Vì sao đảo chính xảy ra? Aung San Suu Kyi giờ ra sao? Tương lai nào cho cuộc khủng hoảng?   By Lee Nguyen - Luật Khoa Tạp Chí|   Sáng ngày 01/02/2021, quân đội Myanmar (Tatmadaw) đảo chính. Họ bắt giữ bà Aung San Suu Kyi, Tổng thống Win Myint và các lãnh đạo khác của đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (National League for Democracy – NLD) trong một loạt các cuộc truy quét.   Quân đội sau đó thông báo sẽ thay thế nội các của bà Aung San Suu Kyi, bãi chức 24 bộ trưởng và thứ trưởng. Họ ban bố tình trạng khẩn cấp trong vòng một năm.   Các ngân hàng bị đóng cửa. Lệnh giới nghiêm vào ban đêm được áp dụng. Sóng điện thoại và mạng Internet bị gián đoạn.   Myanmar một lần nữa bị đặt dưới sự cai trị của quân đội, sau khoảng bảy thập niên dân chủ hóa nhiều bấp bênh.   Hơn một tháng đã trôi qua. Cuộc chính biến đã trở thành thảm sát đẫm máu.   Vì sao Tatmadaw đảo chính?   Tin đồn về một cuộc đảo chính đã bắt đầu lan truyền từ nhiều tuần trước đó, khi căng thẳng gia tăng giữa chính phủ dân sự và giới quân sự. Vào ngày 26/01/2021, người phát ngôn của quân đội, Thiếu tướng Zaw Min Tun đã cảnh báo rằng họ sẽ “hành động” nếu tranh chấp bầu cử không được giải quyết.   Trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2020, Đảng NLD của bà Aung San Suu Kyi đã giành chiến thắng áp đảo so với Đảng Liên minh Đoàn kết và Phát triển (Union Solidarity and Development Party – USDP) do quân đội hậu thuẫn. NLD giành được 396/498 ghế có thể cạnh tranh trong lưỡng viện Quốc hội, vượt xa so với chỉ tiêu 322 ghế cần đạt để có thể thành lập nội các. Trong khi đó, USDP chỉ giành được 33 ghế, ít hơn 8 ghế so với bầu cử năm 2015.   Nhưng USDP cáo buộc cuộc bầu cử xảy ra “gian lận trên diện rộng”, mặc dù họ không đưa ra được bằng chứng. Trong cuộc họp báo ngày 11/11/2020, USDP cho biết họ không công nhận kết quả bầu cử và yêu cầu phải có một “cuộc bầu cử tự do, công bằng, không thiên vị và không có vận động tranh cử gian lận”.   Ủy ban Bầu cử Liên minh (Union Election Commission) của nước này bác bỏ các cáo buộc của quân đội, từ chối yêu cầu bầu cử lại. Họ khẳng định cuộc bầu cử đã được tổ chức “một cách công bằng, tự do”, và “không thể minh bạch hơn”.   Một thông tin đáng lưu ý là Tổng tư lệnh quân đội, Thống tướng Min Aung Hlaing sẽ đến tuổi nghỉ hưu vào tháng 6/2021, và theo quy định, phải rời khỏi vị trí của mình. Tài sản khổng lồ cũng như các công ty gia đình của ông có thể bị tổn hại khi ông không còn nắm quyền.   Việc đảo chính vì vậy được các nhà quan sát cho là một nỗ lực của Min Aung Hlaing để níu kéo quyền lực. Theo dự đoán, với việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp trong vòng một năm, ông có thể sẽ tìm ra giải pháp để kéo dài nhiệm kỳ. Ai đang nắm quyền lực? Thống tướng Min Aung Hlaing, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Myanmar hiện đã lên nắm quyền.   Min Aung Hlaing, 64 tuổi, từng theo học ngành luật tại Đại học Yangon (Yangon University) và sau đó gia nhập Học viện Dịch vụ Quốc phòng (Defence Services Academy – DSA) – trường đại học quân sự hàng đầu của đất nước.   Min Aung Hlaing tiếp quản quân đội Myanmar vào năm 2011, khi đất nước bắt đầu quá trình dân chủ hóa. Các nhà ngoại giao ở Yangon cho biết, kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của bà Suu Kyi vào năm 2016, Min Aung Hlaing đã chuyển từ một người lính lầm lì thành một chính trị gia của công chúng.   Ông sử dụng Facebook để công khai các hoạt động chính trị, các cuộc gặp với các chức sắc tôn giáo và các chuyến viếng thăm tu viện. Min Aung Hlaing đã nghiên cứu quá trình chuyển đổi chính trị ở các nước. Ông nhận thấy cần phải tránh sự hỗn loạn như ở Libya và các nước Trung Đông sau khi Myanmar thay đổi chế độ vào năm 2011.   Trong những bình luận công khai đầu tiên sau cuộc đảo chính, Tướng Hlaing đã tìm cách biện minh cho việc tiếp quản quyền lực. Ông nói rằng quân đội đứng về phía người dân và sẽ xây dựng một “nền dân chủ thực thụ và có kỷ luật”. Quân đội cũng cho biết họ sẽ tổ chức một cuộc bầu cử “tự do và công bằng” khi tình trạng khẩn cấp kết thúc.   Quân đội đã luôn có một vị trí quan trọng ở Myanmar, bất kể họ có nắm quyền chính thức hay không. Họ là kiến trúc sư của bản Hiến pháp năm 2008, trong đó thừa nhận vai trò và quyền lực của giới quân đội trong hệ thống chính trị Myanmar.   Tatmadaw được Hiến pháp trao cho một hạn ngạch (không qua bầu cử) 25% số ghế trong lưỡng viện Quốc hội. Tổng tư lệnh của quân đội còn có quyền bổ nhiệm ba vị trí bộ trưởng trong chính phủ, phụ trách các vấn đề quốc phòng, nội vụ và biên giới.   Aung San Suu Kyi giờ ra sao? Bà Aung San Suu Kyi bị đưa ra xét xử trong một phiên tòa bí mật vào ngày 16/2. Luật sư của bà không được thông báo. Ông Win Myint, vị tổng thống bị phế truất của Myanmar cũng bị xét xử trong phiên tòa này. Họ đối mặt với các bản án lần lượt là sáu năm và ba năm tù giam.   Các tội danh không liên quan đến gian lận bầu cử. Bà Suu Kyi bị khép vào tội nhập khẩu bộ đàm – một mặt hàng nằm trong danh sách cấm nhập khẩu ở Myanmar. Bằng chứng buộc tội được đưa ra là ít nhất 10 chiếc bộ đàm cùng các thiết bị ngoại quốc khác mà cảnh sát tìm thấy trong dinh thự của bà.   Ngoài ra, bà cũng bị kết tội vi phạm luật về quản lý xã hội trong tình trạng thiên tai, khi đã tiếp xúc với một đám đông trong đại dịch COVID-19. Ông Win Myint cũng bị khép vào tội danh này.   Theo nhận định của New York Times, phiên tòa có thể kéo dài đến một năm. Đây là cái cớ để quân đội tiếp tục giam giữ bà Suu Kyi – người lãnh đạo phong trào dân quyền ở Myanmar. Vấn đề người Rohingya thì thế nào? Bà Aung San Suu Kyi là một biểu tượng dân chủ ở Myanmar. Tuy vậy, hình tượng người hùng đổ sập vào năm 2017 khi bà bảo vệ các chiến dịch đẫm máu của quân đội ở bang Rakhine. Cuộc đàn áp đó đã khiến 700.000 người Rohingya phải chạy sang nước láng giềng Bangladesh.   Những người Rohingya tị nạn ở Bangladesh đã lên án cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar, nhưng nói rằng họ không “cảm thấy tiếc” về việc nhà lãnh đạo Aung San Suu Kyi bị tước đi quyền lực.   Bà Christina Fink, một giáo sư tại Đại học George Washington (Mỹ), người nghiên cứu về Myanmar cũng cho biết, bà Suu Kyi và NLD đã đối xử bất bình đẳng với các sắc tộc thiểu số ở đất nước.   Chẳng hạn, ở tiểu bang Rakhine, NLD đã bổ nhiệm người của mình làm thủ hiến, mặc dù một đảng địa phương đại diện cho sắc tộc Arakan sống ở đó chiếm đa số trong cơ quan lập pháp của bang.   Bà Suu Kyi và NLD cũng đã để quân đội đặt ra phần lớn chương trình nghị sự trong các cuộc đàm phán hòa bình với các phiến quân và thậm chí tán thành cuộc chiến giữa Tatmadaw với quân đội Arakan. Fink nói: “Rất nhiều đảng phái sắc tộc cảm thấy rằng họ bị gạt ra ngoài lề và NLD chỉ theo đuổi những thứ của riêng họ”.   Cho đến nay, nhiều người biểu tình chống quân đội cảm thấy hối hận vì đã im lặng trước các hành động diệt chủng của Tatmadaw đối với người Rohingya trên đất nước.   Trong nhiều thập niên qua, công chúng tin vào những lời tuyên truyền của quân đội, rằng những hành vi thanh trừng sắc tộc ở bang Rakhine chỉ là một cuộc phản kích chống lại các tay súng Rohingya.   Họ tin rằng người Rohingya là dân nhập cư đến từ Bangladesh. Họ gọi những người tị nạn Rohingya là “chuyên gia gây chú ý” (drama queens) và “kẻ nói dối”, cho rằng người Rohingya đã thêu dệt nên những câu chuyện kinh hoàng để nhận tiền và viện trợ quốc tế.   Sau cuộc đảo chính, nhiều người Myanmar đã bắt đầu nghi ngờ những lời tuyên truyền của quân đội và thay đổi định kiến cố hữu về người Rohingya.   Sự thay đổi này là một tín hiệu tích cực và có ý nghĩa sâu sắc ở một đất nước mà chỉ vài năm trước, việc nhắc đến từ “Rohingya” có thể gây ra phản ứng giận dữ từ đám đông.   Một số người Rohingya thậm chí còn đang tham gia các cuộc biểu tình ở Yangon, dù họ có nguy cơ bị bắt hoặc bị ngược đãi trong một xã hội phủ nhận các quyền công dân cơ bản của họ. Các cuộc biểu tình đang diễn ra như thế nào? Trong suốt nhiều tuần lễ, người dân Myanmar xuống đường biểu tình ủng hộ bà Aung San Suu Kyi và phản đối cuộc đảo chính của quân đội.   Những ngày sau cuộc đảo chính, không khí sợ hãi bao trùm đường phố Myanmar. Người dân biết quá rõ quân đội sẽ sử dụng vũ lực như thế nào, và lúc đầu họ đã do dự. Một nhà lãnh đạo của một tổ chức xã hội dân sự Hồi giáo có trụ sở tại Yangon nói trên tờ Southeast Asia Globe: “Nếu chúng tôi đáp trả bằng các cuộc biểu tình, [quân đội] sẽ bắt giữ rất nhiều người. Hiện giờ chúng tôi không làm gì cả, ngoại trừ đăng bài trên Facebook.”   Rất nhanh sau đó, những hội nhóm hình thành trên mạng xã hội. Cư dân mạng lên Facebook chuyển ảnh đại diện của họ thành màu đen trong sự phản đối lặng lẽ, trong khi các bác sĩ đeo ruy băng đen lên ngực áo của họ để thể hiện quan điểm phản kháng. Trong khi đó, một nhóm bác sĩ tại các bệnh viện quốc doanh bắt đầu đình công để phản đối cuộc đảo chính và yêu cầu trả tự do cho bà Suu Kyi. Tranh cổ động: Xoong chảo của chúng tôi đang nói gì? Phản đối đảo chính quân sự! Thả các nhà lãnh đạo của chúng tôi! Chúng tôi muốn công lý! Tôn trọng lá phiếu của chúng tôi! Cứu lấy nền dân chủ! Ảnh: Ye Yint Maung. Khi đêm đến, người dân bắt đầu đổ ra đường gõ xoong nồi như một hình thức phản kháng. Đây là một phong tục truyền thống của Myanmar để xua đuổi ma quỷ. Họ muốn dùng nó để xua đuổi những kẻ đeo bám quyền lực dai dẳng trên đất nước này. Các nhóm thanh niên và sinh viên cũng kêu gọi các chiến dịch bất tuân dân sự. Trang fanpage của chiến dịch trên Facebook có hơn 300.000 lượt yêu thích.   Các cuộc biểu tình ôn hòa bị quân đội đàn áp đẫm máu. Hai người biểu tình bị lực lượng an ninh giết chết ở Mandalay vào ngày 20/2.   Vào ngày 22/02, hàng triệu người trên khắp đất nước tổ chức một cuộc tổng đình công, với sự tham gia của công chức nhà nước, nhân viên ngân hàng, bác sĩ và những người lao động trong các ngành nghề khác. Cuộc tẩy chay trên toàn quốc đã thúc đẩy một phong trào bất tuân dân sự, làm tê liệt hệ thống ngân hàng và khiến quân đội gặp khó khăn.   Quân đội đã dựng các rào chắn, triển khai các đội lính bắn tỉa trên mái nhà, dùng đạn cao su, vòi rồng, hơi cay và đạn thật để chống người biểu tình. Tuần này qua tuần khác, các lực lượng vũ trang đã gia tăng các cuộc tấn công nhắm vào những người biểu tình. Cho đến tuần đầu tiên của tháng Ba, đã có hơn 60 người thiệt mạng, trong đó có ít nhất 38 người bị giết chỉ trong ngày 3/3. Tương lai nào cho cuộc khủng hoảng? Các nhà lãnh đạo trên thế giới đã nhanh chóng lên án cuộc đảo chính, yêu cầu thả tự do cho bà Aung San Suu Kyi và các nhà lãnh đạo khác, đồng thời kêu gọi quân đội tôn trọng kết quả của cuộc bầu cử.   Tổng thống Mỹ Joe Biden đe dọa sẽ khôi phục các lệnh trừng phạt lên giới quân sự Myanmar. Ông nói rằng quân đội không nên “chống lại ý muốn của người dân”. Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố các sự kiện ở Myanmar là một cuộc đảo chính.   Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres cho biết cuộc đảo chính “giáng một đòn nghiêm trọng vào các cải cách dân chủ ở Myanmar”. Thủ tướng Anh Boris Johnson phát biểu trong một bài đăng trên Twitter rằng “lá phiếu của người dân phải được tôn trọng và các nhà lãnh đạo dân sự nên được thả”.   Nhiều quốc gia phương Tây khác cũng đã thi hành hoặc đang cân nhắc các lệnh trừng phạt. Tuy nhiên, tổ chức quan trọng nhất trong khu vực ASEAN (Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á), do Brunei làm chủ tịch nhiệm kỳ 2021, lại không đưa ra động thái nào. Trong khi đó, Trung Quốc phản ứng một cách thận trọng vì họ đang có quan hệ tốt với cả chính phủ của bà Aung San Suu Kyi và giới quân đội Myanmar./.   Các nguồn tổng hợp chính New York Times, What is happening in Myanmar? Coup, protest and more news BBC, Myanmar coup: What is happening and why? South East Asia Globe, Myanmar’s military coup: Why now, and where do we go from here? Reuters, Explainer: All eyes on Myanmar army chief Min Aung Hlaing as military seizes power  

  Pascale Berry-Wavre - Ủy Ban Thụy Sĩ Việt Nam COSUNAM Luy Nguyen Tang| Không chỉ ở Miến Điện (Myanmar) mới có một chế độc tài chà đạp thô bạo các quyền con người   Ngày 08 tháng 3 sắp tới đây, nền tư pháp Việt Nam sẽ xét xử phúc thẩm sáu người trên 29 người đã bị kết án hôm 14/9/2020 vì những hành động kháng cự nhà cầm quyền. Trong những người này, có hai người bị kết án tử hình. Số phận của những người này sẽ ra sao ? Họ là những người vào đầu năm 2020 đã tranh đấu chống chính quyền tịch thu ruộng đất của làng họ.   Ngày nay Việt Nam vẫn là một trong những chế độ độc tài tồi tệ nhất. Những tham vọng phát triển về du lịch và kinh tế dẫn đến tình trạng nhà nước cướp đoạt đất đai của người dân mà không có đền bù thích đáng, sự nô lệ hóa một phần lớn dân chúng với một tác động thảm khốc cho môi trường. Sự việc được gọi là « Vụ Đồng Tâm » làm nổi bật những tệ nạn này. Năm 1980, ngôi làng ở cách Hà Nội khoảng chừng 50 cây số đã thỏa thuận với chính quyền trung ương về việc trưng dụng 47 hecta đất cho sân bay quân sự. Như thế, dân làng chỉ còn giữ lại 59 để trồng trọt.   Nhưng 40 năm sau, phi trường vẫn chưa được xây. Đất đai vẫn không được sử dụng. Nhưng đâu phải chỉ có thế: năm 2017, chính phủ muốn lấy luôn 59 hecta còn lại, cho một dự án đô thị hóa lớn. Chính quyền đề nghị với dân làng một cái giá không nghĩa lý gì để bồi hoàn cho sự mất đất canh tác, đẩy họ vào cuộc sống khốn cùng. Những tranh tụng, với nhiều khúc mắc, kéo dài cho đến khi công an, vào rạng sáng ngày 9/01/2020, đã ập vào tấn công làng Đồng Tâm, gây ra nhiều nạn nhân, đặc biệt trong đó có người trưởng làng, 85 tuổi, đã bị bắn chết.   29 người bị kết án hôm 14/9 đều là dân làng Đồng Tâm, những người đã cố gắng bảo vệ gia đình họ chống lại cuộc tấn công này. Bản chất phiên tòa này là một trò giả dối, với người chứng bị đe dọa, các luật sư bị răn đe và các bị cáo bị tra khảo bức cung. Không có bảo đảm nào là các quyền căn bản nhất đã được tôn trọng cho các bị cáo, họ đã bị tuyên phạt với những bản án khắc nghiệt tối đa: hai người trong họ bị kết án tử hình : ông Lê Đình Chức và ông Lê Đình Công, hai người con trai của ông trưởng làng.   Sự kiện Đồng Tâm dấy lên nhiều phản ứng. Nhờ vào sự đấu tranh của cộng đồng người Việt hải ngoại, các thủ tướng chính phủ của nhiều quốc gia, Liên Minh Âu Châu và Thụy Sĩ đã được báo động và đã quan tâm đến trường hợp này. Đối với những người đấu tranh cho nhân quyền, những áp lực quốc tế là hy vọng duy nhất để tòa án của Việt Nam có thể thay đổi thái độ trong hồ sơ này.   Lần sau mà Quý Vị mua hàng hóa sản xuất tại Việt Nam, hay coi đây là nơi đi nghỉ dưỡng, xin Quý Vị hãy nghĩ về câu chuyện này. Có nhiều xác suất những người nông dân hay ngư dân đơn sơ là những người đã bị đầy đọa, thậm chí bị sát hại để cho phép thiết lập một nhà máy hay một khách sạn. Biết bao luật sư đã bị bắt bớ, bị giam cầm chỉ vì dám biện hộ các nạn nhân này. Biết bao gia đình đã phải chịu tang tóc hay bị đe dọa.   Phiên tòa tái thẩm sẽ diễn ra trong những ngày gần đây và sẽ cho thấy tình trạng của đất nước này về mặt vận hành tư pháp và xem chính phủ Việt Nam có sẵn sàng cải thiện những cơ chế chính trị, như lời cam kết của ông Thủ Tướng Việt Nam vào ngày 19/02 tại Hà Nội trong khuôn khổ của sách lược đầy tham vọng về phát triển ngành du lịch từ nay đến năm 2030.  

Le Anh   Theo News.com.au, Trung Quốc đã gia tăng các hoạt động quân sự ở khu vực Biển Đông và Hoa Đông trong năm qua. Họ đưa ra tuyên bố chủ quyền phi lý tại Biển Đông thông qua cái gọi là "đường chín đoạn", yêu sách không được cộng đồng quốc tế công nhận.   Kể từ đầu năm 2021, ngoài Mỹ, Ấn độ, Nhật Bản, Australia và Hàn Quốc còn có hàng loạt các quốc gia tây phương vào cuộc trước sự bành trướng và lộng hành của Trung Quốc tại Khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương và Biển Đông. Các quốc gia này đều có kế hoạch điều tàu chiến tới các điểm nóng, đặc biệt là tại Biển Đông.   Theo News.com.au, Anh, Pháp, Đức, Hà Lan, Canada… trong năm nay đều đang lên kế hoạch đưa chiến hạm tới Ấn Độ - Thái Bình Dương, trong đó có Biển Đông nhằm phát đi thông điệp “cảnh báo” các hành động bành trướng của Trung Quốc trong khu vực.   ANH: Bộ Quốc phòng Anh cho biết tàu sân bay 65.000 tấn HMS Queen Elizabeth sẽ đến Đông Nam Á trong khoảng thời gian từ tháng 4 đến tháng 6.   PHÁP: Đưa tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân qua Biển Đông trong tháng này. Hiện thời, họ đang tiếp tục điều tàu tấn công đổ bộ 21.000 tấn FS Tonnere và một tàu khu trục nhỏ qua khu vực này trong những tuần tới.   HÀ LAN: Tuyên bố sẽ điều tàu chiến hộ tống hàng không mẫu hạm của Anh tới khu vực.   ĐỨC: Đức chuẩn bị đưa các khu trục đến Nhật Bản, Australia và Hàn Quốc. Bộ Quốc phòng Đức Thomas Silberhorn nói: "Chúng tôi muốn nâng cao quan hệ với các đối tác trong nhóm các quốc gia dân chủ",   CANADA: Cuối tháng trước, tàu khu trục Winnipeg của Hải quân Hoàng gia Canada đã đi qua eo biển Đài Loan để phát đi thông điệp về một "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở".,,   Qua những động thái của các quốc gia tây phương đã "khẳng định các quyền tự do hàng hải", đồng thời thách thức các yêu sách chủ quyền phi pháp của Bắc Kinh, cho cái gọi là "đường chín đoạn", đã làm cho Trung Quốc không hài lòng. Tờ Nhân dân Nhật báo, cho rằng các quốc gia tây phương đang có những hành động không tốt đẹp và có thể dẫn đến “khủng hoảng khu vực”   Một số chuyên gia quan sát nhận định, trước những động thái ‘liên minh’ của các quốc gia tây phương buộc Trung Quốc phải đối mặt với những thách thức chưa hề xảy ra trong quá khứ, có thể dẫn đến cuộc “ xung đột” ngày càng gay gắt hơn tại Biển Đông giữa Bắc Kinh và các quốc gia tây phương?   Lê Ánh  

Nguyễn Ngọc Nam Phong   Hôm 28/2/2021, lực lượng cảnh sát thuộc phe quân đội Miến Điện đã nổ súng vào đoàn biểu tình khiến cho 9 người dân vô tội thiệt mạng. Giữa cảnh súng đạn, bạo lực và chết chóc, một nữ tu Công giáo đã quỳ xuống xin lực lượng cảnh sát hạ vũ khí, đứng về phía nhân dân để bảo vệ người dân và đất nước khỏi chìm vào biển máu. SỨ GIẢ HOÀ BÌNH! Ảnh: đài truyền hình Kachin     Những ngày này, khi đất nước rơi vào khủng hoảng do quân đội đảo chính, Giáo Hội Myanmar đã cùng người dân đất nước đứng lên mạnh mẽ lên án cuộc đảo chính, bảo vệ những giá trị dân chủ mà họ mới giành được vài năm gần đây. Giáo hội Myanmar hiện có hoảng 659.000 tín hữu, trên tổng số 51.790.000 dân, chiếm 1,27% dân số. Mặc dù chỉ là thiểu số trong một đất nước chọn Phật giáo làm quốc giáo, nhưng Giáo hội, cách riêng các vị lãnh đạo Giáo hội Công giáo Myanmar luôn đi đầu trong công cuộc hoà giải, hoà hợp dân tộc, âm thầm ủng hộ bà Aung San Suu Kyi, ngay từ năm 1988, trong cuộc đấu tranh xây dựng xã hội dân chủ.   Những ngày này, khi đất nước Myanmar tiếp tục bị xâu xé do đảo chính, một lần nữa, dưới sự dẫn dắt của Đức Hồng y Charles Bo - Chủ tịch liên Hội đồng Giám mục Á Châu, Giáo hội Myanmar từ các đức giám mục, các linh mục, nam nữ tu sĩ và cộng đồng tín hữu lại sát cánh cùng người dân cả nước xuống đường bảo vệ nền dân chủ non trẻ, bằng những việc làm thiết thực, như kêu gọi các tín hữu sống tinh thần tỉnh thức và cầu nguyện, đặc biệt cầu nguyện cho hòa bình của đất nước trong giai đoạn khó khăn và cấp thiết hiện nay. Đức Hồng y Charles Maung Bo, Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Yangon, Myanmar,  Bo kêu gọi 10 điểm Dân chủ cho Quốc dân Myanmar https://www.youtube.com/watch?v=XExZwYAn3r0&feature=emb_imp_woyt   Bên cạnh đó, trong một thông cáo của tổng giáo phận Yangon, Đức Hồng y Charles Bo, tổng giám mục, đã kêu gọi Dân Chúa thận trọng và tỉnh thức, đồng thời đưa ra những hướng dẫn cụ thể cho mọi thành phần Dân Chúa. Theo đó, ngài kêu gọi các linh mục "vì lý do an ninh, hãy cảnh giác và kiểm soát những người vào cơ sở của Giáo hội" và "để duy trì sự hiệp nhất và đồng nhất trong thông tin, ngài yêu cầu các linh mục, tu sĩ và cha xứ “không đưa ra các tuyên bố cá nhân” để tránh những điều mâu thuẫn, tạo thêm sự bất an và bối rối."   Ngoài ra, ý thức được tình hình chính trị có thể trở nên khó khăn hơn, Đức Hồng y cũng yêu cầu lưu trữ lương thực để tránh thiếu hụt, dự trữ thuốc men để bảo vệ sức khỏe cho người dân. Cuối cùng, cộng đoàn Giáo hội được khuyên liên lạc với Đức cha phụ tá trong mọi tình huống báo động hay khẩn cấp.

Thị trưởng của Halle, Bernd Wiegand Deutsche Welle (Võ Thu Phương dịch)   Lãnh đạo ngành y tế của Đức đang kêu gọi hình phạt đối với hàng trăm chính trị gia địa phương, cảnh sát và nhân viên hành chính đã được tiêm sớm vaccine chống corona, những người này nằm ngoài danh sách ưu tiên được ban hành. Bà Angela Merkel đã tỏ ra rất thận trọng. “Tôi cũng sẽ tiêm chủng,” bà nói trong bài phát biểu vào dịp đầu năm của mình. “Khi tôi đến lượt.” Thủ tướng và các thành viên của Chính phủ Liên bang mong muốn tạo ra một hình ảnh tốt đẹp theo đúng trình tự tiêm chủng vaccine do Hội đồng Cố vấn Luân lý của nước Đức đưa ra. Theo đó, đối tượng được tiêm chủng hàng đầu là: các cụ già trên 80 tuổi cũng như nhân viên điều dưỡng, nhân viên bệnh viện, nhân viên chăm sóc bệnh nhân Covid-19 hoặc nhân viên chăm sóc những người đặc biệt bị đe dọa bởi căn bệnh này. Trong kế hoạch tiêm chủng của Hội đồng Cố vấn Luân lý, thủ tướng và các bộ trưởng được chỉ định đứng vào vị trí thứ ba – còn sau cả những người tị nạn sống trong trại tập trung. Như vậy, “những người có vị trí đặc biệt trong nội các chính phủ” là nhóm ưu tiên sau chót được nhận vaccine, cùng với những đối tượng khác là cảnh sát và lính cứu hỏa. Mỗi một quốc gia có một kiểu làm gương riêng Các chính phủ ở những nơi khác nhau trên thế giới có những cách cư xử khác nhau. Chẳng hạn như Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã công khai chuyện tiêm vaccine trước ống kính – cũng là một phương thức để trở thành tấm gương cho người dân. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đã được tiêm chủng. Ngay cả các thành viên của chính phủ ở Thụy Sĩ, từng được biết đến với đức tính khiêm nhường và gần gũi với dân chúng, cũng đã nhận vaccine – họ làm việc đó sau những cánh cửa đóng kín với một chút xấu hổ và một chút che giấu hơn là phô diễn công khai. Vậy mà, nhiều chính trị gia cấp địa phương của Đức (thuộc các đảng phái khác nhau) đã gây ra sự phẫn nộ vì họ không tuân theo tấm gương của chính phủ liên bang. Họ lợi dụng những sơ hở trong quy trình tiêm chủng để nhận vaccine sớm hơn dự định. Ví dụ, thị trưởng của Halle, Bernd Wiegand: Ông đã nhận được vaccine nhờ vào một “tình huống ngẫu nhiên”, như chính Wiegand giải thích. Thật “ngẫu nhiên” khi ông ấy và mười thành viên trong hội đồng thành phố đã được tiêm phòng không đúng theo thứ tự quy định. Der Augsburger Bischof Bertram Meier hat bereits seine zweite Corona-Impfung erhalten (Giám mục Augsburger Bertram Meier đã được chích 2 mũi vaccine) Ngay cả giám mục xứ Augsburg và người thừa hành của ông, hàng trăm cảnh sát, hàng chục nhân viên hành chính trong bệnh viện, lính cứu hỏa, thậm chí cả thực tập sinh tại các tòa thị chính – tất cả những người này đều nhận được liều thuốc quý giá trong khi hàng triệu người ở Đức đang tuyệt vọng chờ đến phiên của họ. Chen lấn lên phía trước là phá hủy niềm tin Sabine Dittmar, phát ngôn viên chính sách y tế của đảng SPD tại hạ viện, cho đài truyền thanh DW biết: “Phải trừng phạt và đưa ra một tín hiệu răn đe đối với những kẻ chích xong rồi còn thoải mái nhún vai. Đây là vấn đề cần cật lực lên án về mặt đạo đức“. Dittmar là bác sĩ và cũng đang làm việc ở trung tâm tiêm chủng và xét nghiệm vùng Tây – Bắc bang Bayern. “Tôi không có một chút xíu cảm thông nào“. Chính trị gia Erwin Rüddel của đảng CDU cũng tin rằng những kẻ giành giựt vaccine nên bị trừng phạt. Chủ tịch ủy ban y tế tại hạ viện cho DW biết: “Có thể chúng ta phải thực sự can thiệp vào lề thói này. Kiểu chụp giựt như vậy khiến cho người dân vô cùng tức giận và niềm tin cần thiết sẽ bị hủy diệt. Tôi nhận thấy cách cư xử của những người này, đặc biệt các nhân viên chính ngạch, là vô cùng lỗ mãng“. Lý do phổ biến nhất nhằm biện minh cho việc tiêm chủng ngoài luồng là, các trung tâm tiêm chủng thường có những liều vaccine dư vào cuối ngày. Thực vậy, không phải tất cả những người được mời đi tiêm chủng đều đến. Một số người từ chối vì lý do y tế, chẳng hạn như bị cảm lạnh. Dittmar nói: “Tất nhiên người ta không muốn chất lỏng quý giá này bị lãng phí. Vậy thì họ phải lên một danh sách dự bị gồm những người có thể nhanh chóng liên lạc và phù hợp với thứ tự ưu tiên“. Trừng phạt “vị giám mục vô liêm sỉ” Nghị sĩ hạ viện Andrew Ullmann cũng nhìn nhận như vậy. Trả lời phỏng vấn DW, chuyên gia y tế thuộc đảng FDP nhấn mạnh: “Đây là một sai lầm trong khâu quản lý. Người ta có thể lập một danh sách dự phòng bao gồm nhân viên y tế, hoặc thành viên của các đơn vị cứu nạn chẳng hạn“. Ông Ullmann xem “hành vi sai trái trong xã hội” này là “vô liêm sỉ”, người giáo sư bác sĩ về bệnh truyền nhiễm phát biểu. “Tôi nói luôn cả các giám mục, những người đã chen lên phía trước. Đối với tôi, đó là hành vi phi tín ngưỡng“. Viện dẫn lý do những liều vaccine còn thừa sẽ hết hạn là “đạo đức giả”. Ngoài giám mục vùng Augsburg, Bertram Meier và người thừa hành của ông là Harald Heinrich – giám mục phụ tá vùng Osnabrück, Johannes Wübbe, cũng đã được tiêm chủng. Bộ trưởng Y tế Jens Spahn đã thông báo rằng ông sẽ xem xét các hình phạt đối với những vi phạm luật ưu tiên. Alina Buyx, chủ tịch Hội đồng Cố vấn Luân lý của nước Đức, cũng đồng ý với quyết định này. “Sắc lệnh tiêm chủng là luật hiện hành trong Quốc gia. Và nếu nó bị xâm phạm một cách trắng trợn, thì cũng nên nghĩ đến các biện pháp trừng phạt“, bà Buyx nói trên đài truyền hình ZDF. Những người chen lấn giành giật sẽ phá hủy “sự tin cậy trong toàn bộ chiến dịch“. ______ Chú thích của người dịch: * Hội đồng Cố vấn Luân lý nước Đức (Ethikrat): là một hội đồng độc lập gồm các chuyên gia giám sát các vấn đề đạo đức, xã hội, khoa học, y tế và pháp luật cũng như các hậu quả phát sinh có thể xảy ra đối với các cá nhân và xã hội. Họ gồm 26 thành viên, hoạt động độc lập dựa trên nền tảng pháp lý “cấm các thành viên trong quốc hội và chính phủ tham gia vào Hội đồng”, và dựa vào nguyên tắc “mọi quan điểm đạo đức khác nhau và những ý kiến đa chiều đều cần được quan tâm”. * Ủy ban Tiêm chủng Thường trực (STIKO), có tên đầy đủ là Ủy ban Tiêm chủng Thường trực tại Viện Robert Koch: là một nhóm chuyên gia tự nguyện, mỗi năm họp hai lần để giải quyết các câu hỏi về các phương án chính trị quan trọng trong ngành y tế về vấn đề tiêm chủng, các bệnh truyền nhiễm trong nghiên cứu và thực hành – từ đó đưa ra các khuyến nghị tương ứng. Các khuyến cáo STIKO, thường được xuất bản hàng năm trong Bản tin Dịch tễ học của viện Robert Koch, nhằm phục vụ toàn liên bang như một khuôn mẫu cho các khuyến nghị tiêm chủng toàn dân./.  

Ảnh: Reuters, AP Đài Á Châu Tự Do Hôm 21-2-2021, khoảng 10 ngàn người dân đã đưa tiễn cô Mya Thwet Thwet Khine đến nơi yên nghỉ cuối cùng ở Thủ đô Naypyitaw của Myanmar.       Cô Mya Thwet Thwet Khine là cái chết đầu tiên được xác nhận trong số hàng ngàn người xuống đường phản đối cuộc đảo chính quân sự ngày 1 tháng 2 lật đổ chính phủ được dân chúng bầu của bà Aung San Suu Kyi.   Cô gái bị bắn vào ngày 9 tháng 2, chỉ hai ngày trước sinh nhật lần thứ 20 của mình và đã chết hôm 19-2. Cũng trong ngày 21-2, cảnh sát Myanmar cũng bắn chết 2 người biểu tình trong khi dùng đạn cao su và đạn thật để giải tán đám đông phản đối đảo chính.   #RFAVietnamese #Myanmar #WhatisHappeninginMyanmar #SaveMyanmar #SaveBu

Nguyen Khan| Hôm 22/2 vừa rồi, hàng trăm ngàn người Myanmar đã tràn ngập đường phố phản đối cuộc đảo chính của quân đội, yêu cầu quân đội trả lại quyền lực cho chính phủ dân sự, trả tự do cho bà cố vấn Aung San Suu Kyi và các quan chức chính phủ dân sự bị quân đội bắt giữ.   Bão tố lần này còn tăng thêm năng lượng từ cái chết của cô gái đôi mươi bị quân phiệt Myanmar đàn áp bắn chết trong cuộc biểu tình trước đó làm nước tràn ly.   Đoàn người biểu tình tập trung phản đối rất đông trước đại sứ quán TC (Trung Cộng) vì cho là TC đã "Chương bổn cũ soạn lại" giật dây quân đội Myanmar đảo chính chính phủ dân sự để trở lại chính phủ quân phiệt ngày xưa do TC che đỡ vì lợi ích của chúng.   Có thể giờ này TC và một số nước độc tài trong khu vực đang lo ngại khi thấy sự phản kháng quá dữ dội của nhân dân Myanmar. Bởi nếu lần này người Myanmar áp lực thành công, buộc quân phiệt trao trả hết quyền lực cho chính phủ dân sự chứ không phải trao trả quyền lực nửa vời như chính phủ dân sự vừa bị quân phiệt đảo chính... Thì có thể kích thích một xu hướng mới trong khu vực như cuộc cách mạng Hoa Lài cuối năm 2015?   Bởi khi ấy, chàng thanh niên bán hoa quả Mohammed Bouazizi đã tự thiêu vì phẫn uất nhà cầm quyền độc tài Ben Ali triệt đường sống của anh. Cái chết thương tâm ấy như nước tràn ly, không chỉ làm bùng lên những cuộc biểu tình dữ dội phản đối nhà cầm quyền khiến tổng thống Ben Ali phải "bỏ của chạy lấy người" qua nước khác tị nạn, mà còn cuốn phăng các nhà độc tài Yemen, Ai CẬP, Libya, làm tổng thống độc tài Bashar Al Assad của Syria "lên bờ xuống ruộng" cho đến nay.   Chẳng ai lường được "Cái sảy nảy cái ung". Ai ngờ cái chết tự thiêu của một chàng trai bán hoa quả vô danh tiểu tốt lại có thể tạo ra cuộc cách mạng Hoa Lài long trời lỡ đất khắp cả một khu vực rộng lớn Bắc Phi Trung Đông.   Thì cái chết của cô gái Myanmar trên đường biểu tình càng dễ trở thành kịch tính. Nếu nói một ngày trên cõi đời này có hàng vạn cái chết không lẽ lúc nào thế giới cũng hình thành bão tố? Quả đúng là như vậy.   Song nếu hiểu rằng cô gái đôi mươi xinh đẹp này chết:   - Trong bối cảnh đất nước Myanmar của cô đang sục sôi căm phẫn vì bọn quân phiệt cấu kết với TC tước đoạt quyền lực của chính phủ dân sự, cô đã chết như một người anh hùng.   - Trong bối cảnh nhiều nước trong khu vực đang âm ỉ phản đối chính quyền của họ bị TC thao túng.   - Trong bối cảnh Hồng kong, Tây Tạng, Tân Cương, Nội Mông... Và cả những người Hán, đang bất mãn bọn cầm quyền độc tài Bắc Kinh.   Thì cái chết ấy có xác suất tạo ra kịch tính như cái chết của Mohammed Bouazizi là không hề nhỏ.   Đó là lý do TC chẳng khác gì kẻ đang "đùa với dao", chuyên dùng mưu ma chước quỷ bành trướng, nay đang lo bị cắt bằng chính con dao của mình, bởi Tây Tạng rất gần với tâm bão Chùa Vàng Myanmar./.  

Song song với các cuộc biểu tình liên tiếp từ 14 ngày qua tại các thành phố lớn trên khắp đất nước Miến Điện, cuộc đấu tranh phản đối đảo chính còn diễn ra trên mạng internet. Chính quyền quân sự cắt internet, những người phản kháng đáp trả bằng cách tấn công vào các trang mạng của chính Hôm nay, 18/02/2021, các tin tặc đã tấn công vào các trang internet của chính phủ do giới quân nhân quản lý. Trong số đó có các trang của Ngân hàng Trung ương, trang tuyên truyền của quân đối, kênh truyền hình Nhà nước MRTV và nhiều cơ quan quản lý của chính phủ khác. Trên Facebook, một nhóm tin tặc thề "chiến đấu vì công lý cho Miến Điện" và coi hành động của họ là cuộc biểu tình chống chính quyền quân sự trên mạng bên cạnh các cuộc xuống đường của hàng trăm nghìn người dân. Những ngày qua nỗi phẫn nộ của người dân Miến Điện quay sang Trung Quốc, tố cáo nước này đã giúp chính quyền quân sự cắt mạng internet. Qua kênh ngoại giao, Bắc Kinh đã phủ nhận hoàn toàn không can dự vào cuộc chính biến tại Miến Điện.   Những người biểu tình ở Myanmar tập hợp hôm thứ Tư 17/2 với số lượng lớn nhất từ trước đến nay để phản đối việc quân đội tiếm quyền bằng cuộc đảo chính hôm 1/2. Ngoài Yangon ra, các cuộc biểu tình mới cũng diễn ra ở thành phố lớn thứ hai của Myanmar là Mandalay và thủ đô Naypyitaw, bất chấp lệnh cấm tụ tập từ 5 người trở lên. Đến tối 17/2, chưa có tin tức nào cho thấy có bạo lực lớn xảy ra hay không. Lượng người đổ xuống đường biểu tình hôm 17/2 ở Yangon dường như là một trong những cuộc tập hợp lớn nhất cho đến nay ở thành phố. Những người biểu tình áp dụng chiến thuật chặn đường của lực lượng an ninh bằng cách mở nắp ca-pô xe và đỗ ở giữa đường với lý do hỏng máy. Tại Naypyitaw, hàng nghìn người, bao gồm cả nhân viên ngân hàng tư nhân và kỹ sư, đã tuần hành trên các đại lộ rộng lớn, hô hào đòi thả bà Suu Kyi và Tổng thống Win Myint. Người biểu tình cũng đổ ra đường phố của Mandalay. Cảnh sát vừa đưa ra cáo buộc mới đối với bà Suu Kyi, luật sư của bà cho biết hôm 16/2, một động thái có khả năng buộc bà bị quản thúc tại gia và càng làm cho công chúng tức giận hơn. Trước đó, bà Suu Kyi đã phải đối mặt với cáo buộc về sở hữu trái phép máy bộ đàm. Luật sư Khin Maung Zaw nói với các phóng viên sau cuộc gặp với một thẩm phán rằng cáo buộc mới liên quan đến một đạo luật được áp dụng để truy tố những người vi phạm các quy định về phòng chống dịch virus corona. Theo luật này, hình phạt tối đa là ba năm tù. Thủ tướng Anh Boris Johnson đã lên án mạnh mẽ hành động pháp lý nhằm vào bà Suu Kyi. “Các cáo buộc mới do quân đội Myanmar bịa đặt ra nhằm vào bà Aung San Suu Kyi là sự vi phạm rõ ràng đối với nhân quyền của bà”, ông Johnson viết trên Twitter. "Chúng tôi sát cánh với người dân Myanmar và sẽ đảm bảo là những người đứng sau cuộc đảo chính đó sẽ phải chịu trách nhiệm", ông khẳng định. Trung Quốc cho đến nay chưa lên án cuộc tiếm quyền. Một số người biểu tình Myanmar cáo buộc rằng Bắc Kinh chống lưng cho chính quyền Myanmar. Trung Quốc lâu nay là nhà cung cấp vũ khí chính cho Myanmar và có các khoản đầu tư lớn vào nước này. Đại sứ Trung Quốc tại Myanmar, Chen Hai, cho biết Bắc Kinh mong muốn những người biểu tình và quân đội Myanmar có thể giải quyết những khác biệt của họ thông qua đối thoại, theo nội dung của một cuộc phỏng vấn được đăng trên trang Facebook của đại sứ quán Trung Quốc hôm 16/2. Ông nói: “Những diễn biến hiện tại ở Myanmar hoàn toàn không phải là những gì Trung Quốc muốn thấy”. Ông Chen cũng phủ nhận chuyện Trung Quốc đang giúp Myanmar kiểm soát việc truy cập internet và chuyện binh lính Trung Quốc đang xuất hiện trên đường phố Myanmar.  

Nguyễn Doãn Đôn  Theo truyền thông Đức, Đảng Dân chủ hôm nay 13.02.2021 luận tội Trump đã không thành bởi muốn thành thì phải có 17 phiếu của Đảng cộng hòa ủng hộ vào nữa. Để cộng với 50 phiếu của Đảng Dân chủ, thì sẽ đạt 67 phiếu. Nhưng rất tiếc cho phe Dân chủ là chỉ nhận được có 7 phiếu của bên Cộng hòa lên tiếng ủng hộ mà thôi. Như thế nghĩa là chỉ có 57 phiếu, còn lâu mới đạt được 67 % (Chưa đủ mức phiếu tối thiểu là 2/3 trong tổng số phiếu Nghị viện để luận tôi được).   Lãnh đạo Đảng Cộng hòa là McConnell trước đây không ủng hộ Trump thì bây giờ đã lại đứng về phía Trump để bênh vực và lên tiếng là không ủng hộ vụ luận tội này của Đảng Dân chủ.   Luật sư của Trump là Michael van der Veen đã tố cáo Đảng Dân chủ là đã buộc tội vu khống cho TT Trump. Kết luận vô căn cứ nói là Trump châm ngòi cho vụ bạo động Đồi Capitol hôm 06.01.2021. Như vậy là không đúng, phi lý, dối trá và ngoài ra Đảng Dân chủ còn phạm luật nữa . Vì Trump không còn là Tổng thống nữa.   Phe Dân chủ đang muốn dùng Nhân chứng ra để buộc tội tiếp cho Trump, hy vọng có thể tăng thêm số phiếu bên Cộng hòa, nhưng rất mong manh. Vì phe Cộng hòa thì không muốn khuếch đại vấn đề này lên thêm nữa; Mà phe Dân chủ, nhiều vị cũng muốn kết thúc chuyện "mắm thối" này cho nhanh còn dành thời gian mà chống dịch và lo cho công việc đang chất cao như núi.   Như thế nghĩa là Trump đến giờ đã thoát tội do phe Dân chủ cố tình ép buộc. Mặc dù Quốc hội chưa kịp Công bố. Sau 4 năm nữa ông ta sẽ lại có quyền ra tranh cử và lại được hả hê trả thù, rửa hận.   Kết quả này đã làm cho phe Dân chủ vô cùng tức giận nhưng không làm sao được. Vì mục đích của họ là dùng Luật để ngăn cản 4 năm sau không cho Trump ra tái tranh cử!   Tổng hợp từ Truyền thông Đức   Nguyễn Doãn Đôn

Timothy Trinh Peter Ben Embarek, người đứng đầu phái bộ 14 thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cho biết việc vi-rút bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm ở thành phố Vũ Hán là "cực kỳ khó xảy ra". Ông cho rằng còn nhiều việc cần phải làm thêm để xác định nguồn gốc của vi-rút. Phát biểu từ khách sạn Hilton Optics Valley ở Vũ Hán, Tiến sĩ Embarek, một nhà khoa học Đan Mạch về an toàn thực phẩm và bệnh động vật, cho biết một giả thuyết về sự cố trong phòng thí nghiệm khó có thể giải thích được sự xuất hiện của vi-rút. “Vì vậy, đó không phải là một giả thuyết mà chúng tôi đề xuất để hỗ trợ cho công việc trong tương lai," ông nói. Đồng thời cuộc điều tra của WHO cũng phát hiện ra rằng vi-rút rất có thể đã được truyền qua vật chủ trung gian là động vật và có thể đã lây lan qua thực phẩm đông lạnh. "Chúng tôi phải làm nhiều việc hơn nữa đối với chuỗi sản phẩm thực phẩm lạnh,” ông nói. Công bố này rất thích hợp với lập luận của Trung Quốc cho rằng nguồn của vi-rút có thể nằm trong các thực phẩm đông lạnh được nhập khẩu vào Trung Quốc. Tiến sĩ Embarek cho biết có khả năng “vi-rút cũng xuất hiện ở những nơi khác và cá nhân ở các quốc gia khác” và kêu gọi có thêm các cuộc điều tra mới. Bắc Kinh nhiều lần cho rằng vi-rút, gây ra hơn 2,3 triệu tử vong, có nguồn gốc từ nơi khác trên thế giới. Đại diện Trung Quốc Liang Wannian cho biết WHO "không thể dựa trên cơ sở nghiên cứu dịch tễ học để xác định cách COVID-19 được đưa vào thị trường Vũ Hán." Feng Duojia, chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp vắc xin Trung Quốc, nói với tờ báo đảng Global Times rằng: “Vũ Hán chỉ là một điểm dừng cho việc truy tìm nguồn gốc vi rút, và những chuyên gia đó không nên mong đợi tìm ra câu trả lời ở đây." Trong thông báo về chuyến thăm của các chuyên gia WHO vào tháng trước, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Zhao Lijian cho biết: "Việc truy tìm nguồn gốc vi-rút rất có thể sẽ liên quan đến nhiều quốc gia và địa phương." Cuộc điều tra của WHO đã diễn ra sau hơn một năm, và sau khi hồ sơ nghiên cứu vi-rút của phòng thí nghiệm Vũ Hán đã bị thiêu hủy. Lịch trình của nhóm WHO tại Trung Quốc như sau: Trước tiên, các chuyên gia WHO bị đưa vào khu cách ly 14 ngày, cho đến ngày 28 tháng 1, mới có một cuộc gặp trực tiếp đầu tiên tại một khách sạn với các quan chức Trung Quốc. Kế đến, lịch trình đưa nhóm WHO đến Bệnh viện Tổng hợp Trung Quốc và Tây y tỉnh Hồ Bắc để nghe bác sĩ Zhang Jixian lần đầu tiên báo cáo các trường hợp "viêm phổi không rõ nguyên nhân" của các ca nhiễm vào ngày 27 tháng 12 năm 2019 tại Vũ Hán. Nhóm cũng đã đến thăm một triển lãm bảo tàng dành riêng cho lịch sử ban đầu của COVID-19. Vào ngày 31 tháng 1, nhóm WHO được chở đến thăm chợ hải sản Baishazhou tại Vũ Hán, đi dạo một giờ đồng hồ. Dài nhất trong lịch trình, vào ngày 1 tháng 2 năm 2021, nhóm WHO đã dành khoảng bốn tiếng rưỡi cho chuyến thăm văn phòng Vũ Hán của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh tỉnh Hồ Bắc để thảo luận và "điều tra" các chuyên gia Trung Quốc. Vào ngày 3 tháng 2, nhóm WHO đã dành vài giờ tại Viện Vi-rút Vũ Hán, nơi bị nghi ngờ đã có một vụ rò rỉ trong phòng thí nghiệm đã gây ra đợt bùng phát đại dịch vào cuối năm 2019. Nhóm được phép ba giờ rưỡi bên trong cơ sở được bảo vệ nghiêm ngặt, và không được phép tiếp xúc với các nhà báo. Đến ngày 4 tháng 2, nhóm WHO đã gặp gỡ các cư dân của khu phố Jiangxinyuan ở Vũ Hán, nói chuyện với một số người đã khỏi bệnh, cũng như các nhân viên cộng đồng. Ký giả ABC News của Úc cho rằng: "Không có hành trình đầy đủ cho hoạt động thực địa của nhóm được tiết lộ và các nhà báo đưa tin về chuyến thăm bị kiểm soát chặt chẽ và được giữ khoảng cách với các thành viên trong nhóm." Một lịch trình như thế của nhóm WHO làm thế nào có đủ tiêu chuẩn để xác nhận được nguồn gốc COVID-19. Và đây là tổ chức mà chính phủ Biden của Hoa Kỳ muốn chi tiền để xin gia nhập trở lại. Cũng vào thời điểm nhóm WHO chuẩn bị kết thúc cuộc điều tra, cảnh sát Trung Quốc đã bắt giữ hơn 80 người mà họ cho là làm giả vắc xin COVID-19, đúng lúc các tỉnh thành ở đại lục đua nhau tiêm hàng triệu người trước kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Những tổ chức tội phạm đã cho nước biển vào các lọ và bán dưới dạng vắc-xin. Cảnh sát ập vào một số địa điểm trên khắp Bắc Kinh và nhiều thành phố ở các tỉnh miền đông như Giang Tô và Sơn Đông, thu giữ tại chỗ "hơn 3.000 vắc xin COVID-19 giả", Tân Hoa xã cho biết. Không thấy báo cáo bao nhiêu vắc-xin giả đã bán và được tiêm vào các nạn nhân. Dường như cái gì dính líu đến Trung Quốc đều có vấn đề. Báo cáo của nhóm WHO cũng không khác gì các vắc-xin giả./. Người Đà Lạt Xưa February 10, 2021

VOA! Hai nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm của Mỹ vừa tiến hành tập trận chung ở Biển Đông hôm 9/2, vài ngày sau khi một tàu chiến của Mỹ đi gần các đảo do Trung Quốc kiểm soát trong vùng biển tranh chấp, khiến Trung Quốc chỉ trích Mỹ “gây bất ổn” trong khu vực, theo Reuters. Nhóm tác chiến hàng không mẫu hạm Theodore Roosevelt và Nimitz “tiến hành nhiều cuộc tập trận nhằm tăng cường khả năng tương tác giữa các khí tài cũng như khả năng chỉ huy và kiểm soát,” hải quân Mỹ cho biết về hoạt động hàng không mẫu hạm kép đầu tiên trên tuyến đường thủy bận rộn kể từ tháng 7/2020. Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Vương Văn Bân nói các hoạt động thường xuyên của tàu chiến và máy bay Hoa Kỳ ở Biển Đông là để “phô trương vũ lực,” không có lợi cho hòa bình và ổn định khu vực. “Trung Quốc sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ vững chắc chủ quyền và an ninh quốc gia, và hợp tác với các nước trong khu vực để bảo vệ vững chắc hòa bình và ổn định ở Biển Đông,” Reuters dẫn lời phát ngôn viên Trung Quốc nói. Cuộc tập trận diễn ra vài ngày sau khi Trung Quốc lên án việc tàu khu trục USS John S. McCain di chuyển ở gần quần đảo Hoàng Sa, nơi Việt Nam có tuyên bố chủ quyền song trên thực tế do Trung Quốc kiểm soát. Hoa Kỳ gọi đây là hoạt động thể hiện quyền tự do hàng hải, một hoạt động được hải quân Mỹ thực hiện thường xuyên trên Biển Đông nhưng đây là chuyến đầu tiên của hải quân Mỹ kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức. Tháng trước, quân đội Mỹ nói các chuyến bay quân sự của Trung Quốc trên Biển Đông là hành vi gây mất ổn định và gây hấn, nhưng không gây ra mối đe dọa nào đối với một nhóm hàng không mẫu hạm tấn công của hải quân Mỹ trong khu vực. Hoa Kỳ phản đối các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực và cáo buộc nước này quân sự hóa Biển Đông, đe dọa các nước láng giềng như Malaysia, Philippines và Việt Nam, các quốc gia có tuyên bố chủ quyền chồng lấn với Trung Quốc trong khu vực biển giàu tài nguyên. “Chúng tôi cam kết đảm bảo việc sử dụng hợp pháp vùng biển mà tất cả các quốc gia được hưởng theo luật pháp quốc tế,” Reuters dẫn lời Chuẩn Đô đốc Jim Kirk, chỉ huy Nhóm hàng không mẫu hạm tấn công Nimitz, nói trong một tuyên bố. Trung Quốc rất tức giận đối với các chuyến hải hành liên tục của Hoa Kỳ gần các đảo mà họ chiếm giữ và kiểm soát ở Biển Đông, nói rằng họ có chủ quyền không thể bác bỏ và cáo buộc Hoa Kỳ cố tình gây căng thẳng. Trung Quốc cũng nổi cơn thịnh nộ khi các tàu chiến của Mỹ đi qua eo biển Đài Loan, trong đó có một tàu vào tuần trước đã thực hiện hoạt động này lần đầu tiên dưới thời chính quyền Biden. Phát biểu tại Đài Bắc, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn nói các tàu và máy bay của Hoa Kỳ thực hiện các hoạt động tự do hàng hải khiến cho họ yên tâm. Bà nói: “Điều này thể hiện thái độ rõ ràng của Hoa Kỳ đối với những thách thức về hiện trạng an ninh ở khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương.” Nguồn: VOA  

Người dân Miến Điện biểu tình đòi trả tự do cho nhà lãnh đạo Aung San Suu Kyi, phản đối quân đội đảo chính, tại Rangoon, Miến Điện, ngày 07/02/2021. AP Trọng Thành – RFI  Hôm nay, 07/02/2021, là ngày thứ hai liên tiếp, người dân Miến Điện xuống đường đông đảo phản đối cuộc đảo chính quân sự. Theo giới quan sát, đây là cuộc biểu tình vì dân chủ lớn nhất tại Miến Điện kể từ năm 2007. Người biểu tình xuống đường đông đảo nhất tại Rangoon, thủ phủ kinh tế của Miến Điện, với khoảng 100.000 người tham gia, theo ghi nhận của nhiều nguồn tin tại chỗ. Những người biểu tình thường mang theo áo đỏ, cờ đỏ hay bóng bay màu đỏ, sắc màu biểu tượng của đảng Liên Đoàn Quốc Gia vì Dân Chủ hay những bức hình bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo chính phủ dân sự, vừa bị giới tướng lãnh lật đổ. Đả đảo chế độ độc tài quân sự, yêu cầu trả tự do cho những người bị bắt, tái lập dân chủ là các thông điệp chính của những người biểu tình.   Theo AFP, người biểu tình không tiến về được tòa thị chính Rangoon, do khu vực này bị phong tỏa, cảnh sát chống bạo động được triển khai đông đảo, tuy nhiên, chưa có đụng độ nào xảy ra. Biểu tình cũng diễn ra tại nhiều thành phố lớn, như Mandalay. Khoảng 1.000 người xuống đường tại thủ đô Naypyidaw. Khống chế internet để làm tê liệt phong trào phản kháng Mạng internet tiếp tục bị ngăn chặn tại Miến Điện. Theo tổ chức phi chính phủ Netblocks, chuyên về vấn đề này, thì internet chỉ hoạt động ở mức 14% so với ngày thường. Báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc về nhân quyền ở Miến Điện Tom Andrews nhấn mạnh là, bằng cách này, « giới tướng lĩnh cố gắng làm tê liệt phong trào phản kháng, và không để cho bên ngoài biết được những gì đang xảy ra trong nước ». Trên thực tế, chính quyền quân sự cũng khó lòng cắt đứt hoàn toàn mạng internet tại Miến Điện khỏi thế giới. Trả lời RFI, chuyên gia David Cameroux (trung tâm nghiên cứu CERI, Học Viện Chính Trị Paris) giải thích : “Internet không chỉ liên quan đến chính trị, mà là vấn đề kinh tế. Ngăn chặn internet có nghĩa là đóng cửa kinh tế. Với những biến đổi công nghệ hiện nay, chế độ độc tài quân sự không thể sử dụng các biện pháp đàn áp như trước. Giới quân sự cũng đang phải đối mặt với phong trào phản kháng của giới trẻ, lấy hình mẫu là phong trào phản kháng của giới trẻ Thái Lan. Lớp trẻ giờ đây không sợ hãi, và phong trào của họ cũng không có người lãnh đạo, phong trào như vậy khó có thể kiểm soát được”.   Quân đội Miến Điện bắt giữ hơn 160 người Chính quyền quân sự cũng tiếp tục các vụ bắt bớ. Theo hiệp hội hỗ trợ tù nhân chính trị, có trụ sở tại Rangoon, cho đến nay đã có hơn 160 người bị câu lưu. Aung San Suu Kyi và tổng thống Win Myint đang bị quản thúc tại gia. Luật sư của bà Aung San Suu Kyi cho biết chính quyền quân sự từ chối yêu cầu được tiếp xúc với thân chủ. Về mặt chính thức, bà Aung San Suu Kyi sẽ bị quản thúc cho đến ngày 15/02. Giải Nobel Hòa Bình, 75 tuổi, bị chính quyền quân sự cáo buộc vi phạm luật về xuất nhập khẩu. Trong hơn hai thập niên tranh đấu chống chế độ độc tài quân sự, Aung San Suu Kyi đã bị quản thúc tại gia trong gần 15 năm, trước khi quá trình chuyền tiếp sang dân chủ đầy gian nan được khởi sự vào năm 2011./.  

(VNTB) –  Hôm nay tôi bàng hoàng khi nhận tin ông không muốn đòi phúc thẩm bản án vô nhân đạo vì ông không còn chút hy vọng nào về một phiên xử công bằng tại quốc gia Việt Nam này. Nhận định của bà Luật sư Dân biểu Bảo trợ Đức,  Chủ tịch Nhóm Dân biểu về Quan hệ với Khối ASEAN, về tuyên bố không kháng án của Ts. Phạm Chí Dũng. Bản dịch tiếng Việt của tổ chức VETO! Human Rights Defenders‘ Network (VETO! Mạng lưới Người Bảo vệ Nhân quyền) Email: VETO.germany@gmail.com, Web: www.veto-network.org Thông cáo báo chí Ngày 26 tháng 1 năm 2021 Dân biểu liên bang Đức Renate Künast * đã ra thông cáo sau khi nhận được bản tuyên bố của nhà báo Việt Nam Ts. Phạm Chí Dũng về bản án tuyên ngày 5/1/2021 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam: Vào ngày 5/1/2021  nhà báo nổi tiếng Ts. Phạm Chí Dũng, Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN), đã bị Tòa án Nhân dân TpHCM tuyên án 15 năm tù cộng thêm 3 năm quản thúc tại gia với cáo buộc „Tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCN Việt Nam“.Từ năm 2012, với tư thế một nhà báo độc lập, ông đã viết bài cho các tổ chức truyền thông ở trong và ngoài Việt Nam. Mặc dù từng bị bắt giam và hăm dọa nhiều lần, ông vẫn dấn thân bảo vệ nhân quyền và quyền tự do báo chí một cách bền bỉ và mạnh mẽ. Từ mùa hè năm 2020 tôi dấn thân bảo vệ cho ông trong khuôn khổ của Chương trình Dân biểu Bảo vệ cho Dân biểu (PsP) của Quốc hội Liên Bang Đức. Hôm nay tôi bàng hoàng khi nhận tin ông không muốn đòi phúc thẩm bản án vô nhân đạo vì ông không còn chút hy vọng nào về một phiên xử công bằng tại quốc gia Việt Nam này. Tuyên bố của ông cho thấy rõ tình trạng nhân quyền tại Việt Nam đang thảm hại thế nào và chúng ta – cộng đồng Quốc tế – không được phép ngừng nghỉ trong việc đòi hỏi cho nhân quyền phải được tôn trọng. Trong suy nghĩ này tôi hoan nghênh Nghị viện Âu Châu đã thông qua Nghị quyết vào ngày 21/01/2021 đòi trả tự do vô điều kiện cho Phạm Chí Dũng và tất cả những người phải ngồi tù chỉ vì thực hiện quyền tự do ngôn luận. Liên minh Âu Châu (EU) đã thông qua Hiệp định Thương mại Tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA), do đó có nhiệm vụ không được ngoảnh mặt đối với tình trạng nhân quyền ở Việt Nam mà phải đòi hỏi cho nhân quyền được tôn trọng.  Xin xem Tuyên bố của Ts. Phạm Chí Dũng ở đây. Xin xem Nghị quyết của Nghị viện Âu Châu ở đây. (*) Thông tin thêm về dân biểu Đức Renate Künast Vào ngày 07/10/2020, bà Renate Künast, dân biểu Quốc hội Liên Bang Đức, đã chính thức loan báo nhận việc nhận bảo trợ cho ông Phạm Chí Dũng, một nhà báo tự do và Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN), và đưa ông vào chương trình “Dân biểu bảo vệ Dân biểu” của Quốc hội. Trong bài phỏng vấn của Quốc hội liên bang Đức vào ngày 01/12/2020, bà Künast trình bày rõ phương cách đấu tranh cho tự do của Phạm Chí Dũng và cho quyền tự do báo chí ở Việt Nam. Luật sư Künast, sinh năm 1955, là dân biểu Quốc hội Liên Bang Đức liên tục từ nhiệm khóa 2002 đến nay. Bà từng là Bộ trưởng Liên bang về Bảo vệ Người tiêu thụ, Dinh dưỡng và Nông nghiệp (2001-2005), Chủ tịch  Uỷ Ban Tư pháp và Bảo vệ Người tiêu thụ của Quốc hội liên bang Đức (2014-2017), Dân biểu tiểu bang Berlin (1985-1987, 1989-2000), Chủ tịch  Khối dân biểu đảng Xanh tại Quốc hội tiểu bang Berlin (1990-1993, 1998-2000), Chủ tịch đảng Xanh Liên bang (2000-2001) và Chủ tịch  Khối dân biểu đảng Xanh tại Quốc hội Liên bang Đức (2005-2013). ***** Nguyên văn: 26.01.2021  Pressemitteilung Erklärung von Dr. Pham Chi Dung zu seiner Verurteilung  Die Bundestagsabgeordnete Renate Künast erklärt zu dem Statement des vietnamesischen Journalisten Dr. Pham Chi Dung über seine Verurteilung am 5. Januar 2021 in Ho Chi Minh Stadt, Vietnam: “Am 05.01.2021 wurde der bekannte Journalist Dr. Pham Chi Dung, Vorsitzender der Vereinigung der Unabhängigen Journalisten in Vietnam (IJAVN), vom Volksgericht in Ho Chi Minh Stadt wegen „Propaganda gegen den Sozialistischen Staat“ zu 15 Jahren Haft und 3 weiteren Jahren Hausarrest verurteilt. Seit 2021 schrieb er als freier Journalist für Medien in Vietnam und außerhalb und engagierte sich trotz zahlreicher Verhaftungs- und Einschüchterungsversuche beständig und lautstark für Menschenrechte und eine freie Presse . Seit Sommer 2020 setze ich mich im Rahmen des „Parlamentarier schützen Parlamentarier“-Programms des Deutschen Bundestags für Dr. Dung ein.  Mit Bestürzung habe ich erfahren, dass er gegen das menschenunwürdige Urteil nicht in Berufung gehen will, da er in diesem vietnamesischen Staat keinerlei Hoffnung für ein faires Verfahren sieht. Seine Erklärung macht deutlich, in welch dramatischer Lage sich die Menschenrechte in Vietnam befinden und dass wir als internationale Gemeinschaft nicht nachlassen dürfen, uns für die deren Wahrung einzusetzen. Vor diesem Hintergrund begrüße ich, dass das Europäische Parlament am 21.01.2021 eine Resolution verabschiedet hat, in der sie die bedingungslose Freilassung von Pham Chi Dung und all jenen fordern, die allein aufgrund ihrer freien Meinungsäußerung im Gefängnis sitzen. Die EU hat das EU-Vietnam-Freihandelsabkommens abgeschlossen, auch daraus wächst eine Verantwortung, bei der Menschenrechtssituation in Vietnam nicht weg zu schauen, sondern die Wahrung der Menschenrechte einzufordern.” Die Erklärung von Dr. Pham Chi Dung finden Sie hier Die Resolution des EU-Parlaments finden Sie hier.  

 Ảnh minh hoạ. Một phiên họp của Quốc Hội Âu Châu Hôm thứ Năm 21/01/2021 vừa qua Quốc Hội Âu Châu đã thảo luận trong phiên họp khoáng đại và biểu quyết với 592 phiếu thuận, 32 phiếu chống và 58 phiếu trắng nhằm lên án nhà cầm quyền CSVN đã vi phạm trầm trọng những quyền tự do cơ bản của con người, đặc biệt đã bắt giam và lên án nặng nề những blogger, những nhà báo tự do, những nhà hoạt động xã hội dân sự. 3 nhà báo của Hội nhà báo tự do gồm ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn Các dân biểu của Nghị viện cũng đã cáo buộc nhà cầm quyền CSVN đã trấn áp dã man và kết án nặng nề 3 nhà báo của Hội nhà báo tự do gồm ông Phạm Chí Dũng, Nguyễn Tường Thụy và Lê Hữu Minh Tuấn. Và đồng thời yêu cầu Hà Nội phải trả tự do tức khắc vô điều kiện cũng như hủy bỏ những cáo buộc và bản án đối với 3 người này cùng hàng trăm tù nhân lương tâm khác.   Đây không phải là lần đầu Việt Nam bị chỉ trích bởi EU nhưng đây là lần đầu tiên mà 592 phiếu thuận đã áp đảo những phiếu chống tại Nghị viện châu Âu về những vi phạm trầm trọng về nhân quyền tại VN và lên án nặng nề CSVN đã trắng trợn vi phạm các điều khoản đã ký trong hiệp định thương mãi EFTA mà VN đã ký và được thông qua bởi Quốc Hội Âu Châu vào tháng 2 năm 2020.   https://www.europarl.europa.eu/plenary/fr/vod.html?mode=chapter&vodLanguage=FR&playerStartTime=20210121-12:29:09&playerEndTime=20210121-12:56:27#   Nghị quyết là động thái nhằm thúc đẩy việc áp dụng luật Magnisky về nhân quyền đối với thể chế CSVN.  

Ông Dat Tran hiện là phó trợ lý bộ trưởng cao cấp đặc trách Văn phòng Tích hợp Tổ chức thuộc Bộ Sự vụ Cựu Chiến binh Hoa Kỳ.  Hoa Kỳ Tổng thống Joe Biden ngày thứ Tư chỉ định một người gốc Việt tạm thời làm bộ trưởng Bộ Sự vụ Cựu Chiến binh Hoa Kỳ, một trong số hàng loạt các công chức chuyên nghiệp đang giúp cho quá trình chuyển tiếp của chính quyền Biden ngay sau khi ông nhậm chức. Ông Dat Tran, phó trợ lý bộ trưởng cao cấp đặc trách Văn phòng Tích hợp Tổ chức, sẽ nắm quyền lãnh đạo bộ này cho tới khi Thượng viện Hoa Kỳ chuẩn thuận người được ông Biden lựa chọn, Nhà Trắng cho biết trong một thông cáo loan báo một loạt các quan chức tạm quyền tại các cơ quan chính phủ liên bang. “Các công chức này, giống như rất nhiều công chức trong chính phủ liên bang, tận tâm phục vụ người dân Mỹ chứ không phải một đảng phái chính trị hay chủ trương nào,” ông Biden được dẫn lời nói trong thông cáo. “Kinh nghiệm của họ trong chính phủ và cam kết phục vụ công chúng sẽ cho phép chính quyền này nắm quyền trong khi chúng tôi chuẩn bị kiểm soát đại dịch và vực dậy nền kinh tế của chúng ta.” Trong vai trò phó trợ lý bộ trưởng cao cấp, ông Dat Tran cố vấn các nhà lãnh đạo cao cấp của Bộ Sự vụ Cựu Chiến binh về hoạch định chiến lược; quản lý hiệu suất; quản lý rủi ro; cải tiến hiệu suất; nghiên cứu chính sách; phân tích dữ liệu; chuyển đổi, và đổi mới, theo phần giới thiệu đăng trên website của bộ. Trước khi được bổ nhiệm làm phó trợ lý bộ trưởng cao cấp, ông từng là phó trợ lý bộ trưởng về Quản trị và Phân tích Dữ liệu. Trong vai trò này, ông giám sát Trung tâm Quốc gia về Phân tích và Thống kê Cựu chiến binh và Văn phòng Phân tích Rủi ro. Ông đã có hơn một thập niên kinh nghiệm dẫn đầu các hoạt động thống kê và phân tích dữ liệu tại bộ, góp phần giúp “bảo đảm dữ liệu được chính xác, đáng tin cậy, và dễ truy cập,” theo website của bộ. Ông Dat ngay lập tức thay thế cựu Bộ trưởng Robert Wilkie, người đã giữ chức vụ này kể từ tháng 7 năm 2018. Không rõ ông có thể giữ chức quyền bộ trưởng trong bao lâu. Ủy ban Sự vụ Cựu chiến binh Thượng viện đã lên lịch điều trần chuẩn thuận người được ông Biden lựa chọn, Denis McDonough, vào ngày 27 tháng 1. Ông McDonough, 51 tuổi, trước đây từng là phó cố vấn an ninh quốc gia cao cấp của cựu Tổng thống Barack Obama và sau đó đảm nhận chức vụ chánh văn phòng Nhà Trắng.  

Ngô Nhân Dụng Từ khi Tổng thống Donald Trump nhậm chức các công ty truyền thông kiếm được rất nhiều tiền. Những báo đài với nội dung ủng hộ ông như Fox News hay Wall Street Journal, hoặc chỉ trích ông như New York Times, CNN đều lôi cuốn thêm hàng triệu người coi và thâu tiền các thân chủ quảng cáo. Những “diễn đàn” không có nội dung riêng mà chỉ được ông Trump dùng để truyền đạt ý kiến của mình, như Twitter hay Facebook cũng được lợi như vậy. Trong năm 2020 giá cổ phiếu của Twitter tăng 70%, một phần nhờ chuyên chở các thông điệp của ông Trump và những người đối lập với ông. Sau khi Twitter ngưng không cho ông Trump sử dụng diễn đàn của họ, Facebook, YouTube cũng làm theo. Công ty Amazon không cho mạng Parler, quy tụ những người ủng hộ Tổng thống Trump, dùng máy chủ (server) của họ khiến Parler phải ngừng hoạt động. Ông Donald Trump không thể ra lệnh cho Twitter, Facebook, hay YouTube phải mở cửa cho mình trở lại diễn đàn. Một tổng thống Mỹ không có quyền như các ông Tập Cận Bình, hoặc Kim Jong Un. Những nhà độc tài đó không cần được dân bầu lên. Vladimir Putin có thể bắt, giết những người đối lập trước ngày bỏ phiếu. Ở Mỹ, tổng thống cũng phải theo luật. Vậy tại sao Tổng thống Trump không kiện các công ty Twitter, Facebook, xin tòa án ngăn không cho họ cấm cửa ông? Ông Trump không phải là người ngại kiện cáo. Người của ông đã thưa kiện các tiểu bang, tố cáo họ để xẩy ra gian lận trong cuộc bầu cử gần đây khiến ông thua phiếu. Sau khi các quan tòa, nhiều người do chính ông Trump bổ nhiệm, bác bỏ 60 vụ kiện vì người thưa kiện không đưa ra được bằng chứng, ông vẫn tiếp tục tố cáo gian lận. Tại sao bây giờ ông không đưa Twitter, Facebook, YouTube ra tòa về tội đóng cửa ông? Trước hết, bởi vì đó là quyền của những công ty tư nhân. Ở nước Mỹ, nếu một cơ quan chính phủ cấm cửa ai thì người đó sẽ kiện đến cùng - trừ khi người ta vào đó với dây thòng lọng để thắt cổ ai đó, rồi lúc ra về lại cầm cái laptop. Còn tư nhân thì khác. Các tiệm ăn cũng có quyền yết thị: “Chúng tôi có quyền từ chối không tiếp bất cứ khách hàng nào.” Nhiều tiệm không cho ai đi chân đất, cởi trần hoặc mặc áo thun bước vào. Chỉ khi nào việc cấm cửa này vi phạm luật, thí dụ, vì kỳ thị màu da, tôn giáo, vân vân, thì mới có thể kiện ra tòa. Tổng thống Trump không thưa kiện khi bị Twitter, Facebook cấm cửa, bởi vì ở nước Mỹ các tư nhân làm kinh doanh có quyền chọn khách hàng. Tất cả các công ty trên đều nêu lý do là họ sợ nếu tiếp tục cho các thông điệp của ông truyền trên mạng thì có thể sinh ra bạo loạn lần nữa, như ngày 6 tháng 1 ở điện Capitol, trụ sở quốc hội Mỹ. Chắc ông cũng không muốn các công ty đó phải ra tòa trình bày lý do tại sao họ cấm cửa ông, cho cả nước được nghe suốt thời gian xử án. Nhưng Tổng thống Trump có thể tự biện hộ trước tòa án rằng ông không hề cổ động dùng bạo lực. Ông chỉ kêu gọi mọi người đến trụ sở quốc hội bắt họ phải công nhận ông đắc cử vẻ vang (landslide) thôi. Ông hô khẩu hiệu “Chấm dứt vụ Ăn cắp” chức vụ tổng thống của ông. “Stop The Steal” không cần phải vác súng, thòng lọng treo cổ, hay mang bom xăng theo! Rất nhiều người trong các tổ chức “Da Trắng Ưu Việt” như Proud Boys, Boogaloo Bois, Tân Quốc Xã, vân vân, vẫn phẫn nộ về cảnh đất nước “của người da trắng” đã mất vào tay các “chủng tộc hạ đẳng.” Họ đã kêu gọi đồng đảng chuẩn bị vũ khí suốt hai tháng trời. Họ cũng muốn “Stop The Steal!” The Steal đây là vụ nước Mỹ của họ bị mất cắp. Họ tự coi đang tham dự một cuộc thánh chiến. Hầu hết những người bị bắt sau cuộc “nổi dậy” đều công nhận họ được khuyến khích vì những lời kêu gọi “Stop The Steal!” của ông Trump. Ông có thể nói rằng họ đã hiểu lầm. Khi ông nói “To Be Wild” – hoang dã, hỗn loạn, dữ dội, điên cuồng…; và hô hào “Hãy Chiến đấu” (Fight), những người đó nghe tưởng là lệnh hành quân! Nếu bị ông Trump kiện ra tòa, các công ty Twitter, Facebook, YouTube sẽ phải nhắc lại lý do họ nêu ra khi cấm cửa: Họ cấm những thông điệp như trên, để tránh cảnh bạo loạn lần nữa, vào ngày 20 tháng 1 năm 2021. Nhưng không thể coi những người nghe diễn văn của ông Trump rồi đi phá quốc hội giống các Vệ Binh Đỏ làm theo những lời kêu gọi đại cương của Mao Trạch Đông. Họ Mao nắm quyền sinh sát không giới hạn. Khi ông ta hô khẩu hiệu “Tiến đánh Đại Bản Doanh” thì các vệ binh đỏ hiểu ngay đó là một mệnh lệnh. Họ đến từng nhà bắt Lưu Thiếu Kỳ, Đặng Tiểu Bình, và các ủy viên Bộ Chính Trị khác, đem ra đánh đập, chửi bới, nhục mạ. Cũng không thể so sánh các thông điệp “Tuýt” của Tổng thống Trump với những cuốn Sách Đỏ “Trích lời Mao Chủ Tịch.” Người Trung Hoa thời đó tôn thờ Mao Trạch Đông như thần thánh. Còn ông Donald Trump vẫn chỉ là một người được dân bầu; khi thua phiếu thì không còn làm tổng thống nữa. Nhưng sự kiện ba công ty lớn làm chủ các diễn đàn mạnh nhất đã cấm cửa một ông tổng thống Mỹ vẫn là một điều không tốt đẹp cho chế độ tự do dân chủ. Khi họ có thể gây ảnh hưởng trên sinh hoạt chính trị, một ảnh hưởng quá rộng, quá lớn như vậy, thì phải đặt câu hỏi: Xã hội có thể cho phép các doanh nghiệp sử dụng quyền lực như vậy hay không? Chắc chắn là không. Khi quyền lực được tập trung vào trong tay bất cứ một đảng chính trị hay một chính quyền, một công ty kinh doanh nào thì dân chủ tự do bị đe dọa. Nước Mỹ đã phải đối phó với nạn độc quyền kinh tế từ thế kỷ 19, vì thế đạo luật Sherman Antitrust Act ra đời năm 1890. Từ đó rất nhiều đại công ty đã phải cắt, chia ra làm nhiều công ty nhỏ, nổi tiêng nhất là những công ty Standard Oil, Công ty Thuốc lá American Tobacco, General Electric, bị chia cắt năm 1911; AT&T năm 1982. Gần đây nhất, công ty Microsoft cũng bị đưa ra tòa nhưng không bị chia cắt sau khi vụ kiện được giải quyết, năm 2001. Đạo luật Sherman Act chỉ nhắm giới hạn quyền lực kinh tế. Nhưng các công ty như Twitter, Facebook, Amazon, và Alphabet, chủ nhân của Google và YouTube còn ảnh hưởng quá mạnh trên chính trị và xã hội nước Mỹ. Vì họ đang nắm trong tay những “hạ tầng cơ sở” của việc thông tin trên mạng, không khác gì độc quyền của các công ty lớn những thế kỷ trước. Quốc hội Mỹ sẽ phải làm luật quy định hoạt động của các công ty loại này. Thứ nhất, để bảo vệ quyền tự do phát biểu của tất cả mọi người, không riêng gì một ông tổng thống hay các đại biểu quốc hội. Thứ hai, nước Mỹ vẫn tôn trọng quyền tự do kinh doanh, cũng không thể quốc hữu hóa các công ty “hạ tầng cơ sở” trên, theo đường lối các chế độ cộng sản. Quyền tự do kinh tế là một nền tảng của tự do chính trị. Người dân tự do bỏ phiếu chọn người lãnh đạo. Họ cũng được tự do sử dụng đồng tiền khi tiêu thụ, giống như “bỏ phiếu” cho các công ty cung cấp hàng hóa hay dịch vụ. Quyền tự do chính trị bảo đảm người tiêu thụ được sử dụng đồng tiền của mình. Người ta có thể hô hào “tẩy chay” các công ty đồng lõa với các hành động phi pháp. Trong thế kỷ trước, dưới áp lực của giới tiêu thụ, nhiều công ty và ngân hàng Mỹ đã ngưng đầu tư vào Nam Phi, thúc đẩy nước này bãi bỏ chế độ phân biệt chủng tộc. Sau khi Twitter và Facebook đã cấm cửa ông Trump, công ty Alphabet chờ mấy ngày mới làm theo cũng vì nhiều người bắt đầu kêu gọi tẩy chay YouTube. Nhưng khi quyền tự do kinh tế đe dọa lấn áp các quyền tự do chính trị thì cần phải sửa lại bản “hợp đồng xã hội.” Quốc hội Mỹ cần làm thêm luật mới để quy định việc các công ty đóng góp vào quỹ tranh cử, thay thế đạo luật cũ đã bị Tối cao pháp viện xóa bỏ. Trong mùa bầu cử năm 2020, các công ty lớn đã góp $205 triệu cho các ứng cử viên Cộng Hòa và $155 triệu cho đảng Dân chủ. Không ai ngây thơ nghĩ rằng số tiền đóng góp của họ không ảnh hưởng gì đến các nhà chính trị. Sau vụ bạo loạn ngày 6 tháng 1, hai công ty đã đóng góp cho các quỹ tranh cử nhiều nhất là AT&T ($2,650,000) và Comcast ($2,570,000) tuyên bố ngưng không góp tiền cho quỹ tranh cử của các dân biểu nghị sĩ Cộng Hòa chống kết quả cuộc bỏ phiếu năm 2020. Một số công ty tuyên bố ngưng đóng góp tất cả. Thí dụ, Raytheon tặng $1,713,000 mà 53% cho Cộng Hòa, Deloitte đóng góp $1,719,000 trong đó Cộng Hòa được 54%, UPS đã góp $1,770,430 mà gần 59% cho đảng Cộng Hòa. Tuy họ nói ngưng góp tiền cho cả hai đảng, nhưng ai cũng thấy Cộng Hòa bị mất mát nhiều hơn! Trong những năm tới, Quốc hội Mỹ nên làm những đạo luật mới quy định các tiêu chuẩn về góp quỹ tranh cử. Nhưng cần làm ngay một đạo luật không cho phép các diễn đàn trên mạng giữ độc quyền khiến mọi người bị cấm đoán theo ý kiến của một số tư nhân. Sau vụ Twitter cấm cửa Tổng thống Trump, bà Angela Merkel, thủ tướng Đức, là người chưa hề thân thiện với ông, cũng lên tiếng phản đối. Bà nói rằng quyền tự do phát biểu có thể bị hạn chế; nhưng hạn chế như thế nào thì chỉ có các nhà lập pháp mới có quyền quyết định, không thể cho các công ty tư muốn làm gì thì làm./.

Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, Michael R. Pompeo Trần Trung Đạo| Hôm nay, 14 tháng 1, 2021, trong hàng bộ trưởng chính phủ Mỹ, phần lớn đang ngồi chờ bàn giao công việc. Nếu không có trách nhiệm điều hành trực tiếp, có lẽ không bộ trưởng nào còn tính chuyện công du nước ngoài hay dúi đầu vào những đề án có thể tốn năm mươi hay ngay cả một trăm năm để hoàn thành. Ngoại trừ một người và người đó là Ngoại Trưởng Mike Pompeo.   Theo tài liệu trong Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, Michael R. Pompeo sinh năm 1963 tại Orange County, California. Ông lớn lên ở vùng Santa Ana và học trung học tại Los Amigos High School. Ông tốt nghiệp Thủ Khoa tại Học Viện Quân Sự West Point khóa 1986 và phục vụ như một sĩ quan cấp bậc Đại Úy có trách nhiệm tuần tra “bức màn sắt” trước khi Bức Tường Bá Linh sụp đổ.   Rời quân đội, Mike Pompeo về học Luật tại Đại học Harvard và là chủ bút của The Harvard Law Review. Từ tháng 1, 2011 đến tháng 1, 2017, ông là Dân Biểu Liên Bang đơn vị 4 của tiểu bang Kansas trước khi được đề cử vào chức vụ Giám Đốc Cơ Quan Trung Ương Tình Báo Hoa Kỳ (CIA).   Ngoại trưởng có một gia sản 800,000 dollar. Đây là một gia sản khá khiêm nhượng so với nhiều bộ trưởng khác trong chính phủ Donald Trump, chẳng hạn Bộ trưởng Thương Mại Wilbur Ross có tài sản 506.5 triệu dollar hay Bộ trưởng Giáo Dục Betsy DeVos có gia sản lên đến 1.1 tỉ dollar.   Mike Pompeo là một chính trị gia tận tụy với lý tưởng của đảng Cộng Hòa. Ông biện hộ cho chính sách quốc phòng mạnh và chống lại thỏa hiệp nguyên tử được ký kết giữa Iran và sáu cường quốc. Tuy nhiên ông vẫn chủ trương đàm phán là chính.   Năm 2018, Mike Pompeo trở thành Bộ trưởng Ngoại Giao thứ 70 của Hoa Kỳ. Như đã xác định trong một buổi điều trần trước Thượng Viện Hoa Kỳ, mặc dù là một chính trị gia có quan điểm bảo thủ, ông xem chiến tranh như chọn lựa cuối cùng. Trước ngày ra điều trần ông còn tham khảo về chính sách đối ngoại với tất cả ngoại trưởng Mỹ còn sống kể cả bà Hillary Clinton.   Tuyên bố mới nhất và có lẽ là một trong những tuyên bố quan trọng nhất của Ngoại Trưởng Pompeo là “hủy bỏ các điều khoản tự hạn chế do chính Mỹ đặt ra” đối với Đài Loan.   Bản tuyên bố của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ vào ngày 9 tháng 1, 2021 khẳng định: “Đài Loan là một nền dân chủ sống động và là đối tác đáng tin cậy của Hoa Kỳ, tuy nhiên trong vài thập kỷ, Bộ Ngoại giao Mỹ đã tạo ra những hạn chế nội bộ phức tạp để điều chỉnh các quan hệ ngoại giao, quân nhân và các viên chức khác của Hoa Kỳ với các đối tác Đài Loan. Chính phủ Hoa Kỳ đã đơn phương thực hiện những hành động này, trong một nỗ lực nhằm lấy lòng chế độ Cộng sản ở Bắc Kinh. Các tự chế đó đã chấm dứt.”   Trong quan điểm của Ngoại Trưởng Pompeo, đất nước và người dân Đài Loan phải được kính trọng như nước Mỹ và người dân Mỹ. Do đó không có lý do gì chính phủ Mỹ phải đối xử với Đài Loan một cách khác biệt. Và điều đó có nghĩa từ nay, chính phủ Mỹ sẽ xem chính phủ Đài Loan như mọi chính phủ khác. Các viên chức chính phủ Mỹ sẽ thăm viếng chính thức, tham dự các hội nghị cấp chính phủ hay liên chính phủ nếu tổ chức tại Đài Loan.   Tháng Chín năm ngoái, Keith Krach, Thứ trưởng Ngoại Giao đặc trách Phát Triển Kinh Tế, Năng Lượng và Môi Trường thăm viếng Đài Loan. Chuyến viếng thăm của ông làm căng thẳng thêm mối quan hệ đang đầy sóng gió giữa Hoa Kỳ và Trung Cộng (TC) về vấn đề Đài Loan.   TC, một mặt tăng cường sự hiện diện quân sự trong khu vực Eo Biển Đài Loan và mặt khác “đánh võ mồm” bằng cách tuyên bố xung đột Đài Loan có thể sẽ không được giải quyết một cách hòa bình mà bằng quân sự. Nhưng Mỹ biết, TC chỉ dừng lại ở những hăm he đe dọa mà thôi.   Như người viết đã viết trước đây, họ Tập giống như họ Mao sau chiến tranh Triều Tiên, không dám trực tiếp đương đầu với Mỹ.   Trong Chiến Tranh Triều Tiên Mỹ thiệt mạng 36,576 người trong khi TC tùy theo nguồn tổng kết, thiệt mạng từ 400,000 ngàn tới 920,000 người. Thời gian thay đổi. Bộ máy quân sự của TC hiện đại hơn thời kỳ 1950 nhưng không có nghĩa từ đó đến nay Mỹ chỉ ngồi bất động để nhìn TC cải tiến.   Cuộc chạy đua vũ trang với Liên Xô đã giúp bộ máy chiến tranh của Mỹ được hiện đại hóa không ngừng. Nếu chiến tranh quy ước xảy ra hôm nay, tỉ lệ tử vong cách biệt giữa hai quân đội chẳng những không thay đổi mà còn xa hơn. Nếu chỉ đọc tin từ các nguồn tin trục lợi nhờ việc khai thác các xung đột đang diễn ra tại Á Châu, chúng ta dễ có cảm tưởng chiến tranh sẽ bùng nổ ngày mai hay thậm chí tối nay chứ không đợi đến cuối tuần.   Nhưng không phải vậy. Với khả năng tài chánh của TC bao bọc khắp thế giới và quan hệ thương mại giữa Nhật, Nam Hàn, Đài Loan với TC hiện nay, nếu không có một biến cố bất ngờ, ngoài chọn lựa của Mỹ và TC, TC sẽ còn tồn tại một thời gian dài có thể đến cuối thế kỷ 21 này.   Những quốc gia có khả năng gây chiến và có xung đột quyền lợi với TC là những quốc gia nhập cảng hàng hóa TC nhiều nhất. Do đó, chuyện chiến tranh trong nhóm này là một viễn ảnh lâu dài.   Nếu miệng chửi TC mà lúc nào cũng nhập hàng TC thì TC còn lâu mới sụp. Nhưng không nhập không được. Trong thời đại toàn cầu hóa, luật cung cầu trong kinh tế học không tác dụng trong mỗi nền kinh tế độc lập mà tác dụng toàn cầu. Có người cho rằng cuộc chiến tranh mậu dịch giữa Mỹ và TC vừa qua là một thất bại nặng nề và đơn phương về phía Mỹ và chiến lược Ấn Độ Dương Thái Bình Dương chỉ là thùng rỗng kêu to, rung cây nhát khỉ không làm rụng một lông chân của Tập Cận Bình. Đó là những nhận xét phiến diện và thiên kiến.   Các xung đột thương mại và chính trị trong thời gian qua đã làm họ Tập khó khăn nhiều mặt.   Trong phiên họp trung ương đảng CSTQ cuối tháng 10, 2019 để bàn kế hoạch năm năm, lần đầu tiên Tập Cận Bình nhấn mạnh đến chủ trương “tự lực” của nền kinh tế. Những khẩu hiệu “thù địch nước ngoài” đầy đe dọa từ thời Mao lần nữa được đem ra để khích động nhân dân.   Mặc dù rêu rao “tự lực” nhưng họ Tập biết mục đích đó còn lâu mới thực hiện được.   Muốn tự lực phải nâng trình độ kỹ thuật lên cao đến mức thỏa mãn các nhu cầu đa diện của nền kinh tế TC mà không phải nhập cảng. TC cần kỹ thuật của Mỹ. Duy trì các nhà máy sản xuất hàng hóa cao cấp của Mỹ tại TC là một cách để giúp nâng cao tay nghề của công nhân TC. Yếu tố con người luôn là yếu tố quyết định. Tập Cận Bình biết không thể chạy đua với Mỹ chỉ bằng ăn cắp hay sản xuất nồi niêu xoong chảo.   Andrew Browne, Giám Đốc của Bloomberg New Economy Forum cho rằng Trung Cộng không dám trả đũa theo kiểu “hòn đá ném đi, hòn chì ném lại” khi chính quyền TT Donald Trump ngăn chặn TikTok hay đánh què Huawei. Nếu Tập dám làm thì đã đóng cửa nhà máy sản xuất xe Tesla ở Thượng Hải để trả thù Mỹ rồi.   Tại sao Ngoại trưởng Pompeo tuyên bố “hủy bỏ các điều khoản tự hạn chế do chính Mỹ đặt ra” trong lúc này?   Ngoại trưởng Pompeo biết nếu không tuyên bố, các bộ trưởng ngoại giao sau ông có thể sẽ không làm hay cần nhiều thời gian hơn để làm. Ông muốn đặt ra một tiền lệ cho các chính quyền Mỹ trong tương lai. Thay vì tuyên bố thẳng thừng hủy bỏ chính sách “Một Trung Quốc” (One-China policy), tuyên bố vừa qua sẽ dần dần vô hiệu hóa và làm cho chính sách “Một Trung Quốc” một ngày không xa chỉ còn trên danh nghĩa.   Dean Acheson là một trong mười bộ trưởng ngoại giao xuất sắc nhất của lịch sử Mỹ và cũng là người đặt ra nhiều tiền lệ cho chính sách đối ngoại của Mỹ. Các chiến lược “ngăn chặn Liên Xô” và “diễn biến hòa bình” có dấu tay ông vẫn còn tác dụng cho tới ngày nay.   Tương tự, nước cờ của ngoại trưởng Pompeo vừa đi sẽ được chính trị gia Mỹ và Đài Loan trong các thế hệ sau biết ơn và đánh giá cao.   Vận dụng chính trị là nắm lấy cơ hội đối phương đang yếu để thực hiện những chính sách mà sau này có thể phải cần nhiều thời gian và công sức để làm.   Mặc dù tại chức trong thời gian khá ngắn, những bước đi chiến lược của Ngoại trưởng Pompeo thay mặt cho chính phủ Donald Trump, sẽ mở ra cánh cửa mới lâu dài không chỉ cho Đài Loan mà cho cả các nước Á Châu trước sự đe dọa của chủ nghĩa bành trướng bá quyền Trung Cộng.   Chuyện gì ra chuyện nấy.   Trần Trung Đạo

Timothy Trinh Tổng thống Trump đã làm được những gì ông ấy có thể. Mặc dù bốn năm quá ngắn, nhưng đủ thay đổi cái nhìn của người Mỹ và thế giới về tham vọng của bá quyền cộng sản Trung Quốc. Trước đây, nói đến Trung Quốc là nói đến cơ hội kinh doanh, chủ yếu được coi là một đối tác khó khăn nhưng cần thiết. Đó là cái nhìn của Hoa Kỳ và thế giới trước khi có chính quyền Trump. Các chính trị gia phương Tây từng được đánh giá cao nếu có khả năng thương thuyết dẫn đến ký kết hợp đồng kinh tế với Trung Quốc. Cựu Thủ tướng Úc Kevin Rudd, thông thạo tiếng Phổ thông và có thêm tên gọi là Lục Khắc Văn (Lu Kewen; 陸克文), từng vận động với tự hào về khả năng hợp tác với Bắc Kinh, đã thắng cử nhiệm kỳ đầu tiên của ông ta và giữ ghế lãnh đạo đến tháng 6 năm 2016. Trong cùng năm 2016, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã lập luận cho rằng "một Trung Quốc yếu kém, không thể góp phần giải quyết các vấn đề toàn cầu còn nguy hiểm hơn một Trung Quốc mạnh và có khả năng gây hấn." (tạm dịch từ nguyên văn "a weak China that could not contribute to solving global problems was more dangerous than a strong and potentially aggressive China.") Về mặt trật tự thế giới, đặc biệt là khu vực châu Á, chính sách của Obama thà rằng "Trung Quốc mạnh và có khả năng gây hấn" đã bị Tập Cận Bình khai thác để "góp phần giải quyết" bằng cách xây cất các căn cứ quân sự chuẩn bị cho việc xâm chiếm toàn bộ tài nguyên của vùng lưỡi bò 9 đoạn trên Biển Đông. Về mặt kinh tế, sự lựa chọn "một Trung Quốc mạnh" của chính quyền Obama đã đưa cán cân thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc ngày càng thâm thủng, thiệt hại về phía Mỹ từ 296,3 tỷ USD vào năm 2009 cho đến 462,4 tỷ USD vào năm 2016; và hậu quả tiếp tục kéo dài đến khi Tổng thống Donald Trump khởi động chiến tranh thương mại với Trung Quốc vào đầu tháng 7 năm 2018. Bốn năm của chính quyền Trump đã thay đổi những điều nói trên. Ngày nay, Trung Quốc thường được mô tả chủ yếu như một bá quyền bành trướng đang gây bất ổn. Ngày nay, các chính trị gia Mỹ đều lo sợ bị dính líu đến những giao dịch với Trung Quốc. Họ né tránh hoặc giấu kín bất kỳ mối quan hệ làm ăn với các tập đoàn Trung Quốc như che đậy một vết thẹo của mầm ghẻ lở có khả năng làm sụp đổ sự nghiệp chính trị. Obama đã phá vỡ tiền lệ của các tổng thống Hoa Kỳ, liên tiếp tham gia các cuộc tấn công tổng thống đương nhiệm Donald Trump; có lẽ Obama không muốn bị lột trần sự chọn lựa "một Trung Quốc mạnh và có khả năng gây hấn" của ông ta là một quyết định quá sai lầm. Chính sách của Trump đối phó với Trung Quốc có đặc tính toàn diện, trong đó bao gồm việc thực thi quyền tự do hàng hải trên eo biển Đài Loan và Biển Đông; thành lập Bộ Tứ của bốn quốc gia Mỹ Úc Nhật Ấn như một khối NATO mới của khu vực châu Á - Thái Bình Dương; ủng hộ người Duy Ngô Nhĩ, Tây Tạng, Hồng Kông trong các sự kiện đòi hỏi tự do, độc lập và nhân quyền; ủng hộ Đài Loan tham gia vào các tổ chức quốc tế; ủng hộ Ấn Độ trong vấn đề tranh chấp biên giới với Trung Quốc. Về mặt kinh tế, chính quyền Trump nhiều lần nhắc đến những sai lầm của các tổng thống tiền nhiệm về việc mở cửa Tổ chức Thương mại Thế giới, World Trade Organization (WTO), cho Trung Quốc gia nhập vào cuối năm 2001. Khi chính phủ tiền nhiệm của Bill Clinton vận động mở rộng thị trường thương mại tự do, họ ngỡ rằng điều đó có thể giúp thay đổi Trung Quốc từ một nước độc tài cộng sản trở thành một quốc gia dân chủ tự do. Clinton đã nằm mơ. Hoa Kỳ không thể lấy lại chiếc ghế thành viên WTO; điều đó buộc Trump phải sử dụng những phương cách khác, khởi động với quyết định áp thuế trên hầu hết hàng hóa mà Hoa Kỳ nhập khẩu từ Trung Quốc. Kết quả cho thấy, theo dữ liệu của Bộ Thương mại Hoa Kỳ công bố vào đầu tháng 2 năm 2020, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Trung Quốc đã giảm mạnh nhất trong năm 2019, chuyển sang các nước khác và thâm hụt cán cân thương mại đã được cải thiện so với mức tồi tệ nhất từ trước đến nay. Nhập khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ từ Trung Quốc đạt tổng trị giá 451,7 tỷ USD trong năm 2019, giảm 16,2% tức là giảm 87,6 tỷ USD so với năm 2018. Khi đã ra trận, tính chất của Trump không ngừng lại ở một chỗ. Trong bốn năm ngắn, các nỗ lực của chính quyền Trump, đặc biệt ghi nhận công sức của Ngoại trưởng Mike Pompeo, đã liên tục lên án các "bẫy nợ ngoại giao" của sách lược Vành Đai Con Đường; lên án Trung Quốc ăn cắp bản quyền và tài sản trí tuệ; đẩy mạnh sách lược tách rời kinh tế và mang sản xuất ra khỏi Trung Quốc; trừng phạt các công ty Trung Quốc điển hình là Huawei; và gần đây nhất chấm dứt cộng sản Trung Quốc tiếp cận nguồn vốn bằng cách niêm yết công ty trên thị trường chứng khoán Mỹ. Chính quyền Trump đã thành công trong việc xác định Trung Quốc là mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với các lợi ích địa chính trị và địa kinh tế của Hoa Kỳ. Các cuộc thăm dò cho thấy công chúng Mỹ ngày càng nghi ngờ về ý đồ của Bắc Kinh. Dưới thời Obama, đa số người Mỹ coi hoạt động xây dựng quân sự đang diễn ra của Trung Quốc là một mối quan tâm hơi nghiêm trọng hoặc nghiêm trọng. Đến giữa nhiệm kỳ của ông Trump, vào cuối năm 2018, số lượng người Mỹ coi Trung Quốc là mối đe dọa trực tiếp lớn nhất đã tăng gấp ba lần hơn. Chỉ có những kẻ ngụy biện một cách mù quáng mới vẩu miệng cho rằng ông Trump đánh Trung Quốc "nhưng chỉ bằng mồm." Di sản chống Trung Quốc của Trump có được tiếp tục hay không? Giữa sự hỗn loạn vào cuối nhiệm kỳ Tổng thống Trump, rất khó nói những điều gì sẽ được cặp Biden/Harris giữ lại vĩnh viễn và điều gì sẽ được giữ lại tạm thời. Tuy nhiên, những thay đổi trong cái nhìn của người Mỹ về bá quyền cộng sản Trung Quốc sẽ giúp cho sách lược châu Á - Thái Bình Dương của Trump có thể tồn tại lâu hơn nhiệm kỳ của ông ấy. Trong bài phát biểu đầu tiên của Joe Biden với tư cách là tổng thống đắc cử của Hoa Kỳ, ông tuyên bố rằng một nước Mỹ hồi sinh sẽ "dẫn đầu không phải bằng tấm gương về sức mạnh của chúng ta, mà bằng sức mạnh của tấm gương của chúng ta". Biển Đông là một khu vực đa cực về chính trị, một vùng biển mà rất nhiều quốc gia muốn giữ chủ quyền của mình và tránh rơi vào quỹ đạo của Bắc Kinh, đường giao thông hàng hải của tất cả các tàu buôn lớn trên thế giới. Điều đó đòi hỏi một nước Mỹ quan tâm, vì quyền lợi của người Mỹ, để can thiệp như một hậu thuẫn chống lại chủ nghĩa bành trướng quân sự của Trung Quốc. Công bằng mà nói, Biden chưa có cơ hội để chứng minh cho bài phát biểu của ông ta bằng những lời thể hiện sức mạnh của Mỹ. Chiến dịch Biden lập luận cho rằng một chính phủ Biden "sẽ tập hợp thế giới tự do và vận động một nửa nền kinh tế thế giới buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về những lạm dụng thương mại". Charlie Lyons Jones, một nhà nghiên cứu của chương trình quốc phòng, chiến lược và an ninh quốc gia của ASPI, nhận định rằng: "Joe Biden có thể muốn chứng tỏ là một tổng thống có cách tiếp cận cứng rắn với Trung Quốc được hỗ trợ bởi một chiến lược cạnh tranh và được thực thi tốt." "Tuy nhiên, những gì nổi lên từ cái nhìn sơ bộ về quá trình chuyển đổi Biden là một chính quyền trông giống với Barack Obama - không thích rủi ro và bận tâm bởi những lo lắng trong nước. Đối với những người Mỹ muốn thấy một quốc gia bị chia rẽ (và bệnh tật) được chữa lành, đó có thể chỉ là những gì bác sĩ yêu cầu. Nhưng đối với các quốc gia ở Ấn Độ - Thái Bình Dương đang sống dưới cái bóng của một Bắc Kinh ngày càng hung hăng, việc phục hồi cách tiếp cận quá thận trọng của chính quyền Obama sẽ là một kết quả tồi tệ," ông Jones nói. "Nước Mỹ không thể chỉ dẫn đầu bằng sức mạnh của tấm gương của mình. Nó cũng cần dẫn đầu bằng tấm gương về sức mạnh của nó." Người Đà Lạt Xưa January 10, 2021.  

Washington DC- Vào sáng ngày 7 tháng Giêng, 2021, vài giờ sau khi hàng trăm người ủng hộ Tổng thống Donald Trump xông vào Điện Capitol của Hoa Kỳ, chiếm giữ biểu tượng của nền dân chủ Hoa Kỳ, Quốc hội đã chính thức chứng nhận chiến thắng bầu cử của cựu Phó Tổng thống Joe Biden thuộc đảng Dân chủ. Ngay sau đó, Tòa Bạch Ốc đã đưa ra một tuyên bố từ Tổng Thống Donald Trump, trong đó ông cam kết sẽ “chuyển giao quyền lực trong trật tự” khi ông Biden tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20 tháng Giêng. Một ngày trước, Tổng thống Trump đã có những tuyên bố kích động một đám đông tràn vào Điện Capitol để tìm cách lật ngược kết quả bầu cử. Những hình ảnh phá hoại và gây sốc tại Điện Capitol mà nhiều nhà lập pháp gọi là “cuộc nổi loạn” tràn ngập màn hình truyền hình ở Hoa Kỳ và trên toàn thế giới. Nghi thức kiểm phiếu đại cử tri của mỗi tiểu bang là thủ tục cuối cùng liên quan đến quá trình bầu cử Tổng Thống Hoa Kỳ. Trước phiên họp ngày 6 tháng Giêng của lưỡng viện Quốc Hội, các đồng minh lâu năm của ông Trump như Phó Tổng thống Mike Pence và lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell đã tuyên bố sẽ hành xử theo đúng Hiến Pháp. Sau cuộc hỗn loạn tại Điện Capitol, Quốc hội đã tiếp tục phiên họp vào cuối ngày 6 tháng Giêng, chứng nhận chiến thắng của ông Biden bất chấp nỗ lực của một vài nhà lập pháp Đảng Cộng hòa nhằm ngăn chặn quá trình này. Sau các cuộc tranh luận đôi khi căng thẳng kéo dài vào những giờ đầu của ngày 7 tháng Giêng, Thượng viện và Hạ viện đã bác bỏ hai ý kiến phản đối cuộc kiểm phiếu và chứng nhận cuộc kiểm phiếu cuối cùng của Cử tri đoàn với ông Biden nhận được 306 phiếu Đại Cử Tri và ông Trump 232 Đại Cử Tri. Thượng nghị sĩ Cộng hoà Mitch McConnell đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ nỗ lực các nhà lập pháp của Đảng Cộng hòa đã tìm cách ngăn chặn thủ tục chứng nhận kết quả bầu cử và cảnh báo về những thiệt hại lâu dài mà nỗ lực phản đối này có thể gây ra cho nền dân chủ của quốc gia. Ông McConnell nhấn mạnh: "Theo Hiến pháp chúng ta, những nhà lập pháp có một vai trò hạn chế. Chúng ta không thể đơn giản tự tuyên bố chúng ta là ‘hội đồng bầu cử quốc gia’. Các cử tri, các tòa án và các tiểu bang đều đã lên tiếng. Nếu chúng ta bác bỏ quyết định của họ, thì sẽ làm cho nền Cộng hòa của chúng ta bị tổn hại mãi mãi." Phiên họp chứng nhận kết quả bầu cử đã bị gián đoạn bởi những người ủng hộ ông Trump, phá hàng rào an ninh, phá cửa, đập cửa sổ, leo tường xông vào Điện Capitol, đập phá bên trong và lục tung các văn phòng làm việc của các nhà lập pháp. Các nhân viên an ninh đã phải dùng bàn ghế chặn cửa vào Hạ viện và rút súng trước khi sơ tán các nhà lập pháp và những nhân viên. Cảnh sát cho biết những người bạo động đã sử dụng hơi cay để tấn công cảnh sát và một số cảnh sát đã bị thương. Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được điều động đến để giúp cảnh sát để giải tỏa những người ủng hộ Tổng thống Trump ra khỏi Điện Capitol. Bốn người đã thiệt mạng trong cuộc hỗn loạn - một phụ nữ do bị cảnh sát bắn khi xông vào tòa nhà Quốc Hội và 3 người khác chết trong “tình huống khẩn cấp y tế”. Cảnh sát đã bắt giữ 52 người. Cảnh sát cũng cho biết hai quả bom ống đã được thu giữ, một quả nằm ngoài trụ sở Đảng Dân chủ và một quả nằm ngoài trụ sở Đảng Cộng hòa . Cảnh sát tìm thấy trong một chiếc xe một thùng lạnh chứa một khẩu súng dài và bom xăng trong khuôn viên Điện Capitol. Tổng thống đắc cử Joe Biden hôm thứ Tư nói rằng cuộc bạo động tại Điện Capitol của Hoa Kỳ là một "cuộc tấn công vào nền dân chủ Hoa Kỳ”, điều chưa từng xảy ra trong thời hiện đại. Ông Biden nói: “đây là một cuộc tấn công vào nền Cộng hòa của chúng ta, một cuộc tấn công vào nền pháp trị… những khái niệm thiêng liêng nhất của nước Mỹ”. Ông Biden nói rằng những cảnh hỗn loạn diễn ra tại Điện Capitol của Hoa Kỳ không phản ánh một "nước Mỹ thực sự", và cho rằng đó là hành động của "một số ít những kẻ cực đoan coi thường pháp luật”. Ông Biden kêu gọi Trump phải ngay lập tức thực hiện lời tuyên thệ bảo vệ Hiến pháp bằng cách lên truyền hình quốc gia yêu cầu chấm dứt "cuộc bao vây". Vài giờ sau khi Điện Capitol bị nhấn chìm trong hỗn loạn và sau lời kêu gọi của ông Biden, trong một video Tổng Thống Trump đã kêu gọi những người ủng hộ ông "hãy về nhà" nhưng vẫn tiếp tục lặp lại những lời cáo buộc gian lận bầu cử vô chứng cứ. Twitter sau đó đã hạn chế người dùng đăng lại video của Trump và Facebook đã gỡ bỏ video này với lý do có nguy cơ “gây bạo lực”. Twitter sau đó cho biết đã khóa tài khoản của Trump trong 12 giờ vì "vi phạm nhiều lần và nghiêm trọng" các quy tắc của mạng xã hội này và đe dọa đình chỉ vĩnh viễn. Ông Trump đã bị chỉ trích dữ dội bởi một số nhà lập pháp và đảng viên kỳ cựu của Đảng Cộng hòa, những người này đổ lỗi ông Trump đã kích động bạo động. Khi trở lại Thượng viện vào tối ngày 6 tháng 1, sau khi đám đông bạo loạn bị đẩy lùi, Phó Tổng thống Mike Pence nói rằng: “Tôi nói với những kẻ gây cảnh hỗn loạn trong Điện Capitol ngày hôm nay, các người đã thất bại. Bạo lực không bao giờ chiến thắng. Tự do chiến thắng và nơi này vẫn là ngôi nhà của nhân dân.” Còn ông McConnell tuyên bố: “Hoa Kỳ và Quốc hội Hoa Kỳ đã phải đối mặt với những mối đe dọa lớn hơn nhiều so với đám đông vô dụng mà chúng ta thấy hôm nay. Chúng ta chưa bao giờ bị nhụt chí trước đây và chúng ta sẽ không bị nhụt chí hôm nay. Họ tìm cách phá vỡ nền dân chủ của chúng ta, họ đã thất bại. Cuộc nổi dậy thất bại này chỉ nhấn mạnh tầm quan trọng của nhiệm vụ trước mắt của chúng ta đối với quốc gia. Chúng ta sẽ không cúi đầu trước sự vô pháp, hoặc đe dọa. Chúng ta sẽ thực hiện nghĩa vụ của mình đối với quốc gia theo Hiến pháp ngay tối nay”. Cú sốc của cuộc tấn công vào Điện Capitol đã khiến một số thượng nghị sĩ Cộng hòa đổi ý và đã không phản đối việc chứng nhận chiến thắng của Tổng thống đắc cử Joe Biden. Một trong số đó là thượng nghị sĩ James Lankford, thuộc tiểu bang Oklahoma. Ông Lankford nói “hành động tàn phá và bạo động tại Điện Capitol của quốc gia chúng ta là một cuộc tấn công vào nền dân chủ. Không thể nào biện minh cho những hành vi bạo lực và đại đa số những người ủng hộ ông Trump không ủng hộ những hành vi này. Điều cần thiết hiện nay là toàn bộ Quốc Hội cùng biểu quyết để xác nhận kết quả bầu cử. Chúng ta phải sát cánh cùng nhau với tư cách là công dân Hoa Kỳ. Chúng ta phải bảo vệ Hiến pháp và pháp quyền của quốc gia”. Hai ý kiến phản đối kết quả bầu cử ở Arizona và Pennsylvania đã bị lưỡng viện Quốc hội bỏ phiếu bác bỏ với tỷ lệ áp đảo. Sau khi Quốc hội chứng nhận ông Biden thắng cử, ông Trump đã đưa ra một tuyên bố thông qua trợ lý Tòa Bạch Ốc Dan Scavino, nói rằng: “Mặc dù tôi hoàn toàn không đồng ý với kết quả của cuộc bầu cử và các dữ liệu khẳng định cho tôi điều đó, tuy nhiên sẽ có một sự chuyển giao quyền lực trong trật tự vào ngày 20 tháng 1.” Theo các nguồn tin của Reuters, một số phụ tá tại Tòa Bạch Ốc đã từ chức để phản đối cuộc tấn công ở Điện Capitol, bao gồm ông Matt Pottinger, Phó Cố vấn an ninh quốc gia và bà Stephanie Grisham, Chánh văn phòng của bà Melania Trump và cựu Giám đốc Truyền thông kiêm thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc. Các quan chức bầu cử của cả hai đảng và các nhà quan sát độc lập đều nói rằng không có gian lận đáng kể nào trong cuộc tranh cử ngày 3 tháng 11, mà ông Biden đã nhận được nhiều hơn ông Trump 7 triệu phiếu bầu. Tình trạng bạo động hôm thứ Tư đã gây bàng hoàng cho các nhà lãnh đạo thế giới. Thủ tướng Anh Boris Johnson, trong một tweet, gọi các sự kiện trong Quốc hội là một “sự ô nhục” và nói rằng Hoa Kỳ thúc đẩy nền dân chủ trên toàn thế giới và điều thiết yếu hiện nay là cần có một sự chuyển giao quyền lực ôn hòa và trong trật tự. Nguồn: Reuters, CNN, AP  

Việt Tân Cứ vào đầu tháng Mười Hai hàng năm, các nhân sự biên tập của Trang Web Việt Tân, Facebook Việt Tân, Youtube Việt Tân gặp gỡ nhau để bình chọn những tin tức Việt Nam và Thế Giới được cho là nổi bật nhất trong năm. Mỗi nhân sự được chọn từ 5 đến 10 tin tức mà mình cho là đáng chú ý nhất dựa trên ba tiêu chí: 1) Đặc thù nhất trong năm; 2) Có tác dụng hay ảnh hưởng lên xã hội; 3) Có những tác động lâu dài lên đời sống hay sự tiến bộ của nhân loại.  Các đề nghị đã được tổng hợp lại và tuyển chọn. Sau đây là 10 sự kiện Thế Giới của năm 2020 có tầm ảnh hưởng và tính chất đặc thù nhất theo đánh giá của chúng tôi. Xin được giới thiệu đến quý độc giả.  *** Đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu Cuối tháng Mười Một, 2019, một loại virus Corona chủng mới gây chết người xuất hiện tại thành phố Vũ Hán, Trung Quốc. Mặc dù giới chức y tế tại địa phương đã cảnh báo nhưng chính quyền trung ương bưng bít thông tin và không có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Lúc đó, Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) cũng đánh giá thấp tầm nguy hiểm và không xem đó là đại dịch. Cho đến ngày 9 tháng Giêng, 2020, khi đại dịch bùng nổ khắp 80 thành phố lớn ở Hoa Lục và bắt đầu lây lan sang một vài quốc gia Á Châu thì WTO mới vội vã xác nhận đây là một dịch bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn SARS-CoV-2 tác động toàn cầu. Đúng một tháng sau vào ngày 11 tháng Hai, WHO đặt tên đại dịch này là COVID-19. Từ tháng Ba, 2020 đại dịch COVID-19 lan rộng toàn cầu. Chính phủ của các quốc gia trên thế giới đã tiến hành đồng loạt các biện pháp đối phó nhằm bảo vệ sức khoẻ người dân và ngăn chặn sự lây nhiễm như: Hạn chế đi lại, phong tỏa kiểm dịch, ban bố tình trạng khẩn cấp, sử dụng lệnh giới nghiêm, tiến hành cách ly xã hội, hủy bỏ các sự kiện tập họp đông người, đóng cửa trường học, cơ sở dịch vụ, nhà hàng, khuyến khích người dân ở nhà, đeo khẩu trang khi ra ngoài đường; đồng thời thay đổi mô hình hoạt động kinh doanh, học tập, làm việc sang trực tuyến. Việc cấm đi lại đã khiến cho các ngành du lịch, nhà hàng, khách sạn bị thiệt hại nặng nề, chính phủ của từng nước đã phải ra tay hỗ trợ tài chánh cho người dân cũng như trợ giúp các xí nghiệp cầm cự qua cơn đại dịch. Tính cho đến nay, số người lây nhiễm trên toàn thế giới là trên 80 triệu, con số tử vong lên đến gần 2 triệu người. Có ba quốc gia bị thiệt hại về nhân mạng nặng nề nhất là Hoa Kỳ gần 20 triệu người lây nhiễm và gần 350 ngàn người tử vong), Ấn Độ trên 10 triệu người lây nhiễm và gần 150 ngàn người tử vong, Brazil gần 7,5 triệu người lây nhiễm và gần 200 ngàn người tử vong. Những tác hại to lớn của đại dịch COVID-19 đã khiến cho hầu hết các quốc gia trên thế giới công kích chính quyền Bắc Kinh đã cố tình bưng bít khi dịch bùng phát ở Vũ Hán và không minh bạch về những triệu chứng nguy hiểm của virus corona, đồng thời tố cáo WHO đã đồng lõa với chính quyền Trung Quốc chậm trễ trong việc đối phó với đại dịch. Trong hội nghị trực tuyến của WHO với sự tham dự của 194 quốc gia thành viên vào ngày 19 tháng Năm, 2020, đa số đã thông qua Nghị Quyết thành lập một nhóm độc lập điều tra về nguồn gốc của đại dịch COVID-19. Tuy Nghị Quyết không đề cập đến Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh đã tìm mọi cách ngăn chặn nhóm điều tra mà WHO thành lập đến thu thập dữ kiện hoặc phỏng vấn những giới chức y tế tại Vũ Hán và một số thành phố.  Mãi cho đến trung tuần tháng Mười Một vừa qua, trước sức ép của quốc tế, Trung Quốc mới chấp nhận một phái đoàn điều tra trong đó không có những nhà khoa học Hoa Kỳ và một nước Âu Châu. Hong Kong đang bị nhuộm đỏ Bắt nguồn từ sự kiện chính quyền Hong Kong muốn thông qua Luật Dẫn Độ do Bắc Kinh dàn dựng, các cuộc biểu tình chống đối của người dân Hong Kong đủ mọi thành phần bùng nổ kéo dài liên tục nhiều tháng. Kế tiếp là thắng lợi vang dội của phe dân chủ Hong Kong trong cuộc bầu cử cấp quận cuối tháng Mười Một, 2019. Những chuyển biến này đã làm cho lãnh đạo Bắc Kinh hoảng sợ vì nhận ra xu hướng đòi độc lập của Hong Kong đã lên cao độ, ảnh hưởng rất lớn lên uy tín và quyền lực lãnh đạo của Tập Cận Bình. Bắc Kinh cũng như lo sợ phe dân chủ tiếp tục giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Hội Đồng Lập Pháp Hong Kong vào tháng Chín, 2020, và sẽ trở thành lực đối đầu với chính quyền Bắc Kinh nhằm đòi tách rời khỏi sự kiểm soát của Hoa Lục. Trong nỗi hoảng loạn đó, Tập Cận Bình cho ban hành Đạo Luật An Ninh Quốc Gia phiên bản Hong Kong nhằm đàn áp phe dân chủ trong việc vô hiệu hóa nỗ lực dân chủ của người dân Hong Kong trong nhiều thập niên qua. Không cần một thời hạn chuẩn bị, bộ luật được công bố và có hiệu lực ngay tức khắc từ giữa đêm 30 tháng Sáu 2020. Đạo luật quy kết những đòi hỏi và hoạt động ôn hòa của người dân Hong Kong vào những tội danh như hoạt động lật đổ, khủng bố, cấu kết với thế lực nước ngoài, đòi ly khai, v.v… Người vi phạm những quy định này có thể bị tuyên án tù cao nhất tới chung thân. Việc ban hành Luật An Ninh Quốc Gia của Bắc Kinh cũng cho người ta thấy là nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” tại Hong Kong coi như cáo chung sau 23 năm Anh trao trả cho Trung Cộng từ năm 1997, chứ không chờ đến năm 2047 như đã cam kết. Tất cả các quốc gia trên thế giới như Anh, các nước trong khối Liên Âu, Nhật Bản, Úc Châu đều chống lại Luật An Ninh Quốc Gia của Bắc Kinh. Đặc biệt, chính quyền Hoa Kỳ quyết định ngưng quy chế ưu đãi cho Hong Kong và đưa ra luật chế tài đối với các viên chức Trung Quốc và Hong Kong. Lưỡng viện Quốc Hội Hoa Kỳ cũng thông qua Đạo Luật Bảo Vệ Dân Chủ và Nhân Quyền Hong Kong (Hong Kong Human Rights and Democracy Act). Hàng triệu người dân Hong Kong xuống đường phản đối đạo luật tiêu diệt nền tự do dân chủ của Hong Kong nhưng những cuộc biểu tình bị lực lượng an ninh được điều từ Hoa Lục đến đàn áp thô bạo. Nhiều nhà hoạt động Hong Kong tuyên bố giải tán nhóm, tổ chức của mình để không trở thành đích nhắm của Luật An Ninh. Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ chưa từng có tiền lệ Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2020 được ghi nhận là cuộc bầu cử đầy kịch tính trong bối cảnh nước Mỹ bị nhấn chìm trong ba cuộc khủng hoảng đan chéo nhau: Đại dịch COVID-19, biểu tình chống kỳ thị sắc tộc và suy thoái kinh tế. Nhưng cuộc bầu cử đã có số người đi bầu cao nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Hơn 158 triệu 200 ngàn người đã bỏ phiếu. Liên danh cựu Phó Tổng Thống Joe Biden và nữ Thượng Nghị Sĩ Kamala Harris nhận được 81 triệu 283 ngàn phiếu. Liên danh đương kim Tổng Thống Donald Trump và Phó Tổng Thống Mike Pence nhận được 74 triệu 223 ngàn phiếu. Trong cuộc bỏ phiếu của Đại Cử Tri Đoàn thuộc 50 tiểu bang và khu vực Washington D.C vào ngày 14 tháng 12, liên danh Biden – Kamala được 306 phiếu Đại Cử Tri, liên danh Trump – Pence được 232 phiếu Đại Cử Tri.  Theo hiến định, ông Joe Biden là tổng thống đắc cử và bà Kamala Harris là phó tổng thống đắc cử của nhiệm kỳ 2021-2025. Tuy nhiên, phía Tổng Thống Donald Trump ngay từ rạng sáng mồng 4 tháng Mười Một, lúc cuộc kiểm phiếu vẫn còn đang diễn ra tại các tiểu bang, đã tuyên bố rằng cuộc bầu cử có sự gian lận ở diện rộng. Nhóm luật sư phụ trách pháp lý của Tổng Thống Donald Trump đã nộp hơn 60 đơn kiện lên các tòa án tiểu bang, liên bang và cả Tối Cao Pháp Viện để yêu cầu hủy kết quả bầu cử tại một số tiểu bang chiến địa. Tuy nhiên tất cả đã bị Tòa bác bỏ vì không có những bằng cứ gian lận nào được đệ nạp một cách cụ thể, nhưng các diễn biến kiện tụng này đã tạo chia rẽ trầm trọng trong xã hội và làm dao động nền dân chủ Hoa Kỳ. Điều đáng chú ý là sự phức tạp của cuộc bầu cử đã bị tác động nặng nề thêm bởi nạn tin giả và thuyết âm mưu dày đặc trên mạng xã hội, không những gây hoang mang, chia rẽ trong xã hội Hoa Kỳ mà còn tạo ra tình trạng xung đột gay gắt giữa những người ủng hộ Trump hoặc chống Trump tại nhiều nơi trên thế giới. Theo Hiến Pháp Mỹ, ngày mồng 6 tháng Giêng, 2021, tân lưỡng viện Quốc Hội Hoa Kỳ khóa 117 nhóm họp dưới sự chủ tọa của đương kim Phó Tổng Thống Mike Pence sẽ chính thức đếm lại phiếu Đại Cử Tri của hai liên danh và bên liên danh nào đạt quá 270 phiếu Đại Cử Tri sẽ chính thức là tổng thống và phó tổng thống thứ 46 của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Lễ nhậm chức và chính thức chuyển giao quyền lực diễn ra vào ngày 20 tháng Giêng, 2021. Hiện nay, quá trình chuẩn bị chuyển giao quyền lực cho Tổng Thống đắc cử Biden vẫn diễn ra theo đúng trình tự và thời hạn, mặc dù phía Tổng Thống Donald Trump vẫn cho đây là cuộc bầu cử gian lận và tuyên bố sẵn sàng thách thức kết quả kiểm phiếu Đại Cử Tri tại Quốc Hội vào ngày 6 tháng Giêng. Trong khi đó, Tổng Thống đắc cử Biden đã công bố danh tánh một số bộ trưởng trong nội các mới. Giới bình luận chính trị Hoa Kỳ đánh giá cao sự đa dạng cũng như khả năng và kinh nghiệm của những người được đề cử. Những người này cần phải được Thượng Viện phê chuẩn trước khi được tân tổng thống chính thức bổ nhiệm và tuyên thệ nhậm chức. Cuộc chạy đua chế tạo vaccine COVID-19 Trận chiến phòng và chống đại dịch COVID-19 không chỉ là ngăn ngừa việc lây nhiễm, cứu cũng như giảm số người tử vong mà còn là cuộc chiến đấu tìm ra những loại vaccine để chấm dứt dịch bệnh trong lâu dài. Cuộc chiến này đã đuợc đội ngũ các nhà khoa học của hơn 45 quốc gia trên toàn thế giới bắt tay vào việc nghiên cứu bất kể ngày đêm, từ cuối tháng Hai, 2020. Đến tháng Mười, một số viện nghiên cứu từ các quốc gia như Trung Quốc, Nga, Anh, Đức, Brazil, Ấn Độ và Hoa Kỳ đã công bố một số kết quả. Lúc đó có khoảng 10 loại vaccine đang trong giai đoạn thử nghiệm cuối cùng: 1/ Moderna (Hoa Kỳ); 2/ CanSino với Viện Công Nghệ Sinh Học Bắc Kinh (Trung Quốc); 3/ AstraZeneca và Đại Học Oxford (Anh Quốc); 4/ Viện Nghiên Cứu Gamaleya (Nga); 5/ Sinopharm và Viện Sản Phẩm Sinh Học Bắc Kinh (Trung Quốc); 6/ Janssen (Hoa Kỳ); 7/ Sinovac và Viện Butantan (Brazil); 8/ Sinopharm và Viện Sản Phẩm Sinh Học Vũ Hán (Trung Quốc); 9/ Novavax (Hoa Kỳ); 10/ Viện Pfizer (Hoa Kỳ) và BioNtech (Đức). Mục đích của vaccine thường là đưa virus vào hệ thống miễn dịch một cách vô hại để giúp hệ thống miễn dịch nhận ra kẻ xâm lược và “lâm chiến” chống địch bảo vệ cơ thể. Tuy nhiên, có nhiều cách để làm điều này và các nhà nghiên cứu đang sử dụng cách tiếp cận khác nhau. Hiện nay, hai loại vaccine của Pfizer & BioNtech và Moderna đã được Cơ Quan Quản Lý Thực Phẩm và Dược Phẩm (FDA) của Hoa Kỳ chứng nhận và bắt đầu cho tiêm chủng ngừa đại chúng tại Hoa Kỳ cũng như tại Anh, Canada và các nước trong khối Liên Âu kể từ đầu tháng Mười Hai, 2020. Có thế nói, trong cuộc chạy đua tìm vaccine COVID-19, Hoa Kỳ là nơi đã đi tiên phong trong việc thí nghiệm, sản xuất và bắt đầu tiêm chủng ngừa ở diện rộng trong khi các quốc gia khác như Trung Quốc, Nga vẫn còn trong giai đoạn “thử nghiệm” tiêm chủng. Vaccine của Pfizer & BioNTech do hai vợ chồng khoa học gia người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ là Tiến Sĩ Ugur Sahin và Ozlem Tureci đã dành ra nhiều năm trước đây nghiên cứu về công nghệ mRNA, chuỗi gien được đưa vào cơ thể giúp tự vệ chống lại virus corona và các mối đe dọa khác. Trong khi đó, vaccine của Moderna đến từ sự đóng góp rất lớn của một nhóm khoa học gia tại Viện Nghiên Cứu về Vaccine thuộc National Institutes of Health (NIH), đứng đầu bởi Bác Sĩ Berney Graham và Tiến Sĩ Kizzmekia Corbett. Moderna cũng dựa trên công nghệ mRNA (messenger Rubonucleic Acid) để nghiên cứu và dùng Trí Tuệ Nhân Tạo với các máy vi tính chạy rất nhanh trước khi được bào chế và thử nghiệm. Cả hai loại vaccine đều sử dụng cùng một cách tiếp cận là tiêm một phần mã di truyền của virus để tạo ra phản ứng miễn dịch. Dữ liệu sơ bộ cho chúng ta thấy rất giống nhau về độ an toàn và hiệu năng phòng bệnh lên tới 95%. Vaccine của Moderna dễ bảo quản và chuyển tải hơn vì cần giữ ở nhiệt độ âm -20°C (-4°F) trong 30 ngày, trong khi vaccine  của Pfizer & BioNTech phải bảo quản ở nhiệt độ cực lạnh -70°C (-94°F) và chỉ giữ được 5 ngày. Vaccine thứ 3 của AstraZeneca/Oxford, chưa được FDA của Mỹ chấp thuận hiện đang được sản xuất tại Ấn Độ và chờ được chính phủ Ấn và Anh chuẩn thuận. Cuộc chiến công nghệ cao giữa Mỹ và Trung Quốc Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc được Tổng Thống Donald Trump phát động vào tháng Ba, 2018 để ngăn chặn những hành vi thương mại không công bằng và trộm cắp tài sản trí tuệ từ Bắc Kinh. Kể từ đó hai phía đã tung ra các biện pháp áp thuế lẫn nhau không chỉ tạo ra tình trạng căng thẳng giữa hai nước mà còn có nguy cơ đe dọa sự khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Sau 18 tháng xung đột không đi vào đâu, Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tạm ngưng cuộc chiến qua việc ký kết bản Thỏa Thuận số 1 vào ngày 15 tháng Giêng, 2020 tại Tòa Bạch Ốc. Qua thỏa thuận này, Bắc Kinh chịu mua thêm 200 tỷ Mỹ Kim sản phẩm nông nghiệp, hàng hóa dịch vụ và những cung ứng về năng lượng trong hai năm 2020-2021. Ngược lại phía Hoa Kỳ sẽ bãi bỏ thuế quan đánh vào điện thoại di động, đồ chơi và máy laptop, cũng như bỏ một nửa thuế quan 7,5% đánh vào 120 tỷ Mỹ Kim những mặt hàng như truyền hình, dụng cụ nghe bluetooth và giày dép nhập vào thị trường Mỹ. Hai phía dự trù sẽ tiếp tục đàm phán trong giai đoạn 2. Nhưng đại dịch COVID-19 đã khiến cho mọi thứ bị đảo lộn. Trung Quốc không những không thực hiện lời hứa mua 50 tỷ Mỹ Kim hàng nông phẩm của Mỹ, mà còn có những hành động bá quyền trên Biển Đông và nhất là công khai cạnh tranh sức mạnh mềm của Hoa Kỳ trên nhiều lãnh vực, đặc biệt là công nghệ cao. Với chiến lược thao túng công nghệ thế giới, Tập Cận Bình đã đưa ra chiến lược Made in China 2025 với chủ trương thu tóm 10 lãnh vực công nghệ cao vào năm 2025 cùng với việc nuôi dưỡng các công ty như Huawei, Alibaba, Tencent, Xiaomi, Baidu, ByteDance, ZTE để cạnh tranh với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, dù Trung Quốc cố gắng nổi lên mạnh mẽ như một cường quốc công nghệ nhưng không dễ gì có thể soán được ngôi vị của Hoa Kỳ vì Trung Quốc phụ thuộc vào Hoa Kỳ trong những công nghệ quan trọng nhất như bán dẫn, hệ điều hành, chip… dù đã tự chủ trong các lãnh vực liên quan đến tiêu dùng và mạng xã hội. Tổng Thống Donald Trump coi việc ngăn chặn tham vọng công nghệ cao của Trung Quốc là mối bận tâm chính. Vì vậy ông đã ban hành hàng loạt các lệnh hành pháp nhằm trừng phạt các công ty công nghệ cao của Trung Quốc như ZTE, Huawei, WeChat (Tencent), TikTok (ByteDance). Mục tiêu của Hoa Kỳ là giới hạn một cách nghiêm ngặt hơn việc tập đoàn công nghệ cao của Trung Quốc tiếp cận với các công nghệ Hoa Kỳ và cắt đứt chuỗi cung ứng các sản phẩm công nghệ cao vào Trung Quốc, đặc biệt từ Đài Loan, nơi mà một số công ty Hoa Kỳ như Intel, NVIDIA, AMD đặt nhà máy sản xuất. Theo Bloomberg, Trung Quốc phụ thuộc vào công nghệ Hoa Kỳ nhiều nhất ở ngành bán dẫn, với các sản phẩm như chip máy tính, điện thoại và chip chuyển mạch cũng như hệ điều hành Windows của Microsoft. Đây đều là những thành phần không thể thiếu trong các thiết bị thông minh, và các hãng Trung Quốc gần như chưa có giải pháp thay thế hợp lý. Giới trẻ Thái Lan thách đố Hoàng Gia Thái Nói đến tình hình chính trị tại Thái Lan trong gần hai thập niên vừa qua, hình ảnh gây ấn tượng nhất là những cuộc biểu tình rầm rộ giữa hai phe áo Vàng (ủng hộ Hoàng Gia và phe quân đội) và phe áo Đỏ (lực lượng quần chúng ủng hộ phe dân sự mà cụ thể là thế lực chính trị của cựu Thủ Tướng Thaksin Shinawatra). Nhưng từ khi Tướng Prayut Chan-o-cha làm cuộc đảo chánh lật đổ chính quyền dân sự của nữ Thủ Tướng Yingluck Shinawatra và lên nắm quyền từ năm 2014 cho đến nay, tình hình chính trị tại Thái Lan đã thay đổi. Đó là sự xuất hiện một phong trào trẻ tham gia vận động chính trị dân chủ với sự ra đời của đảng Hướng Đến Tương Lai (Future Forward Party) vào năm 2018. Đảng này đã cùng với đảng Pheu Thai thắng lớn trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng Năm, 2019; nhưng phe quân đội và Tướng Prayut đã có những vận động ngầm ở hậu trường để Tướng Prayut tiếp tục được bầu làm thủ tướng. Nhằm ngăn chặn làn sóng đấu tranh của giới trẻ, Thủ Tướng Prayut đã để cho tòa án hôm 21 tháng Hai, 2020 ra phán quyết giải tán đảng Hướng Đến Tương Lai và cấm 15 người trong ban lãnh đạo không được hoạt động chính trị trong 10 năm, với lý cớ là đã vi phạm luật đảng phái khi nhận khoảng 6 triệu Mỹ Kim từ tỷ phủ Thanathorn Juangroongruangkit, người sáng lập ra đảng này. Biến cố này đã khiến cho giới trẻ Thái Lan phẫn nộ và làm bùng nổ các cuộc biểu tình chống chính phủ khắp thủ đô Bangkok. Tuy nhiên đến tháng Ba, do đại dịch COVID-19 bùng nổ với lệnh cách ly xã hội, nên mọi cuộc biểu tình bị khựng lại. Mãi cho đến tối Chủ Nhật, ngày 16 tháng Tám, hơn 10 ngàn sinh viên Thái Lan và quần chúng đã tràn ngập đại lộ Ratchadamnoen và Quảng Trường Dân Chủ, thủ đô Bangkok, khởi động lại những cuộc biểu tình đòi Thủ Tướng Prayut thực thi ba yêu sách: Giải tán quốc hội, sửa đổi hiến pháp, chấm dứt sách nhiễu những ai chống chính phủ. Nhưng đến tháng Mười, các cuộc biểu tình tăng cường yêu sách, đòi Thủ Tướng Prayut từ chức và đặc biệt yêu cầu cải cách Hoàng Gia. Sinh viên Thái Lan đã đưa ra 10 đòi hỏi, trong đó có một số yêu sách quan trọng như: Bãi bỏ Điều 6 của Hiến Pháp năm 2017 không cho phép bất cứ ai kết tội chống lại nhà Vua; Bãi bỏ Điều 112 của Bộ Luật Hình Sự cũng như cho phép người dân thực hiện quyền tự do ngôn luận về chế độ quân chủ và ân xá cho tất cả những người bị truy tố vì chỉ trích chế độ quân chủ; Chấm dứt việc thực hiện đặc quyền của Hoàng Gia đối với việc bày tỏ chính kiến ​​trước công chúng. Đây là những đòi hỏi được coi là “phạm thượng” vì bị luật pháp Thái nghiêm cấm; nhưng giới trẻ Thái đã vượt qua ngưỡng cửa sợ hãi, đứng lên kêu gọi một cuộc thay đổi căn bản, nhằm xây dựng một nền tảng chính trị dân chủ cho Thái Lan mà cụ thể là “Nhà vua không được phê chuẩn bất kỳ cuộc đảo chính của quân đội nào nữa.” Các cuộc biểu tình của giới trẻ Thái Lan vẫn còn đang tiếp diễn. Cuộc chiến công hàm về Biển Đông Lợi dụng vào lúc Hoa Kỳ và các quốc gia trong khu vực bận tâm giải quyết những tác hại của đại dịch COVID-19, Trung Quốc một mặt gia tăng khống chế Hong Kong qua Luật An Ninh Quốc Gia, uy hiếp Đài Loan và nhất là đưa nhóm tàu Liêu Ninh cùng với hai khu trục hạm trang bị hỏa tiễn lớp 52D, hai khinh hạm trang bị hỏa tiễn lớp 54A, một tàu tiếp liệu lớp 901 đến Biển Đông và mở các cuộc tập trận bắn đạn thật. Để đối phó, Hoa Kỳ đã đưa cùng lúc ba hàng không mẫu hạm sử dụng năng lượng hạt nhân đến Biển Đông. Các tàu USS Ronald Reagan và USS Theodore Roosevelt hoạt động ở vùng Tây Thái Bình Dương, còn USS Nimitz hoạt động ở vùng Đông Thái Bình Dương kể từ giữa tháng Sáu, 2020 trở đi. Ngoài ra, Hoa Kỳ đã hợp tác với lực lượng hải quân của Nhật Bản, Úc Châu và Ấn Độ liên tục tổ chức các cuộc tập trận trong khu vực Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Đặc biệt, lực lượng Hoa Kỳ và Nhật Bản đã tổ chức tập trận chung trên biển Hoa Nam để bảo vệ quần đảo Đài Loan, và đảo Senkaku của Nhật Bản mà Trung Quốc nhiều lần muốn chiếm đóng. Bên cạnh những căng thẳng do các cuộc tập trận giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gây ra, tình hình biển Đông năm 2020 có một dấu ấn mới, đó là cuộc chiến pháp lý liên quan đến hàng loạt các công hàm của một số quốc gia lên tiếng phản đối chủ trương “Quyền Lịch Sử” của Trung Quốc về đường chín đoạn trên Biển Đông. Trong vòng 10 tháng, từ tháng Mười Hai, 2019 đến tháng Chín, 2020 đã có tất cả 16 Công Hàm, 2 Công Thư Ngoại Giao và một Tuyên Bố (thông qua Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc) đã được công bố. Brunei gửi một Tuyên Bố, Malysia gửi 2 Công Hàm, Phi Luật Tân gửi 2 Công Hàm, Việt Nam gửi 3 Công Hàm, Indonesia gửi 2 Công Hàm, Trung Quốc gửi 5 Công Hàm, 1 Công Thư Ngoại Giao, Úc Châu gửi 1 Công Hàm, Anh – Pháp – Đức cùng gửi 1 Công Hàm và Hoa Kỳ gửi 1 Công Thư Ngoại Giao. Đặc biệt là Thông Cáo Báo Chí của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ công bố vào ngày 13 tháng Bảy, 2020 lên án các hảnh vi phi pháp và bắt nạt của Trung Quốc đối với các nước trong vùng, đã mở đầu một loạt những tuyên bố mạnh mẽ sau đó của các quốc gia đồng minh rẳng các yêu sách của Trung Quốc ở biển Đông là “không có căn cứ pháp lý.” Điểm nhấn chính của các công hàm là đòi Trung Quốc phải tôn trọng phán quyết của Tòa Trọng Tài Liên Hiệp Quốc vào năm 2016 về việc Phi Luật Tân kiện Trung Quốc. Các nước cho rằng phán quyết của Tòa là chung thẩm. Từ những nỗ lực này đã khuyến khích các quốc gia như Việt Nam, Malaysia, Phi Luật Tân mạnh dạn hơn trong các tuyên bố về chủ quyền cũng như sẵn sàng tham gia và hợp tác với Bộ Tứ (Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc Châu, Ấn Độ) trong việc giải thích và áp dụng Luật Biển trong toàn khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương. Ngoài ra, sau khi lên tiếng chung trong một Công Hàm phản đối Trung Quốc, ba quốc gia Đức, Pháp và Anh lần đầu tiên đưa ra chính sách về Biển Đông khẳng định rẳng Trung Quốc không có “cơ sở pháp lý nào” để tuyên bồ chủ quyền trên vùng biển này. Anh Quốc chính thức đưa hàng không mẫu hạm HSM Queen Elizabeth đến Biển Đông và hợp tác với Nhật tuần tra cả biển Hoa Nam. Trong khi đó Pháp dự trù đưa hàng không mẫu hạm Charles de Gaulle hợp tác với lực lượng Ấn Độ để tuần tra Ần Độ Dương và Biển Đông vào năm 2021. Những diễn biến nói trên đã thúc đẩy Trung Quốc hứa soạn thảo nhanh chóng Bộ Quy Tắc Ứng Xử trên Biển Đông với khối ASEAN mà Bắc Kinh đã cố tình trì hoãn từ năm 2003 cho đến nay. Những tác hại của biến đổi khí hậu Biến đổi khí hậu là một thảm họa toàn cầu được giới chuyên gia cảnh báo từ nhiều năm qua, nhưng riêng trong năm 2020 thế giới đã hứng chịu thiên tai nhiều hơn bao giờ hết. Trước hết là nạn Khô Hạn – Cháy Rừng ở diện rộng, khiến cho hàng chục triệu hecta ở nhiều nơi bị tàn phá mà mọi cố gắng của con người để ngăn ngừa hầu như vô vọng, chỉ nỗ lực dập lửa và giới hạn tác hại. Độ hâm nóng toàn cầu cũng khiến cho nhiều nơi trên quả đất bị hạn hán trong thời gian dài với những cơn cháy bộc phát rất nhanh. Những cơn gió nóng mang mồi lửa qua những địa phương kế cận tạo nên tình trạng cháy nhiều nơi cùng lúc khiến mọi nỗ lực của con người chỉ như muối bỏ biển. Trong năm 2020, có ba nơi đã xảy ra nạn cháy rừng khủng khiếp nhất hành tinh là rừng Amazon với gần 7000 đám cháy. Tại Úc Châu đã thiêu rụi 12 triệu 600 ngàn hecta đất rừng, khiến môi trường sống của hàng tỷ thú rừng nơi đây bị hủy diệt, chưa kể đến thiệt hại vật chất và nhân mạng con người. Tại Hoa Kỳ, nhiều trận cháy đã liên tục bùng phát ở các tiểu bang California, Oregon và Washington với mức độ gấp trăm lần so với những năm trước. Ước tính các đám cháy đã tiêu hủy gần 2 triệu hecta khu rừng miền Tây nước Mỹ, gây thiệt hại kinh tế ước tính lên tới hơn 20 tỷ Mỹ Kim. Kế đến là nạn Mưa Bão – Lũ Lụt cũng đã tàn phá, hủy hoại môi trường, tài sản và mạng sống con người không nhỏ ở nhiều quốc gia. Trung Quốc là nơi bị thiệt hại nặng nề nhất với hơn 70 triệu người từ 28 tỉnh và thành phố bị ảnh hưởng bởi những trận mưa và lũ lụt liên tục từ tháng Năm kéo dài đến tháng Chín, 2020, làm 271 người chết, gây thiệt hại kinh tế trực tiếp hơn 29 tỷ Mỹ Kim. Tổng cộng 751 con sông ở Trung Quốc đã vượt qua mức cảnh báo và một số con sông lớn bao gồm sông Dương Tử, Hoàng Hà và Thái Hồ đã phải hứng chịu lũ lụt. Lần đầu tiên ba lưu vực sông lớn này trải qua một trận lũ lụt ở cấp độ khu vực hoặc trên mức trung bình kể từ năm 1998. Riêng đập Tam Hiệp lớn nhất thế giới đã phải gánh đến 5 đợt lũ lớn. Đỉnh điểm là vào ngày 20 tháng Tám, lưu lượng dòng chảy vào hồ chứa đập Tam Hiệp lên đến 75.000 mét khối/giây. Đập Tam Hiệp đã phải mở 11 cửa xả lũ với lưu lượng xả 49.400 mét khối/giây. Tại Viêt Nam, chỉ riêng từ giữa tháng Chín đến giữa tháng Mười Một, 2020, bão, lũ đã xảy ra liên tiếp tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên. Chỉ trong hai tháng có đến 8 cơn bão liên tục đổ xuống với cường độ dữ dội, gây ngập lụt, sạt lở kinh hoàng, khiến cho 342 người chết và mất tích, thiệt hại kinh tế lên tới 1,31 tỷ Mỹ Kim. Nhưng những thiệt hại phấn lớn là do tác hại của nạn phá rừng để làm thủy điện. Trong các năm qua, đã có hơn 50.000 hecta rừng bị tàn phá để nhường chỗ cho 824 nhà máy thủy điện. Trung bình để xây một thủy điện mất hết 59 hecta rừng. Đặc biệt là vụ sạt lở ngọn núi nằm cạnh Thủy Điện Rào Trăng 3 ở Huế vào ngày 12 tháng Mười đã san phẳng nhà điều hành, khiến 17 công nhân bị vùi lấp mà cho đến nay vẫn chưa tìm ra thi thể các nạn nhân. Ngoài những vấn nạn lũ lụt và cháy rừng, năm 2020 còn là một trong ba năm nóng nhất từng được ghi nhận với nhiệt độ trung bình toàn cầu chạm mốc tăng 1,2°C. Có khoảng 10 triệu người mất nơi cư trú trong năm nay, phần lớn do các thảm họa khí tượng thủy văn. Căng thẳng Úc – Trung: “Châu chấu đá xe” Quan hệ giữa Úc Châu và Trung Quốc bắt đầu xấu đi vào khoảng tháng Tư, 2020 khi bà Ngoại Trưởng Úc Châu Marise Payne tỏ ý nghi ngờ về sự minh bạch của Bắc Kinh trong đại dịch COVID-19, đồng thời yêu cầu điều tra quốc tế về nguồn gốc và cách lây lan của đại dịch này. Ngay lập tức, Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đáp trả bằng cách tấn công bà Ngoại Trưởng Payne rằng “lời kêu gọi điều tra nguồn gốc COVID-19 là nguy hiểm mang tính thao túng chính trị.” Đồng thời Đại Sứ Trung Quốc tại Canberra Cheng Jingye lên giọng kiểu “ngoại giao chiến lang” hăm dọa rằng người tiêu thụ tại Trung Quốc sẽ tẩy chay các sản phẩm của Úc Châu như rượu vang, thịt bò và các dịch vụ du lịch. Chỉ vài tuần sau, 4 nhà sản xuất thịt bò lớn của Úc gồm Kilcoy Pastoral, JBS’s Beef City, Dinmore Plants và Northern Cooperative Meat đã bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc do các vấn đề liên quan đến nhãn mác và kiểm dịch. Căng thẳng Úc – Trung bắt đầu bùng nổ mạnh từ đó. Trong quan hệ giữa Úc Châu và Trung Quốc, phải nói là Úc ở về phía yếu hơn, khi dân số chỉ có 25 triệu trong lúc Trung Quốc là 1,4 tỷ người. Khoảng 32% tổng số hàng xuất cảng của Úc Châu là sang thị trường Trung Quốc, trị giá khoảng 123 tỷ Mỹ Kim (2019) gồm có quặng sắt, quặng kền, gỗ, len, tôm hùm, bông, lúa mạch, dược phẩm,… Ngược lại, Trung Quốc xuất khẩu sang thị trường Úc Châu chỉ chiếm một con số khiêm nhượng là 4% trong tổng số hàng nhập cảng của Úc. Chính vì lệ thuộc vào hàng xuất sang thị trường Trung Quốc nên từ nhiều năm qua, chính quyền Canberra giữ thái độ hòa hoãn và tránh né những lên tiếng hay hành động gây khó chịu đối với Bắc Kinh. Bước ngoặt đánh dấu sự xuống dốc trong quan hệ hai nước bắt đầu vào năm 2017 khi chính phủ Úc ra lệnh cấm việc hiến tặng mang tính chính trị, vì có những chỉ dấu Trung Quốc bỏ tiền mua chuộc và tạo ảnh hưởng lên các chính trị gia Úc. Nhất là Úc vào năm 2018 là nước đầu tiên cấm sử dụng công nghệ 5G của công ty Huawei cũng như ngăn chặn 10 vụ đầu tư của Trung Quốc trong lãnh vực nông nghiệp, chăn nuôi và hạ tầng cơ sở. Nhưng sự kiện nước Úc sát cánh củng với Nhật Bản hình thành Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào tháng Mười Hai, 2018 và tích cực tham gia vào Bộ Tứ (gồm Hoa Kỳ, Úc Châu, Nhật Bản, Ấn Độ) để ngăn chặn sự bành trướng của Trung Quốc tại vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương đã làm cho Bắc Kinh cảnh giác. Khi Úc lên tiếng chỉ trích Bắc Kinh áp đặt Luật An Ninh Quốc Gia lên Hong Kong, cũng như gửi công hàm lên Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc phản đối chủ trương đường 9 đoạn và bác bỏ chủ quyền của Trung Quốc trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đã khiến cho Bắc Kinh giận dữ. Đầu tháng Mười Một, Bắc Kinh đơn phương tăng 200% thuế lên các loại rượu vang nhập từ Úc và hăm dọa sẽ ngăn chặn việc nhập khẩu đường, tôm hùm, than đá và quặng đồng. Hiện nay chính phủ Úc đang khiếu nại lên Tổ Chức Thương Mại Thế Giới (WTO) về việc Trung Quốc áp thuế lên lúa mạch của nước này. Căng thẳng Úc – Trung tiếp tục kéo dài sang năm 2021. Hiệp Định Thương Mại RCEP lớn nhất thế giới ra đời Hiệp Định Đối Tác Kinh Tế Toàn Diện Khu Vực – Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP) đã được ký kết qua trực tuyến hôm 15 tháng Mười Một giữa 10 nước ASEAN và 5 đối tác trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương gồm Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, New Zealand và Trung Quốc. Đây là một thỏa thuận thương mại tự do lớn nhất thế giới vào đầu Thể Kỷ 21 giữa các nước trong khu vực Á Châu – Thái Bình Dương, với thị trường 2,2 tỷ người tiêu dùng, chiếm tới 30% GDP toàn cầu. Đáng lý ra Hiệp Định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) gồm 12 quốc gia sẽ là thỏa thuận thương mại lớn nhất (chiếm 40% GDP toàn cầu) và có chất lượng nhất tiêu biểu cho nền thương mại của Thế Kỷ 21, nhưng vì Hoa Kỳ đã rút ra vào đầu năm 2017, nên khi RCEP ra đời, theo nhận định của các chuyên gia quốc tế, thì đây là một thắng lợi quan trọng của Trung Quốc trên mặt trận địa chính trị trong khu vực năng động nhất của thế giới hiện nay. RCEP khởi đầu là ý tưởng của Khối ASEAN, đã được đưa ra thảo luận đầu tiên trong Hội Nghị Thượng Đỉnh ASEAN năm 2011 tại Bali, Indonesia. Sau một năm chuẩn bị và vận động thêm sự tham dự của Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Hàn, Úc Châu, New Zealand và Ấn Độ, RCEP đã chính thức quyết định trong hội nghị thượng đỉnh họp tại Campuchia vào năm 2012. Tuy do ASEAN khởi xướng nhưng Trung Quốc là quốc gia đứng bên trong sắp xếp và điều hướng các cuộc đàm phán, bởi Bắc Kinh muốn dùng RCEP như  một thế trận đối trọng lại Hiệp Định TPP mà Hoa Kỳ cũng đang xúc tiến đàm phán với 11 quốc gia khác vào lúc đó. Sau khi Hoa Kỳ rút lui khỏi TPP vào tháng Giêng, 2017, Ấn Độ đã tuyên bố rút ra khỏi RCEP vào tháng Mười Một, 2019 vì không muốn nằm trong quỹ đạo khống chế của Bắc Kinh, nhưng lấy lý do là các ngành công nghiệp chế biến chưa sẵn sàng. Trong khi TPP được coi là một hiệp định thương mại thế hệ mới có “chất lượng vượt trội” bao gồm điều khoản bảo vệ quyền của người lao động, bảo vệ các tiêu chuẩn về môi trường, cải cách các doanh nghiệp nhà nước, bảo hộ chặt chẽ sở hữu trí tuệ, thì RCEP chỉ mang tính chất là một hiệp định thương mại bình thường với mục tiêu xóa bỏ 90% thuế quan nhập khẩu giữa các nước thành viên ký kết trong 20 năm tiếp theo, và thành lập được một quy tắc chung cho thương mại điện tử, trao đổi hàng hóa, và sở hữu trí tuệ. Với RCEP vừa ký kết, Việt Nam tuy có lợi là trên nguyên tắc có thể mua được nguyên vật liệu từ các nước thành viên rẻ hơn, xuất khẩu nông sản và thủy sản nhiều hơn… nhưng chắc chắn không thể cạnh tranh nổi với hàng hóa Trung Quốc khi Việt Nam ngày càng lệ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc; thêm vào đó, các doanh nghiệp Việt khó trụ nổi với sự cạnh tranh ác liệt từ các nước thành viên khác. Rốt cuộc Trung Quốc là kẻ hưởng lợi nhiều nhất về sự ra đời của RCEP cả trên hai mặt chính trị và thương mại./.  

Nguyễn Thanh Văn -Việt Tân| Vào ngày 14 tháng Mười Hai, 2020, Hoa Kỳ chính thức bắt đầu đưa dự án Giám Sát Đập Mekong (MDM) đi vào hoạt động. Dự án này do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hợp tác cùng Viện nghiên cứu Stimson và Công ty tư vấn Eyes on Earth thực hiện và tài trợ.   Theo phía Hoa Kỳ thì MDM nhằm hợp tác và giúp chính phủ các nước trong Ủy Ban Sông Mekong (MRC - Cơ quan liên chính phủ với các thành viên là các ủy ban sông Mekong của Việt Nam, Campuchia, Lào, Thái Lan) và chính quyền địa phương nâng cao khả năng tiếp cận và sử dụng dữ liệu để theo dõi mực nước hồ chứa của 13 đập thủy điện trên dòng chính của sông Mekong và 15 đập ở phụ lưu, đồng thời hỗ trợ việc ra quyết định dựa trên khoa học hiện đại.   Sông Mekong dài 4.350 cây số phát nguyên từ Tây Tạng là một trong những con sông dài nhất trên thế giới, chảy qua Trung quốc, Lào, Myanmar, Thái Lan, Campuchia và đổ ra Biển Đông ở Việt Nam. Là sinh kế của hơn 65 triệu người dân đang sống dọc hai bên bờ sông. Trong đó bao gồm khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, là vựa lúa lớn nhất của Việt Nam với hơn 17 triệu người. Dòng chảy xuống hạ lưu mang theo cá và phù sa. Trong đó, phù sa sẽ giúp các khu vực ở hạ lưu trở nên “chắc” hơn, giảm đi sự sụt lún được dự đoán do biến đổi khí hậu. Khi dòng chảy bị giảm mạnh thì sẽ gây ra thiệt hại lớn cho môi trường, làm tổn hại đến cuộc sống của cư dân hạ lưu và gây ra hạn hán và lũ lụt. Vùng hạ lưu sông Mekong trong những năm gần đây thường gặp hạn trong mùa khô và thiếu nước trong mùa mưa. Theo các chuyên gia, có hai nguyên nhân chính gây ra: Thứ nhất là ảnh hưởng của hiện tượng El Nino dẫn đến nắng hạn gay gắt và lượng mưa thấp. Thứ hai là lượng nước đổ về từ sông Mekong bị giảm mạnh do hệ thống các đập thủy điện được nhiều quốc gia xây dựng trên dòng chính của con sông. Đặc biệt với 11 nhà máy thủy điện của Trung Quốc trên thượng nguồn. Riêng Đồng bằng sông Cửu Long vì nằm ở vị trí cuối nguồn và sông Mekong là con sông cung cấp nguồn nước chính nên dễ bị tổn thương một khi khu vực này rơi vào tình trạng thiếu nước nghiêm trọng và trải qua mùa khô hạn, dẫn đến hiện tượng nước mặn xâm nhập ngược dòng. Có năm nước mặn vào sâu trong nội địa khoảng 80 cây số. Trước năm 2012, mực nước lên xuống của sông Mekong còn dao động lớn theo mùa mưa và  mùa khô. Nhưng từ năm 2012 trở đi mực nước thực tế lên xuống bất thường hơn, nhiều giai đoạn lên xuống không theo mùa mưa - mùa khô, và cũng không dao động lớn và đều thấp hơn đáng kể so với mực nước “tự nhiên”. Theo giới chuyên gia môi trường thì hiện tượng này chỉ xảy ra sau khi Trung Quốc cho vận hành con đập Tiểu Loan (Xiaowan), là con đập lớn nhất trong loạt các con đập trên sông Lan Thương với chiều cao lên đến 292m, cao nhất thế giới, tạo nên một hồ chứa nước có dung tích 15 tỉ mét khối và rộng hơn 190 km2. Các con đập thủy điện của Trung Quốc đã giữ lại một lượng nước lớn ở thượng nguồn sông Mekong ngay cả trong mùa mưa, gây thiệt hại cho khu vực hạ lưu dù Trung Quốc có mực nước cao hơn mức trung bình. Lượng nước này theo ước tính đóng góp tới 40% dòng chảy ở hạ lưu vào mùa khô. Nói cách khác, trong 8 năm qua, vào mỗi mùa mưa, hạ lưu sông Mekong nhìn chung đã khô hạn hơn so với nếu không có các đập Trung Quốc. Một nghiên cứu ở Hoa Kỳ mới đây cho biết, vào năm 2019 đã xảy ra một đợt khô hạn bất thường tại vùng hạ lưu sông Mekong mặc dù thời gian này là mùa mưa (từ khoảng tháng 5), khiến mực nước xuống thấp kỷ lục vào tháng Bảy, 2019. Tuy nhiên trong thời gian đó, ngay cả khi ở hạ lưu khô hạn, thì thượng nguồn sông Mekong vẫn có dòng chảy lớn. Nhưng các đập thủy điện của Trung Quốc đã giữ lại lượng nước cao kỷ lục, đến mức mực nước tại Thái Lan không hề tăng trong cả 6 tháng mùa mưa 2019. Theo nghiên cứu của Mekong Freedom Network (một nhóm xã hội dân sự nghiên cứu tác động của các đập được xây dựng dọc sông Mekong) và Tổ chức Eyes on Earth, có trụ sở tại Mỹ, thì các đập thủy điện chắn ngang sông Mekong (Lan Thương) trên đất Trung Quốc đã giữ lại gần 47 tỷ mét khối nước cho các mục đích phát điện, tưới tiêu... Theo New York Times, một báo cáo hồi tháng Tư, 2020 của cơ quan giám sát tài nguyên nước Hoa Kỳ có tên “Eyes on Earth” đã chỉ ra rằng, việc Trung Quốc kiểm soát lượng nước ở thượng nguồn từ năm ngoái đã dẫn đến hạn hán nghiêm trọng ở các nước hạ lưu, một số con sông đã hoàn toàn khô cạn, lòng sông nứt nẻ vào đúng mùa đánh bắt cá; trong đó một trạm quan trắc ở Chiang Saen, miền bắc Thái Lan đã ghi nhận mực nước thấp kỷ lục mới. Đồng tác giả của báo cáo, ông Alan Basist, nói thẳng: "Dữ liệu vệ tinh không biết nói dối. Có rất nhiều nước ở cao nguyên Tây Tạng, nhưng các quốc gia như Campuchia và Thái Lan đang phải đối mặt với các mối đe dọa cực độ."   Mới đây, ông Brian Eyler, người đứng đầu Trung tâm Stimson, một tổ chức tư vấn Hệ thống giám sát mực nước, có trụ sở tại Washington, cho biết: "Chứng cứ do hệ thống giám sát cung cấp cho thấy, sau khi thiết kế và vận hành, 11 đập thủy điện lớn của Trung Quốc chỉ biết tối đa hóa sản lượng thủy điện để bán cho các tỉnh miền Đông Trung Quốc sử dụng, mà không hề xem xét ảnh hưởng đối với hạ nguồn."   Trung Quốc phản ứng gay gắt và bác bỏ nghiên cứu của Hoa Kỳ cho rằng các con đập của Trung Quốc đã giữ lại nước, gây bất lợi cho các quốc gia ở hạ nguồn sông Mekong. Viện Quy hoạch và Thiết kế Thủy điện và Thủy lợi Trung Quốc cáo buộc Hoa Kỳ đưa ra kết luận sai trái và không trưng được bằng chứng xác đáng. Theo viện này, thì "Thông qua chức năng điều tiết và tích trữ của hồ chứa nhà máy điện thượng lưu, lượng nước trong mùa lũ có thể được tích trữ trong hồ, làm giảm đỉnh lũ; đồng thời tăng lưu lượng chảy trong mùa khô, làm cho dòng chảy hạ lưu nhiều hơn dòng chảy tự nhiên, đóng vai trò kiểm soát lũ lụt và chống hạn hiệu quả tích cực cho vùng hạ du." Cho tới nay các nước hạ nguồn sông Mekong đã nhiều lần kêu gọi phía Trung Quốc xả nước giúp cứu hạn và đồng thời yêu cầu minh bạch về dữ liệu giữ nước, xả nước ở các đập thượng nguồn. Nhưng ngoài những lời biện minh rằng Trung quốc dù cũng gặp khó khăn vì hạn hán như các nước hạ nguồn, tuy nhiên vẫn “hào phóng“ xả nước để giúp đỡ các quốc gia láng giềng đối phó với khô hạn, mà như Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Biến đổi Khí hậu Đại học Cần Thơ Lê Anh Tuấn cho biết lượng nước nếu có được xả ra thì cũng ít ỏi "chẳng cứu được bao nhiêu và không còn ý nghĩa nữa", cùng những hứa hẹn cho có như Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị từng hứa sẽ cân nhắc việc chia sẻ thông tin về thủy văn để hỗ trợ thêm các nước láng giềng trong tương lai…thì các dữ liệu giữ nước, xả nước vẫn bị "giữ kín như bưng." Thảng hoặc nếu có thì những thông tin mà phía Trung Quốc đưa ra đều không đáng tin cậy bởi vì Bắc Kinh chưa bao giờ muốn minh bạch. Rõ ràng loạt đập thủy điện trên sông Lan Thương của Trung Quốc có ảnh hưởng rất lớn đến các quá trình sinh thái của cả hệ thống sông Mekong - những quá trình đặc biệt quan trọng cho sự ổn định kinh tế của hạ lưu, mà nếu bị gián đoạn sẽ là thách thức lớn cho các nước hạ nguồn. Dự án MDM theo mô tả của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thì đây là "một bước quan trọng nâng cao hiểu biết về điều kiện nước ở lưu vực sông Mekong". Và rằng "Các nước không thể quản lý hiệu quả những gì họ không thể đo lường, và trong một thời gian dài, người dân sông Mekong thiếu tính toán minh bạch về nguồn nước của lưu vực.“   Một khi các nước hạ lưu có được dữ liệu thủy văn sông Mekong từ nguồn khác đáng tin cậy hơn nguồn do Trung Quốc cung cấp để làm cơ sở bằng chứng kịp thời thì mới có thể đấu tranh cho những quyền lợi chính đáng của mình về dòng chảy con sông.    Xây 11 con đập thủy điện trên thượng nguồn sông Mekong với mục đích cho lợi ích riêng của mình, Trung Quốc còn dùng chúng như một loại vũ khí để khống chế các nước hạ nguồn trong tham vọng bành trướng bá quyền về phía Nam châu Á.   Ngoài ra Trung Quốc còn thành lập một Diễn Đàn Hợp Tác Lan Thương-Mekong bao gồm 6 nước VN, Thái Lan, Lào, Campuchia, Myanmar và Trung Quốc để dễ bề thao túng.   Mới đây, cựu Bộ trưởng Năng lượng Campuchia Pou Sothirak cho biết “LMC là một hình thức ngoại giao mới của Trung Quốc. Bạn sẽ phải chấp nhận hoặc phải đối mặt vì nó sẽ không bao giờ bị trì hoãn.”   LMC cho phép Trung Quốc chơi theo luật riêng của mình giống như ở Biển Đông, qua đó tạo ra “sự đã rồi” nhằm kiểm soát sông Mekong. Bắc Kinh thông qua diễn đàn này để áp đặt ý chí của mình lên các quốc gia nhỏ hơn trong khu vực, coi họ như những phiên thuộc, chư hầu.   Một báo cáo của Fitch Solutions Macro Research vào ngày 20 tháng Hai, 2020 cho thấy việc xây đập thủy điện trên sông Mekong sẽ làm thay đổi các hoạt động kinh tế của 5 quốc gia thuộc lưu vực sông. Báo cáo này dẫn nguồn từ nhiều bài nghiên cứu của Ủy Ban Sông Mekong (MRC)  cho rằng việc xây đập sẽ gây thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động khai thác thủy sản và trồng trọt, từ đó khiến các quốc gia phải nhập khẩu lương thực.   Tình trạng trên khiến các chuyên gia lo lắng sẽ xảy ra lạm phát kéo dài và các quốc gia chịu thiệt hại sẽ phụ thuộc vào Trung Quốc. Báo cáo còn cho biết, các nền kinh tế này ngày càng phụ thuộc vào Trung Quốc trong việc nhập khẩu thực phẩm thiết yếu để bù đắp sự thiếu hụt trong đường dài.   Tại vùng Đông Nam Á, chiến lược đường dài của Trung quốc là vừa củng cố “Con đường tơ lụa“ trên biển của mình, vừa kiểm soát hải lộ Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương và loại ảnh hưởng của Hoa Kỳ ra khỏi nơi đây. Vì vậy với 2 mũi giáp công, một mặt Trung Quốc xử dụng quyền lực cứng qua những hành động khiêu khích, răn đe các nước chung quanh thuộc khối ASEAN, đòi chủ quyền 80% diện tích biển Đông; Mặt khác vừa muốn khống chế sông Mekong, là con sông huyết mạch của các nước VN, Thái Lan, Lào và Campuchia để ép các nước này phải hợp tác hay lệ thuộc vào tham vọng bành trướng của họ. Biển Đông là nơi con đường huyết mạch của thế giới ngang qua vì vậy các cường quốc phải can dự vào, khiến Trung Quốc phải e dè. Trong khi vấn đề Mekong khác với biển Đông, vì chỉ có 4 quốc gia ASEAN liên quan trực tiếp mà trong đó Lào và Campuchia là 2 quốc gia đã bị Bắc Kinh khống chế gần như hoàn toàn như một “chư hầu”, thì hành vi khuynh loát, bắt nạt của Bắc Kinh đối với toàn vùng sẽ là điều dễ dàng và sẽ khiến người dân của các quốc gia khu vực Mekong sống dựa vào tài nguyên từ con sông này thực sự khốn đốn. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đã bày tỏ sự quan tâm đến việc ủng hộ các nước trong Ủy Hội Sông Mekong “cách tiếp cận dựa trên các quy tắc và minh bạch đối với sông Mekong” qua dự án MDM. Dự án MDM này đi cùng với việc Hoa Kỳ và đồng minh ngăn chận TQ ở biển Đông cho thấy là các nước đang quyết liệt ngăn chận tham vọng bá quyền của Bắc Kinh tại khu vực Châu Á. Nếu muốn hàng triệu người dân của mình không phải sống nhờ vào “ân sủng“ của Trung quốc; nếu muốn chống lại hành vi bắt nạt của Bắc Kinh thì các quốc gia này phải tìm kiếm sự hỗ trợ ngoại giao từ các nước lớn khác có quyền lợi tương đồng. Liệu VN có muốn trở thành một thành viên tích cực trong toàn cảnh khu vực này hay không?   Tham khảo:   https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/my-tung-du-an-giam-sat-dap-tren-song-mekong-trung-quoc-phan-ung-gay-gat-698430.html https://www.thailandnews.co/2019/07/eight-chinese-dams-block-40-billion-cubic-meters-of-water-from-mekong-river/ https://vietnamnet.vn/vn/the-gioi/my-tung-du-an-giam-sat-dap-tren-song-mekong-trung-quoc-phan-ung-gay-gat-698430.html   https://baotainguyenmoitruong.vn/trung-quoc-xa-nuoc-dap-thuy-dien-cuu-song-mekong-khoi-han-han-299372.html   https://www.rfa.org/vietnamese/news/blog/can-we-save-mekong-river-06302020193240.html  

Đan Tâm (VNTB)  Luật MAGNITSKY toàn cầu của thế giới dân chủ bắt đầu áp dụng cho Việt Nam qua vụ nêu đích danh 8 thủ phạm là Sĩ quan Công an Hà Tĩnh nói trên để trừng phạt. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước đầu và là phần nổi của tảng băng chìm. Cuối năm 2016, quốc hội Mỹ thông qua đạo luật Magnitsky toàn cầu (Global Magnitsky Human Rights Accountability Act) hay S284. Ngay sau đó, 2017, Canada đã thông qua đạo luật Magnitsky có tên là “Công lý cho các nạn nhân của các quan chức tham nhũng ở nước ngoài”. Tiếp theo đó Lithuania và Úc châu cũng đã thông qua đạo luật Magnitsky toàn cầu (Global Magnitsky Act) của họ trong năm 2017. Mãi đến năm 2020, quốc hội Liên Âu (EU) mới thông qua một đạo luật Magnitsky toàn cầu và đạo luật này trở thành một đạo luật chính thức của 27 quốc gia Âu Châu, trừ Anh Quốc. Vào ngày 21 tháng 2 năm 2017, Hạ viện VQ Anh đã sửa đổi Dự luật tài chính hình sự của nước này lấy cảm hứng từ Đạo luật Magnitsky cho phép chính phủ đóng băng tài sản tại UK của những người vi phạm nhân quyền và tham nhũng tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Vào ngày 1 tháng 5 năm 2018, Hạ viện Anh đã thêm “sửa đổi Magnitsky” vào Dự luật trừng phạt và chống rửa tiền cho phép chính phủ Anh áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với những người vi phạm nhân quyền thô bạo. Đến năm 2020, quốc hội VQ Anh đã thông qua luật Magnitsky toàn cầu của Anh quốc. Như vậy, tính đến 2020, nếu kể thêm các nước nhỏ như Estonia, Lithuania và Latvia thì thế giới dân chủ đã có gần 40 quốc gia có Luật Magnitsky toàn cầu. Luật Magnitsky toàn cầu này cho phép gần 40 nước dân chủ, đặc biệt là Anh, Hoa Kỳ, Úc, Canada và 27 quốc gia EU mở rộng chế tài các cá nhân vi phạm nhân quyền và thu vén “tài sản phi pháp” tại bất cứ nơi nào trên toàn thế giới. Các đối tượng bị Luật Magnitsky trừng phạt bao gồm: – Thứ nhất là những giới chức chính quyền và những thuộc hạ của họ hoặc những người ngoài chính phủ hợp tác với giới chức chính quyền vi phạm nghiêm trọng quyền con người. – Thứ hai là những giới chức cầm quyền cướp đoạt tài sản của người dân. – Và thứ ba là những giới chức cầm quyền can dự vào những vụ tham nhũng lớn và đàn áp những người đi phanh phui những vụ ấy. Từ năm 2015, trước khi đạo luật Magnitsky xuất hiện, các tổ chức NGOs quốc tế của người Việt cũng như người nước ngoài tại Âu Châu & Hoa Kỳ đã phối hợp với đảng Việt Tân hợp soạn báo cáo chính xác về vấn nạn tra tấn tại VN, dựa theo các Công Ước chống tra tấn của Liên Hiệp Quốc (LHQ) mà nhà cầm quyền CSVN đã ký kết và cam kết tuân thủ. Báo cáo (report) có tên là “SHADOW REPORT ON POLICE TORTURE IN VIETNAM. Prepared for the UN Committee Against Torture in connection to its review of Vietnam Party’s 1st Report under the Convention Against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment. Submission to the United Nations Committee Against Torture regarding the recent deaths in police custody in VIETNAM. Report in April 2016”. Tiếp theo đó 9 NGOs Việt Nam và ngoại quốc bao gồm Comité Suisse-Vietnam COSUNAM; Budesverband Der Vietnamesischen Flüchtlinge In Der Bundesrepublik Deutschland e.V.; Associatie Van Vietnamese Vluchtelingen in Nederland (AVVN); Vietnamese American Women’s Association (VAWA); Hoi Den Hung Foundation; Radio Tieng Nuoc Toi (TNT Radio Houston); Civil Rights Movement; Catholic Brotherhood Youth Association và Viet Tan Friendship Association đã hợp tác với đảng Việt Tân hợp soạn các báo cáo nhân quyền chiếu theo Istanbul Protocol của LHQ và dựa trên Luật Magnitsky toàn cầu cũng như quốc tế công pháp về Nhân Quyền, như sau: – Police Brutality Against Formosa Pollution Victims from Song Ngoc Parish Seeking Compensation And Against Human Rights Activists From 2010 To 2018 In VIETNAM. With reference to The International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR), the Universal Declaration on  Human Rights and the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR) and The Global Magnitsky Act. Report on May 20, 2018. – Police Brutality In Murders, Tortures & Kidnaps Against Common Civilians From 2007 To 2019 In VIETNAM. Report on March 31, 2019. – The Cross-country Kidnap Against Journalist TRUONG DUY NHAT By Corrupt Officials In VIETNAM. Submission to The US Department Of State & The US Department Of The Treasury. With Reference To the US Global Magnitsky Act 2016. Report on JUNE 30, 2019. – SPECIAL PETITION REPORT 2019 On Police Brutality Against Formosa Pollution Victims from Song Ngoc Parish Seeking Compensation And Against Human Rights Activists In Dioceses VINH & HA TINH – VIETNAM. With Reference To the US Global Magnitsky Act 2016. Report on AUGUST 31, 2019. Tất cả các bản phúc trình (report) nói trên đã được các đại diện NGOs tại Mỹ đệ nộp cho Bộ Ngoại Giao, Bộ Ngân Khố & Quốc Hội Mỹ, và đã được COSUNAM & các Cộng Đồng VN tại EU đệ nạp cho các Bộ ngoại giao Đức, Hòa Lan và các cơ quan Nhân Quyền LHQ tại Geneva từ năm 2016 đến đầu năm 2020. Đặc biệt là tổ chức Ân Xá Quốc Tế (Amnesty International) đã sao gởi  các bản phúc trình kể trên cho bộ Ngoại Giao của 27 quốc gia EU vào đầu năm 2019. Nhờ vậy, ngày hôm nay các tổ chức đấu tranh cho Nhân Quyền VN đã bắt đầu nhìn thấy kết quả sơ khởi hôm 18/12/2020. Đó là việc “Tám Dân biểu Mỹ hôm 18/12/2020 yêu cầu Bộ Ngoại giao và Tài chính Mỹ thực hiện các chế tài cấm vận của Đạo luật Magnitsky toàn cầu đối với công an Hà Tĩnh, những người đã tra tấn nhà báo Nguyễn Văn Hoá, người bị kết án tù 7 năm với cáo buộc tuyên truyền chống nhà nước trong phiên toà năm 2017; https://lowenthal.house.gov/media/press-releases/congressman-lowenthal-house-colleagues-urge-magnitsky-sanctions-against;  https://www.rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/us-congressmen-urges-magnistsky-sanctions-against-vn-police-who-tortured-journalist-12192020100742.html“. Tám dân biểu Mỹ nói trên là Dân biểu Alan Lowenthal, người nhận bảo trợ cho tù nhân lương tâm Nguyễn Văn Hoá, Dân biểu Lou Correa , Dân biểu Deb Haaland, Dân biểu Ro Khanna, Dân biểu Barbara Lee, Dân biểu James P. McGovern, Dân biểu Katie Porter, và Dân biểu Harley Rouda. Trong bức thư gửi Bộ Ngoại giao và Tài chính Mỹ, các Dân biểu Mỹ đã nêu tên 8 sĩ quan công an CSVN ở Hà Tĩnh, những người đã tra tấn, trói tay treo TNLT Nguyễn Văn Hoá lên trần nhà để ép cung. Đó là những Sĩ quan Công an sau đây: – đại tá Nguyễn Anh Tuấn,  – đại uý Nguyễn Văn Sáng,  – trung uý Lê Anh Đức,  – đại uý Trần Anh Đức,  – đại tá Nguyễn Huy Chương,  – thiếu tá Trương Quang Quốc,  – thiếu uý Bùi Xuân Đạt, và  – đại uý Nguyễn Đình Đức. Nhưng vì sao 8 Sĩ quan Công an CSVN nói trên bị chính giới Mỹ nêu tên yêu cầu trừng phạt bằng đạo luật US Magnitsky toàn cầu 2016 ? Bởi vì tất cả các đạo luật Magnitsky toàn cầu của gần 40 quốc gia DC nói trên nhắm đến việc trừng phạt các cá nhân vi phạm nhân quyền và thụ đắc tài sản phi pháp (TSPP) tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới. Vì vậy thủ phạm bị Luật Magnitsky trừng phạt gồm 2 loại: thủ phạm đàn áp nhân quyền và thủ phạm thụ đắc tài sản phi pháp (TSPP). Khảo sát đầy đủ hơn cho thấy: – Luật Magnitsky của Mỹ dành 50% tập chú vào các thủ phạm đàn áp nhân quyền và 50% tập chú vào các thủ phạm thụ đắc TSPP. – Luật Magnitsky của VQ Anh, Canada và Úc châu dành 70% tập chú vào các thủ phạm thụ đắc TSPP còn 30% tập chú vào các thủ phạm đàn áp nhân quyền. – Luật Luật Magnitsky của 27 quốc gia EU cũng dành 70% tập chú vào các thủ phạm thụ đắc TSPP còn 30% tập chú vào các thủ phạm đàn áp nhân quyền. Tóm lại, Luật MAGNITSKY toàn cầu của thế giới dân chủ bắt đầu áp dụng cho Việt Nam qua vụ nêu đích danh 8 thủ phạm là Sĩ quan Công an Hà Tĩnh nói trên để trừng phạt. Tuy nhiên, đây mới chỉ là bước đầu và là phần nổi của tảng băng chìm bởi vì danh sách các thủ phạm CSVN đàn áp nhân quyền và thụ đắc TSPP từ T.Ư cho đến cấp tỉnh-Thành phố đã, đang và sẽ được Xã Hội Dân Sự VN trong và ngoài nước báo cáo từng quý một cho các quốc gia dân chủ và giàu mạnh trên khắp thế giới. Cho nên “lưới trời lồng lộng thưa mà không lọt” (Thiên võng khơi khơi, sơ nhi bất lậu) ./.  

Đại Diện Cấp Cao, Phó Chủ Tịch European Commission (EC) Josep Borrell. Ảnh chụp từ EEAS.europa.eu  Tuyên bố của Đại Điện Cấp Cao thay mặt cho EU nhân Ngày Nhân Quyền, 10 tháng 12 năm 2020 Vào ngày 10 tháng 12, chúng ta kỷ niệm Ngày Nhân Quyền. Ngày này xứng đáng được chúng ta quan tâm vì nó đánh dấu sự ký kết của Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền năm 1948. Ngày nay, điều quan trọng hơn bao giờ hết đó là phải nhắc lại rằng các quyền con người là phổ quát và không thể bị chia tách, và rằng những nỗ lực của chúng ta nhằm bảo vệ các quyền này không bao giờ dừng lại. Đại dịch virus corona đã làm gia tăng mức độ và làm trầm trọng thêm một số thách thức lớn nhất của thế giới, bao gồm cả các thách thức liên quan đến nhân quyền, dân chủ và pháp quyền. Ở nhiều nơi trên thế giới, chúng ta đã thấy những xu hướng đáng lo ngại: Kiểm duyệt và hạn chế quyền tự do biểu đạt, sự phân biệt đối xử, bất bình đẳng ngày càng sâu sắc, sự gia tăng bạo lực đối với phụ nữ và trẻ em gái cũng như việc giam giữ tùy tiện mà không hề có tác dụng gì trong sự ứng phó với virus corona. Nhưng có một điều rõ ràng đó là Liên Minh Châu Âu vẫn duy trì cam kết tôn trọng, bảo vệ và thực thi các quyền con người đối với tất cả mọi người; giá trị mang tính nền tảng này sẽ tiếp tục định hướng cho mọi hành động của chúng tôi. Không ai bị bỏ lại phía sau, không có quyền con người nào bị bỏ qua. Đại dịch virus corona cũng đã mở ra cơ hội cho hành động tập thể mạnh mẽ hơn. Trong bối cảnh địa chính trị đang thay đổi ngày nay, Liên Minh Châu Âu vẫn là nhà ủng hộ mạnh mẽ nhất cho chủ nghĩa đa phương với nhân quyền ở vị trí cốt lõi. Hôm nay là cơ hội để ghi dấu những gì Liên Minh Châu Âu đã làm nhằm thúc đẩy nhân quyền trên toàn thế giới. Năm nay đã chứng kiến một số thành công đáng chú ý. Giữa đại dịch toàn cầu, EU đã thông qua Kế Hoạch Hành Động mới của mình về Nhân Quyền và Dân Chủ, trong đó EU đã đề ra một lộ trình đầy tham vọng cho các hành động đối ngoại trong vòng 5 năm tới. Kế hoạch hành động này là một cơ hội nhằm phục hồi hoạt động nhân quyền và dân chủ của chúng ta. Việc thành lập Chế Độ Trừng Phạt Nhân Quyền Toàn Cầu của Liên Minh Châu Âu, cho phép chúng tôi áp dụng các biện pháp trừng phạt, với việc đóng băng tài sản và cấm đi lại đối với những người có liên quan đến sự vi phạm và lạm dụng nhân quyền nghiêm trọng, là một bước tiến hữu hình khác sẽ giúp tăng cường hơn nữa hành động tập thể về nhân quyền. Trong suốt năm nay, EU đã là một tiếng nói hàng đầu trong các thể chế đa phương đang có hoạt động nhằm bảo vệ nhân quyền. Việc xây dựng các liên minh xuyên khu vực để hỗ trợ cho hành động của Liên Hợp Quốc là một ưu tiên hàng đầu. Hoạt động của chúng tôi trong việc hỗ trợ hành động của Liên Hợp Quốc đối với vấn đề Belarus là một ví dụ điển hình. Xuyên suốt phạm vi vấn đề nhân quyền, Liên Minh Châu Âu đã có nỗ lực đưa ra sự chú trọng mới và xây dựng các liên minh. Trên thực tế, các Phái Đoàn EU và Sứ quán các nước thành viên đã hỗ trợ các tổ chức xã hội dân sự và những nhà bảo vệ nhân quyền, đôi khi giúp họ thoát khỏi hiểm nguy, quan sát các phiên xét xử ở nhiều nơi trên thế giới, từ Nga đến Colombia và Hong Kong, hoạt động trong các dự án thúc đẩy quyền của phụ nữ và trẻ em gái, những người trong hoàn cảnh dễ bị tổn thương, quyền tự do báo chí và hỗ trợ xã hội dân sự. EU và các quốc gia thành viên của mình sẽ thúc đẩy để phụ nữ và trẻ em gái được hưởng đầy đủ quyền con người, bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái như một ưu tiên của chúng tôi. Tuy nhiên vẫn còn nhiều việc cần phải làm. Từ năm 2021 trở đi, Liên Minh Châu Âu cam kết hợp tác cùng các đối tác của mình nhằm thể hiện vai trò lãnh đạo trong các vấn đề nhân quyền và nỗ lực tăng cường bảo vệ nhân quyền trong một thế giới hậu COVID-19. Nguồn: Phái Đoàn Liên Minh Châu Âu tại Việt Nam Bản Anh ngữ: Declaration by the High Representative on behalf of the EU on Human Rights Day, 10 December 2020 On 10 December, we celebrate Human Rights Day. This day deserves our attention as it marks the signing of the Universal Declaration of Human Rights in 1948. Today it is more important than ever to recall that human rights are universal and indivisible, and that our efforts to defend them can never stop. The coronavirus pandemic has magnified and exacerbated some of the world’s greatest challenges, including in relation to human rights, democracy and the rule of law. In many parts of the world, we have seen worrying trends: censorship and restrictions to freedom of expression discrimination, deepening inequalities, an increase in violence against women and girls as well as arbitrary detentions that should have no place in the response to coronavirus. But one thing is clear: the European Union remains committed to respect, protect and fulfil human rights for all; this founding value will continue to guide all our actions. No one should be left behind, no human right ignored. The coronavirus pandemic has also created an opening for stronger collective action. In today’s changing geopolitical landscape, the European Union remains the strongest supporter of multilateralism with human rights at its core. Today is an opportunity to mark what the European Union has done to advance human rights worldwide. This year saw some notable successes. In the middle of a global pandemic, the EU adopted the new EU Action Plan on Human Rights and Democracy, which sets out an ambitious roadmap for external action for the next five years. This Action Plan is an opportunity to reinvigorate our human rights and democracy work. The establishment of an EU Global Human Rights Sanctions Regime, giving us the power to impose sanctions, with asset freezes and travel bans, on those involved in serious human rights violations and abuses is another tangible step that will further strengthen collective action on human rights. Throughout this year, the EU has been a leading voice in the multilateral institutions that work to uphold human rights. Building cross-regional coalitions in support of UN action has been a top priority. Our work in support of UN action on Belarus is a key example. Across the spectrum of human rights, the European Union has sought to bring renewed focus and build alliances. On the ground, EU Delegations and Member States Embassies supported civil society organisations and human rights defenders, sometimes taking them out of danger, observing trials in many parts of the world from Russia to Colombia and Hong Kong, working on projects that advance the rights of women and girls, persons in vulnerable situations, media freedom and support civil society. The EU and its Member States will promote women’s and girls’ full enjoyment of human rights, gender equality and the empowerment of women and girls as a priority. However much remains to be done. Looking to 2021 and beyond, the European Union commits to working alongside its partners to show leadership on human rights issues and to work to strengthen the protection of human rights in a post-COVID-19 world. Nguồn: Council of the European Union https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2020/12/09/declaration-by-the-high-representative-on-behalf-of-the-eu-on-human-rights-day-10-december-2020/  

Le Anh| Hôm 8 Tháng Mười Hai, 2020, theo thông tin Taiwan News cho biết, 47 công nhân Trung Quốc ở Uganda đã được tiêm Vắc-xin do Trung Quốc sản xuất vẫn bị dương tính Covid-19 sau khi xét nghiệm. Vấn đề được đặt ra về hiệu quả của các sản phẩm do Trung Quốc sản xuất.   Được biết 2 công ty con của Sinopharm là Công ty TNHH Tập đoàn Biotec Quốc gia Trung Quốc (CNBG) và một của Sinovac Biotech SVA.O đã được bật đèn xanh để được đưa vào thử nghiệm "như một phần của chương trình sử dụng khẩn cấp.   Theo phía nhà cầm quyền CSTQ cho biết, những đối tượng tiêm vắc-xin bao gồm các công dân Trung Quốc chuẩn bị ra nước ngoài, bao gồm các nhà ngoại giao, sinh viên và ít nhất 56.000 công nhân xây dựng từ các doanh nghiệp nhà nước.   Vào tháng 11, Reuters dẫn nguồn Sinopharm khoe rằng không ai trong số những người nhận vắc xin của họ ra nước ngoài bị nhiễm bệnh.   Tuy nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc tại Uganda hôm 5 Tháng Mười Hai, 2020 thông báo rằng một công ty Ấn Độ ở Uganda cho biết 47 công dân Trung Quốc làm việc cho công ty này đã có kết quả xét nghiệm dương tính với COVID-19. Nó cho biết phần lớn các trường hợp không có triệu chứng, nhưng "một số ít" có các triệu chứng của virus, bao gồm sốt, ho, mệt mỏi và tiêu chảy.   Một lần nữa dư luận đặt câu hỏi. Liệu Vắc-xin của Trung Quốc có hiệu quả hoặc hiệu quả sẽ kéo dài bao lâu?   Theo thông tin trước đó từ Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, các đơn vị thực hiện nghiên cứu sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Nga và chủ động liên hệ với Trung Quốc để tiếp cận Vắc-xin.   https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4072441