Theo báo chí, cuộc biểu tình (BT) phản đối LUẬT DẪN ĐỘ nghi can từ Hong Kong (HK) về Hoa lục xét xử là cuộc BT lớn chưa từng có với hơn một triệu người dân xuống đường. Cuộc BT kéo dài từ 9/6 đến 15/6, đã đạt thắng lợi lớn là Hội đồng Lập pháp HK phải “tạm hoãn”, rồi sau đó “hoãn vô thời hạn” việc thông qua “Luật dẫn độ”. Ngày 15/6, bà Carrie Lam, trưởng đặc khu hành chính HK phải xuất hiện, hứa hẹn, lắng nghe ý kiến người dân để đem lại điều tốt nhất cho HK... Từ sự kiện này, có đôi điều đáng chú ý.
1.Nhiều tờ báo “lề đảng” đã đưa tin khách quan, trung thực. VNExpress, Tuổi trẻ, VOV... đã cập nhật tin tức hình ảnh, videoclip toàn cảnh cuộc BT; đưa tin Đài Loan và thế giới ủng hộ cuộc BT; đưa tin thắng lợi của cuộc BT, chính quyền phải chấp nhận ý nguyện của nhân dân... Đây là một nét mới, tiến bộ của “báo chí cách mạng”, được người dân hoan nghênh, đón xem, trân trọng. Nhưng VTV vẫn im thin thít, tức là vẫn bưng bít với số đông người dân không đọc báo chí, nhất là thông tin trên mạng. Dù sao cũng ghi nhận “báo chí cách mạng” có tiến bộ dần... theo mạng xã hội.
2. Báo chí “lề đảng” của Trung quốc đưa tin về cuộc BT khiến dân ta ai cũng phì cười: Nào là "Hành động vô thiên vô pháp đó sẽ làm tổn thương HK, chứ không ảnh hưởng gì tới dự luật dẫn độ được đề xuất" (xã luận China Daily); tờ Global Times, tờ báo thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của ĐCSTQ, cho rằng "các lực lượng cực đoan" và "thế lực phương Tây đứng sau" đã thổi phồng và chính trị hóa dự luật dẫn độ để kích động biểu tình; "Việc chơi đùa với chính trị đường phố không kiểm soát sẽ làm xáo trộn và khiến HK thụt lùi"; "Đây không phải là hướng đi khôn ngoan cho HK"; cuộc BT nhằm gây “bạo loạn”, bất ổn cho HK; đây chỉ là “Dân chủ giả hiệu”; báo còn đưa tin, “người BT HK do thế lực ngoại bang xúi giục, thuê tiền”, có cả “hình ảnh mấy người đang đếm tiền”... He he! (Sao giống báo “lề đảng ta” đưa tin các cuộc BT của dân ta quá)! Há há!
3. Tuyệt đại đa số dân HK sống lương thiện, hiền lành sao lại đi BT phản đối cái Luật dành cho “bọn nghi can phạm tội”? Vâng, dưới con mắt nhà cầm quyền Trung cộng thì bất kỳ ai cũng có thể là “nghi phạm”; vậy là có thể muốn bắt ai thì bắt và khi bị dẫn độ về đại lục thì chỉ có xử theo “Luật rừng” với tra tấn và bức cung. Muốn có chứng cứ ư? Dễ thôi, đó là “biện pháp nghiệp vụ” quen dùng của CA Trung cộng mà. Một cái Luật như vậy được thông qua sẽ gây bất an cho toàn xã hội. Rồi được đằng chân, lân đằng đầu, Trung cộng sẽ ngày càng lấn tới bóp nghẹt HK theo thể chế đại lục, còn đâu “một quốc gia, hai chế độ” như cam kết...
4. Tại sao người trẻ HK luôn đi đầu và đông đảo trong các cuộc BT? Có người nhận xét rất đúng, rằng nền giáo dục HK vẫn theo giáo dục Anh quốc. Lớp trẻ được hưởng nền giáo dục Nhân bản, Khai phóng, họ quen được Tự do suy nghĩ, Tự do biểu đạt, Tự do hành động theo các giá trị Tự do, Bình đẳng, tôn trọng Nhân quyền, Công lý... Họ luôn sẵn sàng phản biện các chủ trương, chính sách của chính quyền và chống lại những điều bất công, phi lý, trái với những giá trị phổ quát của nhân loại. Thảo nào các thể chế độc tài chỉ muốn học sinh đồng loạt suy nghĩ, hành động như phản xạ có điều kiện; càng hạn chế khả năng độc lập suy nghĩ, tự do lựa chọn, tự do biểu đạt, tự do hành động càng tốt.
5. Sự đụng độ, xô xát là khó tránh khỏi, nhưng ở mức thấp nhất. Chính quyền huy động 5.000 cảnh sát để khống chế, hơn 1 triệu người BT và khi CS dùng hơi cay, đạn cao su, dùi cui để ngăn chặn đoàn người BT thì xảy ra đụng độ. Bên BT lấy gạch đá ném lại dữ dội. Ngày 13/6, CS trưởng HK thông báo cho biết: Có 22 CS bị thương, 72 người BT bị thương vào bệnh viện, 11 người bị bắt. Trả giá cho một thắng lợi như vậy, là quá thành công! Như ở Việt Nam, mỗi ngày tai nạn giao thông cướp đi hơn 30 mạng sống, hàng 100 người bị thương và hàng chục lái xe vào tù, mà có đem lại “thắng lợi” nào đâu! Ở đây cũng cho thấy nhờ có Luật BT, nên dân HK có văn hóa BT đúng đắn, ít xảy ra bạo lực.
6. Nhiều người nhận xét, “HK biểu tình với chiến thuật mới: Không có lãnh đạo”. “Không có lãnh đạo” nghĩa là nhà cầm quyền khó bắt bớ những thủ lĩnh “tổ chức, xúi giục” BT. Đây là mỗi người dân tự giác ngộ quyền và nghĩa vụ đối với cộng đồng, xã hội và tự quyết định hành động của mình. Mỗi người đều thuộc về một nhóm bạn, một tổ chức xã hội, nghề nghiệp nào đó, sống trong một cộng đồng nhất định và tạo lập mối quan hệ/liên hệ với nhau. Khi mỗi sự kiện xảy ra, họ thường xuyên chia sẻ cho nhau và khi cần hành động, họ thông báo cho nhau cùng hành động... Đó là sức mạnh của thời đại Internet, chưa cần đến 4.0, 5G...
Mỗi con người nếu chỉ là một cá thể biệt lập, cô đơn sẽ rất nhỏ nhoi, dễ bị bắt nạt, nhưng khi nó biết liên kết với cộng đồng sẽ có sức mạnh ghê gớm. Đây là sức mạnh vô địch của thời đại mới, các nhà độc tài chỉ có ngửa mặt lên trời mà than: “Trời đã sinh ra kẻ độc tài, sao còn sinh ra internet”!
Cảm ơn nhân dân HK đã cho ta những bài học bổ ích.
16/6/2019
Mạc Văn Trang
