Các chuyên gia chỉ trích quy trình nghiên cứu của AstraZeneca về một loại vắc xin chống cúm tàu.
Tin tức từ công ty dược phẩm AstraZeneca hôm thứ Hai tuần rồi có vẻ tốt: Vắc xin chống cúm tàu do công ty này cùng với Đại học Oxford phát triển đã ngăn ngừa nhiễm Covid-19 trung bình là 70%. Theo công ty, đánh giá tạm thời của nghiên cứu giai đoạn III cho thấy hoạt chất AZD1222 tạo khả năng bảo vệ 90% nếu những người tham gia nghiên cứu lần đầu tiên nhận được một nửa liều và một tháng sau đó là một liều đầy đủ. Khoảng 2.700 người thử nghiệm ở Anh đã được tiêm chủng như vậy.
Ngược lại, nhóm thứ hai gồm khoảng 8.900 đối tượng thử nghiệm đã được tiêm hai liều vắc-xin đầy đủ. Tuy nhiên, các thử nghiệm này chỉ mang lại hiệu quả là 62%. Nếu cộng hai kết quả lại với nhau thành một kết quả tổng thể thì sẽ cho ra con số 70% hiệu quả.
Lúc đầu, người ta không rõ tại sao các nhà khoa học làm việc cho công ty dược phẩm trong nghiên cứu này lại hoạt động với một nửa liều lượng. Công ty sau đó thừa nhận đây là một lỗi lầm. Các tác dụng phụ như mệt mỏi, đau đầu hoặc đau cánh tay xuất hiện ít hơn ở các đối tượng thử nghiệm. Sau đó, hóa ra liều lượng chỉ cao bằng một nửa so với dự định ban đầu. Đây rõ ràng là do lỗi đóng gói, theo một tường thuật của truyền thông.
Nhưng ít ra thì là một sai lầm dẫn đến một kết quả tích cực. Mene Pangalos, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và phát triển phi ung thư tại AstraZeneca, nói với Reuters: "Lý do chúng tôi sử dụng một nửa liều là một sự ngẫu nhiên may mắn". Ông không thấy có vấn đề gì. Lỗi đã được sửa chữa và nghiên cứu được tiếp tục mà không có thay đổi. Điều này đã được thống nhất với cơ quan giám sát.
Tuy nhiên, Giám đốc điều hành của AstraZeneca, Pascal Soriot, cho biết rằng công ty dược phẩm đang xem xét tiến hành một nghiên cứu toàn cầu hoàn toàn mới về hiệu quả của thuốc. Soriot cho biết phải xác nhận rằng liều lượng thấp hơn sẽ dẫn đến kết quả tốt hơn. Một phát ngôn viên của công ty không bình luận về khả năng thực hiện một nghiên cứu mới, theo Reuters. Ông cho biết công ty đang đánh giá dữ liệu và làm việc với các cơ quan quản lý trong lúc đó. Vấn đề là thêm dữ liệu mới vào dữ liệu thu được cho đến nay.
Một điểm thứ hai mà các chuyên gia đánh giá là quan trọng: Trong nhóm này, không có người thử nghiệm nào trên 55 tuổi. Moncef Slaoui đã chỉ ra điều này. Nhà miễn dịch học này dẫn đầu chương trình phát triển vắc xin của chính phủ Hoa Kỳ. Pangalos đã xác nhận điều này hôm thứ Tư, theo New York Times. Trong khi đó thì người ta càng dễ có diễn tiến bệnh nặng khi càng cao tuổi.
Có thể những trường hợp này có khả năng làm giảm cơ hội thuốc được phê duyệt khẩn cấp. Nhưng đó là suy đoán vào thời điểm này. Vẫn còn thiếu dữ liệu để đi đến một tuyên bố chính xác. Vào thứ Hai rồi, chỉ có kết quả tạm thời của một nghiên cứu kết hợp giai đoạn II và giai đoạn III được thông báo.
Cũng có những lời chỉ trích rằng AstraZeneca đã kết hợp các kết quả của hai nghiên cứu lâm sàng được thiết kế khác nhau để đạt được hiệu quả tổng thể là 70%. "Họ tiến hành hai nghiên cứu sử dụng các liều lượng khác nhau. Cuối cùng, họ đi đến một kết quả không đại diện cho cả hai liều lượng ấy," David Salisbury thuộc tổ chức tư vấn Chatham House của hãng thông tấn AP cho biết.
Phan Ba, theo Spiegel
01.12.2020
