Vẽ vang dân Việt

Vinh Dao
 
NHỮNG ĐỒNG TIỀN HAI MÀU
 
Thời gian ở Virginia đã cho tôi những dịp hội ngộ thật lý thú, như đã cho tôi gặp lại anh Trương Công Hiếu, người bạn cùng chung mái trường trung học từ hơn nửa thế kỷ trước. Như những nhà trí thức lớn, anh rất điềm đạm và khiêm tốn, nhưng trong cuộc đời phục vụ cho Viện Tiền tệ Hoàng gia Canada, Tiến sĩ kỹ sư Trương Công Hiếu đã là tác giả một cuộc cách mạng lớn trong kỹ thuật đúc tiền của thế giới.


Từ thời Thượng cổ, các nền văn minh đã dùng kim loại (vàng, đồng, thiếc, kẻm…) để đúc những đồng tiền dùng trong việc mua bán, trao đổi hàng hóa, nhưng chưa ai có thể kết hợp hai kim loại gắn chặt với nhau, không rớt ra, trong một đồng tiền.
 
Năm 1996, Viện Tiền tệ Hoàng gia Canada đã tung ra những đồng tiền hai màu đầu tiên kết hợp hai kim loại (như kẻm và đồng) gắn chặt với nhau qua những móc khóa và ép hai kim loại với nhau. Tác giả của hệ thống khóa (locking mechanism) và kỹ thuật đúc tiền gọi là ADN technology chính là Tiến sĩ kỹ sư Trương Công Hiếu.
 
Hiện nay đã có trên 100 nước trên thế giới sử dụng phát minh đó để sản xuất những đồng tiền hai màu với các kim loại bạc, đồng, niken, nhôm… điển hình là các đồng tiền kim khí euro do Liên minh Âu châu phát hành.


Không ngừng tại đó, dựa trên một phát minh khác của Tiến sĩ Trương Công Hiếu, Viện Tiền tệ Hoàng gia Canada dùng sơn để sản xuất những đồng tiền nhiều màu, không phải là tiền lưu hành rộng rãi, mà những đồng tiền sưu tập mang mệnh giá thấp như 2 Can$, nhưng nhanh chóng có trị giá nhiều ngàn Can$ trên thị trường.


Anh Hiếu giải thích với tôi một buổi tối: "Khi người ta cầm một đồng tiền sơn vàng, đỏ… nhiều người tò mò muốn cạo lớp sơn đi để lộ phần kim kim khí dưới lớp sơn." Nhưng sẽ không bao giờ cạo lớp sơn được, vì với kỹ thuật "phun sơn với tốc độ cao", sơn sẽ hoà nhập vào kim khí, không thể tách ra được. Kết quả là những sản phẩm độc đáo kết hợp nghệ thuật với kỹ thuật./.