierczak và cha mang họ Wojciechowski, ông Ludwig vì lý do cá nhân đã giữ họ mẹ sau khi bà lấy một người chồng khác có họ là Rychlicki.
Tham gia khởi nghĩa chống Đức và sau làm cảnh sát Ba Lan, ông Ludwig Kazmierczak đã sang Berlin sinh sống sau Thế Chiến 1.
Bản quyền hình ảnh AFP
Ông Joachim Sauer và bà Angela Merkel ở Phủ Tổng thống Ba Lan tháng 3/2007
Tại Berlin, bố của bà Angela là Horst Kazmierczak ra đời và trong thập niên 1930 mới rút ngắn họ của mình theo cách viết tiếng Đức là Kasner.
Ông Horst Kasner đổi từ đạo Công giáo truyền thống Ba Lan sang Tin Lành và thành một mục sư dòng Lutheran.
Ông lấy vợ là Herlin, một giáo viên dạy tiếng Anh gốc từ Gdansk (Danzig).
Thời Đông Đức, bà Angela Merkel đã từng cùng sang thăm Ba Lan và tìm lại thân nhân ở Poznan.
Sau này, bà lại đưa người chồng thứ nhì, ông Joachim Sauer sang thăm lại Ba Lan, nhưng đã ở cương vị Thủ tướng và hai người được đón tại Phủ Tổng thống Ba Lan.
Là một trong số ít lãnh đạo cường quốc Phương Tây có hiểu biết cá nhân về Đông Âu - bà Merkel từng là đoàn viên cộng sản FDJ thời Đông Đức và thạo tiếng Nga - nữ thủ tướng Đức từng đóng vai trò cầu nối quan trọng với khối quốc gia hậu cộng sản.
Nhưng với các đảng phái chính ở Đông Âu ngày càng ngả sang phía hữu bài ngoại, chống Brussels, uy tín cá nhân của bà với họ cũng giảm sút đi nhiều.
Cùng lúc, chính quyền Ba Lan ra các luật hạn chế tự do ngôn luận và vi phạm các quyền của thẩm phán, theo lời chỉ trích từ EU.
Nhiều nhóm cánh hữu được chính phủ hỗ trợ ở Ba Lan cũng lên tiếng nhắc lại các vấn đề lịch sử và ám chỉ Berlin có thái độ "đế quốc".
Gần đây nhất, bà Angela Merkel trực tiếp phê phán đảng cầm quyền Pháp luật và Công lý (PiS) ở Ba Lan:
"Tôi luôn mong muốn có quan hệ tốt với Ba Lan - và vì họ là láng giềng nên tôi luôn tìm cách ưu tiên quan hệ đó - nhưng nay không thể nào câm miệng chỉ để cho yên chuyện."
Bà nói thái độ của Warsaw là "đụng chạm đến nền tảng hợp tác trong EU".
http://www.bbc.com/vietnamese/culture-social-42194227
