Jimmy Carter, Vị Tổng Thống Của Thuyền Nhân Đinh Yên Thảo - VOA "Họ đang chạy trốn khỏi một đất nước đã tước đi các quyền căn bản của họ. Họ tin vào giá trị, khả năng của mỗi người cùng sự tự do cá nhân. Về mặt tâm thức, họ gần với chúng ta hơn là một chế độ cộng sản"... Theo thông báo từ gia đình hồi cuối tuần qua, cựu Tổng Thống Jimmy Carter đã được đưa về nhà để chờ ngày ra đi thanh thản. Ở tuổi 98, ông đã sống quá đủ cho một cuộc đời với những di sản mà nước Mỹ sẽ còn nhớ đến ông, không chỉ trong cương vị tổng thống đời thứ 39 của Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ mà còn là một tinh thần phục vụ và bác ái qua các hoạt động thiện nguyện miệt mài của ông trong bốn thập niên vừa qua, kể từ sau khi mãn nhiệm tổng thống. Cách riêng với người Việt tị nạn, ông là một ân nhân lớn không thể không nhắc đến. Năm 1979, Tổng Thống Jimmy Carter đứng trước một quyết định khó khăn trước vấn đề thuyền nhân Việt Nam đang ồ ạt đổ ra biển khơi hay tạm dung trong các trại tị nạn Đông Nam Á với hy vọng được Hoa Kỳ cùng các nước phương Tây chấp nhận cho định cư. Thăm dò trên CBS và The New York Times cho thấy gần hai phần ba công chúng Mỹ, khoảng 62% người dân cùng một số nhà lập pháp Hoa Kỳ không muốn nhận người tị nạn Việt Nam vào Mỹ. Bất kể điều này, Tổng Thống Carter đã đi một bước xa hơn những gì người khác dự liệu khi tăng số người tị nạn Đông Dương từ 7,000 người được nhận vào Mỹ mỗi tháng lên gấp đôi là 14,000 người, rồi tiếp tục gia tăng về sau. Tại sao ông đưa ra quyết định này? Trong bài báo "Tổng Thống vận động cho thuyền nhân Châu Á" (President Makes Appeal for Asian Boat People) của ký giả Bill Peterson đăng trên tờ Washington Post vào ngày 23 tháng 8 năm 1979, Peterson tường thuật rằng, đứng trên một bờ dốc thoai thoải phía trên sông Mississippi, từng là con đường chính cho những người nhập cư di chuyển về phía Bắc và phía Tây, Tổng thống Carter đã đưa ra một lời kêu gọi đầy cảm xúc cho thuyền nhân Đông Nam Á. Ông phát biểu trước hơn 2,000 cư dân tại đây rằng, "Cho tôi nhắc với quý vị rằng Hoa Kỳ là một quốc gia của những người di dân. Chúng ta là một quốc gia của những người tị nạn. Những người tị nạn Đông Nam Á từng là đồng minh của chúng ta trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Họ đang chạy trốn khỏi một đất nước đã tước đi các quyền căn bản của họ. Họ tin vào giá trị, khả năng của mỗi người cùng sự tự do cá nhân. Về mặt tâm thức, họ gần với chúng ta hơn là một chế độ cộng sản". Ông đã trả lời như trên sau khi một sinh viên đặt câu hỏi rằng, liệu người tị nạn có lấy mất đi công việc của người dân Mỹ. Ông tiếp rằng, "Tôi tin rằng, cứ 1,000 người Mỹ có thể giúp cho một người tị nạn đang tìm kiếm tự do chỉ trong một vài tuần, đặc biệt là khi những người này đã chứng tỏ rằng họ mong muốn học ngôn ngữ của chúng ta. Họ quyết tâm đứng bằng đôi chân mình. Vì vậy, tôi hy vọng rằng tất cả người dân Mỹ sẽ nhận ra rằng, gia đình của quý vị đã đến quốc gia này từ nhiều năm trước để tìm kiếm chính xác những điều mà những người tị nạn Việt Nam đang tìm kiếm hiện nay.” Với suy nghĩ gởi đến người dân Mỹ như trên, Tổng Thống Carter đã ra lệnh cho các tàu Mỹ đón những thuyền nhân tị nạn chạy trốn khỏi Đông Dương và cho phép những người tị nạn tái định cư tại Hoa Kỳ nếu họ mong muốn, theo như Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ thông báo vào thời gian này. Ông vận động các nhà lập pháp để gia tăng số người tị nạn Đông Dương, đa phần là người tị nạn Việt Nam được định cư tại Mỹ. Đạo luật Refugee Act of 1980 do Thượng Nghị Sĩ Edward Kennedy đề ra đã cho phép gia tăng số người tị nạn Đông Dương được nhận và giúp đỡ họ tái thiết cuộc sống mới tại Mỹ theo sau chính sách của Tổng Thống Carter. Không dừng tại đây, Tổng Thống Carter đã gởi Phó Tổng Thống Walter Mondale sang Geneva, Thụy Sĩ để họp bàn cùng Cao Ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) cùng các quốc gia phương Tây trong việc giúp đỡ người tị nạn Việt Nam. Chính từ các hội nghị này, Cao Ủy Tị Nạn đã thay mặt Hoa Kỳ thương lượng với Hà Nội để bắt đầu chương trình tái định cư ODP cùng các chương trình HO, con lai về sau này. Tháng 1 năm 1980, văn phòng ODP được thiết lập tại Bangkok, Thái Lan để bắt đầu tiếp nhận hồ sơ ODP. Các nhân viên văn phòng cùng nhân viên lãnh sự quán, Sở Di Trú Hoa Kỳ đã bay sang Sài Gòn mỗi tháng để phỏng vấn những người nộp hồ sơ, cho đến khi văn phòng ODP chính thức được mở ra tại Sài Gòn về sau này. Như lời Tổng Thống Carter phát biểu, chính sách di dân và người tị nạn với người tị nạn Việt Nam đến từ việc ông xem người Việt là đồng minh của Hoa Kỳ. Và cũng như một phần không ít các chính khách hay tổng thống Mỹ khác, ông cũng thuộc hậu duệ của một giòng họ di dân đến từ Anh hàng đôi trăm năm trước nên thông cảm với tình trạng người tị nạn. "Bởi vì chúng ta tự do, chúng ta không bao giờ có thể thờ ơ với số phận tự do nơi khác" là một mục tiêu và cam kết của ông không chỉ với người tị nạn Việt Nam và với cả thế giới. Sinh năm 1924 tại tiểu bang Georgia, có thân phụ từng phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ vào thời Đệ Nhất Thế Chiến rồi trở thành một chính khách, Tổng Thống Jimmy Carter, thuộc đảng Dân Chủ cũng đi theo con đường binh ngũ và sự nghiệp như cha mình. Ông được huấn luyện tại Học Viện Hải Quân Hoa Kỳ và phục vụ tại các hạm đội Đại Tây Dương, Thái Bình Dương sau khi tốt nghiệp. Năm 1963, ông ra tranh cử và đắc cử vào Thượng viện Georgia, mở màn cho cuộc đời chính trị của ông. Đến năm 1971, ông đắc cử Thống Đốc Georgia và năm 1976, ông chiến thắng khít khao trước Tổng thống đương nhiệm Gerald Ford thuộc đảng Cộng Hòa lúc bấy giờ để trở thành tổng thống Hoa Kỳ đời thứ 39, từ năm 1977 đến 1981. Ông thất cử trước Tổng Thống Ronald Reagan của đảng Cộng Hòa khi tái tranh cử. Nhiệm kỳ tổng thống của ông không được giới sử học và khoa học chính trị đánh giá cao nhưng hầu hết đều ghi nhận và đánh giá rất cao những đóng góp, các hoạt động cổ súy hòa bình, nhân quyền và thiện nguyện của ông kể từ sau nhiệm kỳ tổng thống trong vòng 40 năm qua, từ năm 1982. Các hoạt động cổ súy và thúc đẩy dân quyền và nhân quyền thế giới của ông qua trung tâm Carter Center tại Atlanta, Georgia đã mang lại cho ông giải Nobel Hòa Bình vào năm 2002. Ông từng phát biểu rằng, "Nước Mỹ không phát minh nhân quyền mà một cách rất thực tế là, nhân quyền đã tạo ra nước Mỹ". Cùng với phu nhân Eleanor Rosalynn Carter, hiện nay 95 tuổi và đã bên cạnh ông trong suốt 77 năm qua, cả hai là những nhân vật chủ chốt trong tổ chức thiện nguyện uy tín Habitat for Humanity, một tổ chức từ thiện có hành dinh tại Georgia và hoạt động tại 70 quốc gia, chuyên giúp xây nhà, cung cấp nước sạch cho người nghèo khắp thế giới. Tin tức về những ngày tháng cuối cùng của cựu Tổng Thống Jimmy Carter đã làm xúc động các chính khách, giới nổi tiếng và người dân Mỹ. Rất nhiều người đã bày tỏ lòng quý mến và tri ân về các đóng góp cùng hoạt động của ông. Bộ Hải Quân Hoa Kỳ cũng ra thông báo đổi tên cho một tòa trung tâm của học viện trở thành Carter Hall nhằm vinh danh ông và các thông báo vinh danh ông đã được nhiều tổ chức gởi ra. Với cộng đồng gốc Việt tại Hoa Kỳ nói riêng, chính sách cưu mang và bác ái của cựu Tổng Thống Jimmy Carter đã trực tiếp hay gián tiếp giúp cho nhiều người gốc Việt có mặt trên nước Mỹ này. Có lẽ đây là điều cần ghi nhận trong hành trình của cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ.  

Ông Joe Biden đã cổ động cho năng lượng sạch trong cuộc tranh cử năm 2020, một dự án bị các công ty dầu phản đối. Nhưng ông đã biết cách thỏa hiệp với họ. Ngô Nhân Dụng Trong hai năm, với những đạo luật mới, ông Joe Biden sẽ thay đổi nước Mỹ trong 10 năm tới. Theo hiến pháp Mỹ, Lập pháp nắm quyền chi tiền, chứ không phải Hành pháp muốn xài bao nhiêu thì xài. Trong hai năm qua, Tổng thống Joe Biden đề nghị và Quốc hội Mỹ đã cho phép chính phủ chi khoảng $2 ngàn tỷ đô la trong 10 năm tới. Số tiền này sẽ thay đổi xã hội Mỹ. Trong năm đầu cầm quyền, 2021, hai đạo luật ra đời, thứ nhất là xây dựng hạ tầng cơ sở. Từ mấy chục năm qua, ai cũng đồng ý nước Mỹ cần tu bổ đường xá, cầu cống, bến cảng, phi trường, mạng dây dẫn điện trên toàn quốc, và nối kết các đường dây cáp cho internet. Trước đó, các đời tổng thống từ W. Bush qua Obama đến Trump đều tính làm nhưng không thành. Ông Biden được các đại biểu cả hai đảng chấp nhận chi $1.2 ngàn tỷ. Khi đảng Dân Chủ còn chiếm đa số ở Hạ viện, đạo luật mang tên “Giảm Lạm Phát” (IRA) được thông qua, chi thêm $1.75 ngàn tỷ nữa, trong đó $400 tỷ thúc đẩy sản xuất “năng lượng xanh” dùng mặt trời hoặc gió thay vì dầu lửa và khí đốt. Số tiền khuyến khích các công nghệ sạch này có thể lên tới $800 tỷ, theo tuần báo Economist. Tiếp theo là đạo luật CHIP ACT chi $280 triệu giúp các công ty sản xuất chất bán dẫn. Cả hai đạo luật sau đều nêu lên một động cơ là ngăn chặn và qua mặt Cộng sản Trung Quốc. Đảng Cộng Hòa không ủng hộ đạo luật IRA. Từ thời 1980, đảng Cộng Hòa vẫn đề cao kinh tế tự do, với ba cột trụ: giảm thuế; giới hạn số luật lệ kinh doanh ở mức tối thiểu cần thiết; và tự do mậu dịch với cả thế giới. Đó là chìa khóa tiến bộ của kinh tế tư bản. Tổng thống Donald Trump cưa bớt cột trụ thứ ba; ông tăng thuế nhập cảng trên hàng hóa Trung Quốc cũng như thép, nhôm mua từ các nước Âu châu và Canada. Trung Cộng đã chuyển các nhà máy qua các nước như Việt Nam, Indonesia sản xuất, để tránh đóng thuế của ông Trump. Joe Biden ngưng chiến với các nước Đức, Pháp, Canada, nhưng tấn công Cộng sản Trung Quốc mạnh hơn, trên một lãnh vực quan trọng hơn, là chất bán dẫn. Nhân bệnh dịch Covid khiến đường dây tiếp liệu gián đoạn, hàng hóa Trung Quốc không thể đưa qua Mỹ dễ dàng như trước, các công ty Mỹ phải chịu tốn tiền sản xuất nhiều thứ chip ở ngay trong nước Mỹ, thay vì mua từ bên Trung Quốc rẻ hơn. Lâu nay công ty Intel chuyên sáng chế các loại chip nhưng chỉ làm những thứ tối tân, không đụng tới những thứ chip rẻ tiền. Đạo luật CHIP ACT trợ cấp cho các công ty Mỹ để họ đổi chiều. Intel sẽ bỏ ra $20 tỷ mỹ kim để xây nhà máy sản xuất những thứ chíp mà trước đây vẫn chê không làm vì không có lời. Các công ty chế tạo chíp khác cũng đầu tư thêm $200 tỷ đô la, lập nhà máy trong 16 tiểu bang, vì chính phủ Mỹ hỗ trợ $280 tỷ. TSMC của Đài Loan dựng cơ xưởng ở Arizona, Micron ở New York, vân vân. Nhưng đòn nặng nhất Biden đánh trên công nghiệp điện tử của Trung Cộng là cấm không cho bán các loại chíp mới nhất và máy móc dụng cụ cần thiết để tạo ra các thứ chíp đó; các công ty Nhật Bản và Hòa Lan cũng phải theo vì không muốn bị Mỹ trừng phạt. Đạo luật mang tên “Giảm Lạm Phát” (IRA) cũng nhắm đối đầu với Trung Quốc, trong cuộc chạy đua tìm các năng lượng mới thay thế dầu lửa, khí đốt. Hiện nay Trung Quốc dẫn đầu thế giới trong việc sản xuất năng lượng xanh, vì họ không đủ dầu, khí để dùng, nguồn nhập cảng thì ở quá xa bên Trung Đông, rất dễ bị ngăn cản nếu có chiến tranh. Vì nhu cầu của chính họ, Trung Quốc đã phát triển ngành “năng lượng mặt trời. Họ đầu tư vào việc sản xuất các dụng cụ để biến ánh nắng thành điện với số tiền gấp mười lần các nước Mỹ và Âu châu cộng lại. Hiện nay họ cung cấp 80% thị trường các “bàn hứng nắng” (solar panels) trên cả thế giới trong khi nước Mỹ không bước chân vào, theo nhật báo The Wall Street Journal ngày 15 tháng 11 năm 2022. Trung Quốc cũng bán các dụng cụ để chế tạo các bàn hứng nắng nhiều nhất thế giới. Trước đây cũng có các nhà chế tạo “solar panels” ở Mỹ nhưng chi phí đắt quá không cạnh tranh được với hàng Trung Quốc, dù hiệu năng cao gấp bốn, năm lần. Đạo luật IRA sẽ thay đổi. Chính phủ Mỹ sẽ giảm thuế cho các công ty sản xuất năng lượng bằng nắng mặt trời và gió. Công ty First Solar đang tăng số sản xuất ở nhà máy tại Ohio và mở thêm cơ xưởng ở Alabama. Công ty Hanwha Qcells sẽ đầu tư thêm $2.5 tỷ vào nhà máy ở Georgia để tăng số sản xuất lên gấp năm lần. Các công ty này sẽ phải vượt qua một trở ngại, là họ chỉ được giúp với điều kiện phải dùng các khí cụ Mỹ, “made in USA.” Hiện nay Trung Quốc độc chiếm thị trường bán các khí cụ này. Phải chờ tới lúc người Mỹ nhảy vô thị trường vì cũng được chính phủ giúp, sản xuất các loại khí cụ đó. Ngân hàng Credit Suisse tính toán vào năm 2030 các công ty Mỹ sẽ cung cấp 90% số bàn hứng nắng dùng trong nước. Solar panels làm ở Mỹ có hiệu năng cao, tạo ra nhiều điện trên cùng một diện tích hứng nắng. Nước Mỹ sẽ xuất cảng thứ hàng mà hiện nay chưa bước vào thị trường. Bộ Năng lượng tiên đoán số năng lượng sạch sử dụng trong nước Mỹ từ 4% hiện nay sẽ tăng lên 37% vào năm 2035. Ông Joe Biden đã cổ động cho năng lượng sạch trong cuộc tranh cử năm 2020, một dự án bị các công ty dầu phản đối. Nhưng ông đã biết cách thỏa hiệp với họ. Chính các đại công ty dầu lửa cũng đang nghiên cứu về năng lượng sạch, chuẩn bị cho tương lai khi các mỏ dầu cạn dần hoặc dân chúng không muốn đốt xăng xông khói. Bây giờ chính phủ Mỹ sẽ giúp các công ty dầu khí trong việc chuyển hóa tìm nguồn năng lượng mới ngoài dầu khí. Nếu không làm gì mới, đến năm 2030 Mỹ sẽ giảm bớt được 30% mức độ khói độc năm 2005; với đạo luật IRA số khói độc sẽ được giảm bớt 40%. Đạo luật IRA cũng phát động nước Mỹ bước vào cuộc chạy đua trong lãnh vực sản xuất xe hơi chạy bằng điện (EV) mà hiện nay Trung Cộng cũng đang dẫn đầu, vì họ thiếu mỏ dầu trong nước. Chính phủ Mỹ sẽ hỗ trợ, trực tiếp và gián tiếp cho các công ty xe hơi nếu làm xe điện, EV. Kết quả thấy ngay; các công ty xe hơi ở Mỹ đã bỏ ra $68 tỷ mỹ kim trong năm 2022, con số cao nhất trong nhiều chục năm, nâng tổng số đầu tư mới lên $290 tỷ trong công nghiệp chế tạo. Đầu năm nay công ty General Motors tuyên bố sẽ đầu tư $650 triệu mỹ kim khai thác mỏ lithium ở Nevada, một khoáng chất hiếm cần thiết trong các “pin điện.” Các nhà làm xe hơi chạy điện còn được giúp gián tiếp vì chính phủ sẽ trợ cấp $7,500 đô la cho những người mua xe chạy điện. Vẫn cùng một điều kiện, xe phải chạy bằng pin điện “made in USA” với các bộ phận, nguyên liệu của Mỹ hoặc của một nước đã ký kết tự do mậu dịch với Mỹ! Khoáng chất như Lithium mua từ Argentina, kền mua của Malaysia, là những nước không ký kết gì với Mỹ; nhưng bộ Thương mại Mỹ có thể đặt ra những ngoại lệ. Công nghệ làm xe điện sẽ phát triển còn nhờ các tiểu bang nâng đỡ. Georgia bỏ ra $3 tỷ đô la dụ dỗ hai hãng xe hơi mở nhà máy làm xe điện, chưa kể các ưu đãi khác về thuế khóa. Michigan cũng đang bắt chước, sẽ dụ dỗ các công ty xe hơi khác. Những món chi tiêu hơn $2 ngàn tỷ sẽ thay đổi kinh tế và xã hội Mỹ và đạt thêm những mục tiêu khác. Nhiều ngành công nghiệp chế tạo sẽ biến mất, thay thế bằng những ngành mới. Các công nghiệp chế tác sẽ giảm, ngành dịch vụ sẽ tăng lên. Số công nhân cần thiết để thực hiện việc thiết lập ngành năng lượng sạch sẽ thu hút các người mất việc ở các cơ xưởng khác. Chính phủ sẽ lập các chương trình huấn luyện đào tạo những kỹ năng mới; còn cố bảo vệ thợ thuyền khi họ mất việc làm vì nhà máy xe hơi cũ đóng cửa, bằng cách buộc các nhà máy mới phải lập ra gần địa điểm các nhà máy cũ! Đạo luật IRA còn thêm $150 tỷ giúp trông nom người già và tàn tật. Chính phủ sẽ giúp tiền trả các nhà giữ trẻ, cho các em chưa đi học, nhắm vào giới trung lưu. Các biện pháp này sẽ giúp tăng số phụ nữ đi làm việc, vì họ sẽ không phải ở nhà săn sóc cha mẹ hoặc cha mẹ già. Phụ nữ Mỹ không đi làm nhiều như tại các nước tiên tiến khác. Trong khối G-7 trung bình 80% phụ nữ làm việc ngoài gia đình, ở Mỹ chỉ có 75%. Khi thêm được lực lượng lao động này tham gia, kinh tế sẽ phát triển hơn. Các biện pháp giúp đỡ người trung lưu và người nghèo khiến cho cánh tả trong đảng Dân Chủ được thỏa mãn, những dân biểu cực tả không còn gây ồn ào trong dư luận tìm cách gây ảnh hưởng trên chính sách của ông tổng thống nữa. Trong hai năm, với những đạo luật mới, ông Joe Biden sẽ thay đổi nước Mỹ trong 10 năm tới. Những biện pháp mới phải chờ vài ba năm mới được áp dụng, nhiều năm sau đó mới thấy ảnh hưởng trên đời sống người dân Mỹ; cho nên người dân bình thường chưa cảm thấy gì. Vì vậy, số người ủng hộ ông Joe Biden vẫn rất thấp, kể cả trong đảng Dân Chủ.  

Tổng thống Ukraiana Volodymyr Zelensky (T) và đồng nhiệm Pháp Emmanuel Macron tại sân bay Vélizy-Villacoublay, trước khi đi Bruxelles, ngày 09/02/2023. AFP - MOHAMMED BADRA Trọng Thành Cuộc đọ sức giữa chính phủ và nghiệp đoàn về dự án cải tổ hưu trí chuẩn bị bước sang hồi quyết liệt là chủ đề chính của nhiều báo Pháp hôm nay, trước kỳ nghỉ cuối tháng 2. Nhật báo Liberation gọi ngày biểu tình toàn quốc thứ 5 hôm qua 16/02/2023, và cuộc thảo luận cuối cùng về dự luật hưu trí tại Hạ Viện, hôm nay 17/02, là ‘‘hồi còi nghỉ giữa hai hiệp đấu’’. Cuộc kháng chiến Ukraina chống xâm lược Nga là một chủ đề thời sự chính khác. Vận động thêm hậu thuẫn quốc tế cho Ukraina sẽ là chủ đề trọng tâm của Hội nghị An ninh quốc tế Munich, Đức, khai mạc hôm nay, và kéo dài đến ngày 19/02. Tuy nhiên tình hình không khả quan. Nhật báo Công Giáo La Croix chạy tựa trang nhất như một lời báo động có vẻ bi quan ‘‘Chiến tranh Ukraina: Các nước phương Tây bị cô lập’’. Phương Tây phải thuyết phục được dân trong nước Tuy nhiên, báo động không phải để gây sợ hãi, mà để đối mặt với thực tại. Điều mà La Croix lo ngại là từ vài tuần nay, trong nội bộ châu Âu xuất hiện các dấu hiệu cho thấy sự ‘‘mệt mỏi’’ của các đồng minh phương Tây của Ukraina. Nhiều nước châu Âu tỏ ra chần chừ trong việc đáp ứng nhu cầu về vũ khí của Ukraina. Công luận trong nước ủng hộ cuộc kháng chiến của Ukraina tại Mỹ và châu Âu sụt giảm.  Hiện tại chỉ còn 48% người Mỹ ủng hộ cung cấp vũ khí cho Ukraina so với 60% hồi tháng 5/2022. Tỉ lệ ủng hộ tài chính cũng sụt giảm. Đây là điều đáng sợ bởi cuộc chiến chống xâm lăng Nga là lâu dài, hậu thuẫn cũng cần dài hơn. Báo động thực trạng để huyến khích hành động kiên quyết hơn. Xã luận La Croix nhan đề ‘‘Thuyết phục’’ nhấn mạnh đến thách thức đầu tiên với các nước phương Tây là thuyết phục được chính công luận nước mình. Theo La Croix, ‘‘các lãnh đạo châu Âu đã bị đẩy vào chân tường. Họ biết rằng trong cục diện địa chính trị toàn cầu hiện nay, không có thế lực nào khác hơn có thể hỗ trợ Kiev ngoài họ. Họ hiểu rằng Vladimir Putin hiểu điều này… và đang rất hài lòng. Nhưng họ cũng hiểu rõ rằng – đối với tương lai của châu lục – ‘nước Nga không thể và không được phép chiến thắng’, như điều mà tổng thống Pháp đã nói trực tiếp với tổng thống Ukraina’’. Các lãnh đạo các nước châu Âu cần noi gương kiên quyết của tổng thống Ukraina. ‘‘Chúng tôi chiến đấu không chỉ để bảo vệ lãnh thổ riêng của chúng tôi, mà chúng tôi còn bảo vệ ngôi nhà chung châu Âu’’ là tuyên bố dứt khoát của ông Zelensky. Hố sâu ngăn cách giữa ‘‘phương Tây và phần còn lại của thế giới’’ Hội nghị về An ninh quốc tế Munich diễn ra ngay trước một giai đoạn mới của cuộc can thiệp quân sự Nga tại Ukraina. Cũng trong số báo hôm nay, hồ sơ chính của La Croix muốn làm rõ hơn việc phương Tây bị cô lập như thế nào trong nỗ lực hậu thuẫn Ukraina. La Croix nhận xét: ‘‘Sự ủng hộ của Trung Quốc đối với Nga và thái độ oán thán bất hợp tác (với phương Tây) của nhiều nước đang phát triển báo hiệu sự cáo chung của một trật tự thế giới dưới sự thống trị của các cường quốc phương Tây’’. Vấn đề không chỉ liên quan đến Ukraina mà là thế lực của phương Tây trên phạm vi toàn cầu. Cách nay 16 năm, cũng tại Hội nghị Munich, tổng thống Nga Putin đã có một bài diễn văn 20 phút khiến cử tọa lạnh gáy, thách thức trực tiếp trật tự thế giới hậu chiến tranh Lạnh, do Hoa Kỳ thống trị, với sự bành trướng của khối NATO về phía đông. Vào thời điểm đó, ‘‘thái độ hung hãn’’ của ông Putin gây sốc, nhưng không khiến các nước phương Tây quan tâm thực sự. 16 năm sau, sự trở lại của chiến tranh cường độ cao ngay tại châu Âu đã ‘‘phá tan ảo ảnh về một châu Âu thịnh vượng dựa trên khí đốt giá rẻ của Nga, buôn bán với Trung Quốc, và dựa vào Mỹ để được bảo đảm an ninh’’. Ảo tưởng tan vỡ, phương Tây cần đến một cách ứng xử thực tế hơn nhiều.La Croix chú ý đến bản báo cáo của ban tổ chức, công bố hôm trước ngày khai mạc hội nghị. Ngôn từ đã thay đổi. Giờ đây không còn là sự đối đầu giữa khối ‘‘các quốc gia dân chủ’’ và ‘‘các nước độc tài’’, các diễn đạt mang đậm dấu ấn của trật tự quốc tế do phương Tây thống trị, dựa trên các tiêu chuẩn thuần túy phương Tây. Cuộc xâm lăng Ukraina của Nga phơi bày ra trước toàn thể thế giới sự thật trần trụi: đó là một khoảng cách lớn giữa ‘‘phương Tây và phần còn lại của thế giới’’. Theo cựu phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Jean-Marie Guehenno, đông đảo các nước phía Nam vẫn gắn bó với Hiến chương Liên Hiệp Quốc và một trật tự pháp lý quốc tế, nhưng ‘‘hoài nghi khả năng của các nước phương Tây trong việc bảo vệ các quy tắc’’. Họ không quên là chính nước Mỹ và đồng minh đã từng nhiều lần chà đạp lên các quy tắc, cụ thể là tại Irak. Việc có các đối trọng với quyền lực của nước Mỹ không làm nhiều nước bất bình, mà ngược lại. Cuộc chiến Ukraina thúc đẩy một thế giới dựa trên luật pháp? Hội nghị An ninh Munich với sự tham dự của hơn 450 nguyên thủ quốc gia, bộ trưởng, lãnh đạo nhiều tổ chức quốc tế và phi chính phủ, giới chuyên gia, doanh nghiệp, truyền thông, và xã hội dân sự, là một cơ hội cho việc thuyết phục. Phương Tây cần mở rộng liên minh để việc hậu thuẫn Ukraina thu hút được thêm các nước tham gia. La Croix cảnh báo, thế giới đang thay đổi mạnh mẽ, và sẽ không còn gì như trước. Theo quan điểm của cựu phó tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Jean-Marie Guehenno, ‘‘tính trung tâm chiến lược của châu Âu đối với thế giới đang sắp chấm dứt’’. Cuộc chiến tranh tại Ukraina với việc Nga ngang nhiên chà đạp Hiến chương Liên Hiệp Quốc buộc cộng đồng quốc tế đặt ra những câu hỏi triệt để: Liệu cuộc chiến tranh này là chỉ dấu cho thấy thế giới đang bước vào giai đoạn mà quan hệ quốc tế giờ đây ‘‘chỉ thuần túy dựa trên tương quan sức mạnh ?’’ Hay ngược lại, đây là một xúc tác cho phép hướng đến các nỗ lực mới nhằm xây dựng một thế giới dựa trên luật pháp ?’’. Vấn đề hiện tại đang hoàn toàn để ngỏ. Vương Nghị đến châu Âu nhưng không ghé Bruxelles Nga không được mời đến hội nghị Munich, nhưng hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị. Les Echos có bài ‘‘Bắc Kinh muốn làm ấm quan hệ với châu Âu’’. Gọi là muốn làm ấm quan hệ với châu Âu nhưng lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc không đến Bruxelles. Nhật báo kinh tế Pháp nhấn mạnh đến dấu hiệu nói trên, cho thấy ‘‘hố sâu ngăn cách’’ giữa Trung Quốc và khối 27 nước. Đây là lần đầu tiên lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc không tới ‘‘thủ đô châu Âu’’ trong một chuyến công du châu Âu kể từ năm 2020. Ngoài Nga, lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc đến Pháp, Ý, Hungari và Đức, quốc gia chủ nhà hội nghị Munich.   Pháp là chặng đầu tiên của vòng công du châu Âu của Vương Nghị. Kết quả hợp tác chỉ dừng ở một số tuyên bố chung chung của lãnh đạo ngoại giao hai bên. Trong lúc Paris hy vọng Bắc Kinh gây áp lực với Nga trở lại bàn đàm phán, lập trường chính thức của Trung Quốc vẫn là duy trì chính sách nước đôi, không tỏ ra quá hậu thuẫn Nga, và cũng không công khai vi phạm các trừng phạt phương Tây áp đặt đối với Nga. Châu Phi, địa bàn cạnh tranh mới giữa Ukraina và Nga Về phía khối nước ủng hộ Nga, La Croix, có bài về Nam Phi chuẩn bị tập trận với Nga và Trung Quốc. Ngược lại, nhật báo Công Giáo cũng cho biết Israel bắt đầu thay đổi quan điểm với Nga, nhích thêm một bước sang hướng ủng hộ Ukraina. Trong khi đó, Liberation có bài về châu Phi đang trở thành địa bàn cạnh tranh giữa Nga và Ukraina. Cấp lương thực miễn phí cho châu Phi là phương tiện mà chính quyền Kiev sử dụng để chinh phục công luận nhiều nước châu Phi, cho đến nay vẫn còn lưỡng lự trong việc lên án cuộc xâm lăng Nga. Nga: Chuẩn bị giai đoạn hậu Putin Về cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, les Echos có bài phỏng vấn đáng chú ý với hai chuyên gia về Đông Âu, cho biết ‘‘tại Nga việc xem xét chuẩn bị giai đoạn hậu Putin đang bắt đầu’’.Theo nhà chính trị học Anna Colin Lebedev, chuyên về Nga và Ukraina, việc trỗi dậy của một thế hệ chính trị gia mới là điều rất khó khăn do chính quyền Putin kiểm soát chặt chẽ mọi hình thức đối lập. Tuy nhiên, cuộc chiến tranh kéo dài và đầy bất trắc tại Ukraina khiến giới tinh hoa Nga bị phân hóa, với nhiều tính toán khác nhau. Theo chuyên gia Anna Colin Lebedev, giới tinh hoa Nga ‘‘đang cân nhắc giữa các cái giá được mất của việc tiếp tục chiến tranh, từ vị trí của mỗi người.’’ Không kể các tập đoàn của giới tài phiệt hoàn toàn nằm trong tay của Putin, giới lãnh đạo cấp bộ, thống đốc tỉnh, lãnh đạo các thành phố, ban ngành đều đang phải cân nhắc lại viễn cảnh hành động tương lai, do việc quân đội Nga ‘‘bị sa lầy trên chiến trường’’. Việc nước Nga có nguy cơ rơi vào tình trạng bất ổn định kéo dài, chấm dứt những thập niên thịnh vượng vừa qua là nguyên nhân chủ yếu khiến một bộ phận giới tinh hoa muốn chuẩn bị cho thời hậu Putin. Ngược lại, phe ủng hộ Putin cũng còn mạnh, theo chuyên gia Anna Colin Lebedev. Đó là các thành phần ‘‘được hưởng lợi nhờ chiến tranh’’, có liên hệ mật thiết với giới quân sự, và những người được đề đạt vào các vị trí lãnh đạo tại các vùng đất mới chiếm đóng. Chuyên gia Anna Colin Lebedev lưu ý là, bất chấp các nguồn lực to lớn về tài chính, tích lũy từ nhiều thập niên nhờ thu nhập dầu khí, thế cân bằng lực lượng giữa hai nhóm, nhóm thua thiệt do chiến tranh và nhóm hưởng lợi nhờ chiến tranh hiện ‘‘đang thay đổi mạnh’’.

Ảnh Thi sĩ Vũ Hoàng Chương. Manh Kim Theo danh sách được Ủy ban Nobel vừa được công bố sau 50 năm giữ kín do quy định, thi bá Vũ Hoàng Chương là một trong 100 nhân vật được đề cử giải Nobel Văn chương năm 1972. Viện Hàn lâm Thụy Điển ghi rõ rằng Vũ Hoàng Chương là Chủ tịch Hội Văn bút Việt Nam và người giới thiệu là Thanh Lãng. Kể về những ngày cuối đời của Vũ Hoàng Chương, nhà văn Mai Thảo thuật lại trong bài “Mấy tháng cuối cùng với Vũ Hoàng Chương”: Vượt qua cây cầu Calmette soi bóng trên một con kinh tù đọng, con kinh chạy dọc theo vùng ngoại vi tràn lan náo nhiệt nhất của Sài Gòn là khu Chương Dương, Ông Lãnh, chiếc xe đạp lọc cọc chở tôi đi trên một mặt nhựa lồi lõm, đụng tới tòa nhà xám bẩn của hãng làm phân bón thì rẽ trái và lăn vào một con đường trải đá xanh. Chiếc xe chở tôi rẽ phải trên một con đường nhỏ, yên tĩnh, rẽ trái vào một con đường nhỏ yên tĩnh nữa, rồi tới một đầu ngõ khuất khúc. Tôi xuống xe, dắt bộ tới cuối ngõ, tới trước một căn nhà gỗ hai tầng. Đẩy một cánh cổng khép hờ đi vào, tôi đã tới Gác Bút của Vũ Hoàng Chương. Thi sĩ mới dọn về đây ít lâu sau biến cố Tháng Tư 1975, cái tiểu gia đình gươm đàn nửa gánh gồm có thi sĩ, người bạn trăm năm của ông là nữ sĩ Đinh Kiều Oanh và đứa con trai nuôi là Vũ Hoàng Tuân, ông đặt tên cho con bằng lấy tên Tuân của Nguyễn Tuân, nhà văn viết tùy bút rất hay và là bạn thân của thời kỳ tiền chiến. Địa chỉ mới của Vũ Hoàng Chương nguyên là chỗ ở của gia đình thi sĩ Đinh Hùng, em vợ ông ngày trước. Chỗ ở này sinh thời, Đinh Hùng, tự xưng là Đinh Công Tử, nghịch ngợm đặt tên là động Hoa Lư, trong cái ý nhà vua xưa Đinh Bộ Lĩnh dấy nghiệp ở động Hoa Lư thì Đinh Hùng đời sau cũng có một động Hoa Lư ở phường Cây Bàng như thế. Đinh Hùng mất, vợ con vẫn ở, tên Hoa Lư vẫn còn. Nhưng từ khi Vũ Hoàng Chương dọn về ở chung, Hoa Lư còn có thêm một tên mới. Đó là Gác Bút. Hỏi tại sao không dùng lại tên Gác Mây của căn lầu trên vùng Phú Nhuận vừa rời bỏ, thi sĩ cười, hóm hỉnh: “Đổi đời, giờ là Gác Bút mới đúng. Vì Hà Nội nó bắt ta gác hết bút lên rồi, đâu còn cho viết nữa.” (…) Thời gian này, sức khỏe của Vũ Hoàng Chương đã hết sức suy nhược và gia cảnh thì đã rớt xuống tới đáy cùng của túng thiếu cùng quẫn. Những tháng sau cùng ở Gác Mây, Phú Nhuận, ông đã đau yếu rất nhiều. Trong lồng ngực mỏng, con tim đã yếu. Trên cái vóc hạc, xế chiều đã tới. Vũ Hoàng Chương gần như không ra khỏi nhà nữa. Lên xuống mấy bậc thang lầu, cũng phải đứng lại nhiều lần để thở. Có việc phải đi đâu, bao giờ cũng phải Đinh Kiều Oanh cùng đi. Ở Gác Mây anh em văn nghệ đã phải chia lượt tới viếng thăm ông đau yếu nhiều lần. Đem thuốc thang tới nữa. Về Gác Bút, tình trạng sức khỏe của thi sĩ càng mong manh (…) Sống với cộng sản, trường hợp của miền Nam là ở lại, là vẫn có mặt ở Sài Gòn sau ngày 30 tháng 4, kẻ sĩ, nhà thơ, nhà văn thất thế, khi mọi phương tiện lên tiếng đã bị triệt hủy hoàn toàn, chỉ còn một cách thế biểu hiện nhân phẩm duy nhất là giữ vững bản ngã, giữ vững nhân cách giữa bi thảm, không cho sa đọa. Và như vậy, đối diện với nghịch cảnh, đối diện với kẻ thù, đối diện với cái chết. Bi thảm này tên là Định Mệnh. Hàng ngàn nhà văn nhà thơ trên khắp mọi phần đất thế giới đã đứng trước định mệnh khốc liệt như thế, trên tổ quốc đất nước họ, trước bạo lực quân phiệt và chuyên chính vô sản. Anh em văn nghệ miền Nam, ngoại trừ một thiểu số khiếp nhược, nói chung đã có một phong cách nghiêm chỉnh, lúc thất thế, trong bi thảm, trước kẻ thù. Nhưng gương mẫu nhất, rực rỡ nhất tuy từ hai cách thế biểu hiện khác biệt, qua suy nghĩ và nhận thức tôi là Vũ Hoàng Chương và Thanh Tâm Tuyền (…) Ngày một thăng hoa khiến vị thế đại diện tồn tại nguyên vẹn trước đào thải nhiều mặt, khiến ông vừa là người khai sáng vừa là người chuyển tiếp, khiến ông là một gia tài thơ cho cả một thế hệ thơ sau được kế thừa, chỉ có Vũ Hoàng Chương trong thơ chúng ta. Chỉ có Vũ Hoàng Chương mà thôi. Có nhìn Vũ Hoàng Chương trên trình tự thời gian khá dài của thơ, có đặt ông vào cuộc vận động cực kỳ lớn lao của thơ Việt từ 50 năm trở lại đây, mới nhận thức được trên mọi chiều hướng kích thước của nó, cái tài thơ phi thường ấy, nhà thơ vĩ đại của thơ Việt chúng ta. Tôn vinh ông là đệ nhất đương thời thi sĩ, Thanh Tâm Tuyền, nhà thơ lớn nhất của một dòng thơ khác, đã không đi theo một xô đẩy tình cảm nào. Chỉ là Thanh Tâm Tuyền nhìn nổi ông, bằng một cái nhìn lớn. Mọi người là thi sĩ. Riêng ông là thi bá. Bởi vậy mà với một chế độ tử thù với thơ, sau ngày 30 Tháng Tư 1975, Vũ Hoàng Chương phải bị giết chết. Ngày bắt ông, 13 Tháng Tư 1976. Ngày ông mất 19 Tháng Tám cùng năm. Chúng bắt ông sau cùng. Và giết ông trước nhất. Buổi sáng ngày 13 Tháng Tư 1976 (phần hồi ký này viết theo lời chị Vũ Hoàng Chương thuật lại) là một buổi sáng ấm áp, nhưng đêm trước lộng gió, lạnh, thi sĩ bị cảm, đã 9 giờ còn đắp chăn nằm trên mặt sàn, không sao ngồi dậy được. Mọi người trên Gác Bút, trừ chị Chương, đã ra khỏi nhà. Chúng đến, từ phía Sài Gòn. Bốn chiếc Jeep đầy nhóc an ninh áo vàng mang súng ống như cho một hành quân lớn ầm ầm vượt qua cầu Calmette, khu chợ Khánh Hội, phóng thẳng tới phường Cây Bàng và ngừng lại trước con ngõ nhỏ dẫn vào Gác Bút. Bọn an ninh cộng sản, trên 20 đứa, tới tấp nhẩy xuống xe. Khoảnh khắc, cả phường Cây Bàng bị vây kín. Sau này tôi được biết là đến bắt các anh Nguyễn Mạnh Côn, Doãn Quốc Sĩ, Duyên Anh, vợ chồng Trần Dạ Từ và tôi, an ninh đỏ chỉ điều động một lực lượng từ 4 đến 6 đứa, trên một hoặc hai xe Jeep là cùng. Thường thường điều động thế này, như trường hợp đến vây bắt tôi: hai đứa đứng ở vỉa hè đối diện, bên kia đường, hai đứa đứng sát hai bên cửa ra vào, hai đứa vào. Bắt được người rồi, bốn đứa ở ngoài mới vào theo, cùng lục soát tịch thu tài liệu. Vây bắt công khai nhưng tránh gây náo động. Trường hợp Vũ Hoàng Chương khác hẳn. Chúng chạy rầm rập, trí súng, mai phục theo tư thế chiến đấu, phá tan bầu không khí yên tĩnh của cả phường Cây Bàng buổi sáng hôm đó. Dân chúng xung quanh Gác Bút thất kinh. Có người hỏi, chúng trả lời: “Phải huy động một lực lượng lớn lao như thế này để tóm trọn ổ một bọn cướp (!) lợi hại.” Sự náo động đột ngột dưới chân tường Gác Bút, tiếng la thất thanh của chị Vũ Hoàng Chương từ trên lầu chạy xuống khi bọn sát nhân xô cửa ập vào đánh thức thi sĩ khỏi giấc ngủ chập chờn. Ông gắng gượng ngồi dậy, lấy áo gấm mặc vào người, ngồi thật thẳng giữa chiếu, bất động, chờ đợi. Suốt thời bọn Khuyển Ưng Khuyển Phệ tới làm tan hoang Gác Bút với sự hôi tanh kinh tởm toát ra từ con chó chết xã hội chủ nghĩa chúng mang theo (tôi dùng lại danh từ của Soljenitsyne), tâm thức phóng thoát rời đứt với thân thế ô trọc ở thi sĩ thể hiện một lần nữa. Lần cuối cùng. Ông không kinh hãi, cũng không phẫn nộ. Ông không bất ngờ, cũng chẳng ngạc nhiên. Chỉ ngồi thẳng, thành tượng, mắt nhắm lại, thu hết tâm thức đã hợp nhật với đời đời vào nội giới đóng kín. Bọn quỷ dữ ở lại trên Gác Bút hơn hai tiếng đồng hồ. Suốt thời gian này, thi sĩ không thèm nói với chúng một lời nào. Chúng hỏi, ông không trả lời. Chúng đọc bản cáo trạng, lệnh bắt giữ, ở ông chỉ một thoáng nhún vai rồi ngồi yên như cũ. Riêng chị Vũ Hoàng Chương không sao thản nhiên được, chị uất ức gào lên: “Chồng tôi làm gì mà bắt chồng tôi?”, thì được tên thủ trưởng của bọn quỷ dữ trả lời là sau đại thắng của cách mạng, tên thi sĩ phản động kia vẫn còn làm thơ chống phá cách mạng và cho phổ biến khắp Sài Gòn những bài thơ chống phá chế độ ấy. Rồi là cuộc lục soát và tịch thu tàn nhẫn. Từ những cuốn sách đến từng tờ bản thảo. Lúc mặt trời đứng bóng trên mái lầu Gác Bút, cuộc lục soát xong, hai thằng lực lưỡng nhất bọn quỷ tiến lại, xốc nách thi sĩ đứng lên, kèm ông xuống cầu thang. Dân chúng láng giềng với Gác Bút đứng chật lòng con ngõ khi chúng dẫn thi sĩ đi ra và đưa thẳng ông vào khám lớn Chí Hòa (…) Hơn 4 tháng nằm trong ngục tối của thi sĩ, không ai có được những chi tiết đầy đủ. Kể cả chị Đinh Hùng, chị Vũ Hoàng Chương, cháu Vũ Hoàng Tuân, cháu Đinh Hoài Ngọc, những người đêm ngày ở cạnh chỗ nằm của ông suốt 5 ngày hấp hối. Trở về Gác Bút, thể chất trút thoát dần dần những tinh khí cuối cùng, thần trí Vũ Hoàng Chương vẫn cực kỳ minh mẫn sáng suốt. Tới đêm lâm chung. Tới phút từ trần. Nhưng thi sĩ không nói, không nói một lời nào về bốn tháng Chí Hòa. Ngày thứ hai của năm ngày chót ông mê đi. Tưởng ông đi, chị Vũ Hoàng Chương lớn tiếng kêu khóc. Ông dịu dàng: “Tôi còn sống đây.” Rồi nói đùa: “Bị bắt vẫn còn oai. Được thủ tướng hầu hạ.” Thủ tướng đây là bác sĩ Phan Huy Quát, ở cạnh phòng ông, phòng tối số 6. Buổi chiều ngày thứ ba, ông quằn quại đau đớn hết một lúc. Thấy vậy chị Vũ Hoàng Chương lo lắng hỏi: “Ở trong ngục anh có bị chúng hành hạ gì không?” Ông trả lời: “Chúng cần gì hành hạ. Chỉ bỏ đói là đủ cho mình chết.” Vậy thôi. Ngày thứ năm, ngày 17 Tháng Chín 1976, Gác Bút yên tĩnh với thi sĩ nằm đó, trên mặt sàn hiu quạnh. Rồi ngày hết, đêm xuống. Và định mệnh mở rộng cánh tay như một lớp sóng mênh mông vô tận đón ông vào đời đời, lúc đó là vừa đúng 12 giờ đêm (…) Mãi hơn hai tháng sau, một đêm mưa lớn, từ một chỗ ẩn mới bên quận Bình Thạnh vùng xa lộ Biên Hòa lặn lội trở lại khu Cao Thắng Bàn Cờ thăm H., cũng là để có tin tức về bạn từ bài thơ từ biệt, tôi mới được H. ngậm ngùi cho biết tin thi sĩ đã qua đời (…) Và nghe tin bạn mất, tôi không còn một phản ứng nào hết. Chỉ lẳng lặng ngồi xuống, hơ hai bàn tay lạnh lên ngọn đèn, nhìn đăm đăm những ngón tay ấm dần, hồng dần trên lửa. Một đêm cộng sản, tin dữ về thiên tài thơ, một tri kỷ được đón nhận như thế. Trong thờ ơ nhân thế, trong hiu quạnh cõi đời, trong giới nghiêm tăm tối, trong trống không vô cùng vô tận. Trên một sàn gác xép hiu quạnh. Một lát thật lâu. Mưa ào ạt trên mái. Rồi H. hỏi: – Anh không biết gì sao? Tôi lắc đầu, nói nơi ẩn náu lần này xa khuất, ra ngoài gần như không được, tôi đứt hết mọi liên lạc, kể từ gặp H. lần trước. Rất ít người biết. Chúng tôi cũng không biết. Bọn khốn nạn hiểu rõ cái chết của anh Chương sẽ gây chấn động lớn. Chúng tìm hết cách bịt đi. Mấy ngày sau đám tang, chị Vũ Hoàng Chương tới đây, xõa tóc, mặc đại tang, chị khóc lóc nói anh Chương đi mà chị không làm sao báo tin dữ đến bạn bè. Cáo phó cháu Đinh Hoài Ngọc đưa đăng trên tờ Tin Sáng, bọn Ngô Công Đức hèn đớn đã thu tiền nhận đăng sau lại gửi trả tiền nói An Ninh Thành Ủy cấm. Thành ra đưa anh Chương tới nơi an nghỉ cuối cùng chỉ có mấy người trong nhà đi sau linh cữu. Bọn Phường Khóm được lệnh còn cấm cả hàng xóm láng giềng phường Cây Bàng không cho tới chia buồn và phúng viếng. Nhà không còn một đồng một chữ, chị Chương cuống cuồng không biết xoay sở thế nào. May được Thầy Thích Đức Nhuận và Từ Mẫn tới, lo liệu mọi chuyện. Từ áo quan tới xin đất nghĩa trang. – Anh Chương nằm ở đâu? – Xa lắm. Một nghĩa trang làng mới có từ sau 30 Tháng Tư. Hết vùng Chí Hòa, Lê Văn Duyệt còn phải đi một quãng nữa. Năm mươi ngày của anh Chương cũng không được làm ở nhà, sợ Phường, Khóm gây khó dễ. Mà ở chùa Giác Minh. – Có những ai tới? – Chừng mươi mười lăm người, trong số đó có Nguyễn Hoạt, Bàng Bá Lân, Nguyễn Hiến Lê, Vương Hồng Sển. Mọi người đều yên lặng cả. Chỉ có Nguyễn Hiến Lê, trước lúc ra về, nắm lấy tay chị Chương, an ủi: “Chị đừng đau buồn nhiều. Anh mất thế là thoát. Bọn chúng tôi bây giờ sống cũng như chết, muốn được như anh mà không được.” Mạnh Kim    

Chiến đấu cơ Mỹ, Nhật, Úc bay đội hình tại căn cứ Andersen Air Force Base, Guam, 2020. Hình minh họa. Blog Trân Văn Cho đến nay, với sự tham gia của các đồng minh và đối tác, Mỹ đã sắp đặt gần như hoàn chỉnh một vành đai phòng thủ để sẵn sàng đáp trả nguy cơ xâm lược từ phía Trung Quốc và Bắc Hàn. Đó là tuyên bố của Thiếu tướng Joshep Ryan – Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh của Mỹ (*). Phạm vi trách nhiệm của sư đoàn có Bộ Tư lệnh đặt tại Hawaii này của Lục quân Mỹ là toàn bộ khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Tướng Ryan đưa ra tuyên bố vừa kể trong một cuộc phỏng vấn với AP tại Manila – thủ đô Philippnes. Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh Mỹ đang ở Philippines để thảo luận với giới hữu trách của Philippines về kế hoạch cho các cuộc tập trận chung sẽ diễn ra trong tháng tới và tháng tới nữa cả trên bộ, trên biển lẫn trên không ở Philippines. Theo dự kiến, sẽ có hàng ngàn quân nhân Mỹ tham gia hai cuộc tập trận này và riêng năm nay, Mỹ sẽ cùng Philippines tổ chức khoảng 500 cuộc tập trận chung ở các quy mô khác nhau. Mức độ cứng rắn trong các thông điệp mà Mỹ gửi cho Trung Quốc, Bắc Hàn đang tăng dần và cuộc trò chuyện giữa tướng Ryan với AP chính là một ví dụ. Trong cuộc trò chuyện này, tướng Ryan nhắc đến cuộc chiến giữa Ukraine và Nga đề lưu ý cả Trung Quốc lẫn Bắc Hàn – hai quốc gia được xác định là những đối tượng có khả năng phát động các cuộc chiến xâm lược ở châu Á – cần quan sát kỹ lưỡng về hậu quả mà Nga đang phải gánh chịu và suy nghĩ cẩn thận xem có nên hung hăng như thế hay không. Tướng Ryan nhấn mạnh: Các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và những đồng minh ở châu Á trong thời gian vừa qua cho thấy Mỹ và đồng minh sẵn sàng tham chiến. Thông qua các cuộc tập trận chung, Mỹ, Nhật, Úc, Philippines và những quốc gia khác đã chứng minh sẽ cùng với nhau chống lại sự xâm lược của những quốc gia muốn thay đổi trật tự thế giới ở châu Á. Tuy châu Á không phải là đối tác của NATO nhưng liên minh quân sự này sẽ cung cấp các biện pháp bảo vệ, tham gia duy trì trật tự quốc tế trong khu vực. Tư lệnh Sư đoàn 25 Bộ binh của Mỹ bày tỏ sự phấn khởi trước những gì ông đã chứng kiên từ các đồng minh và đối tác trong khu vực châu Á, đặc biệt là việc cùng nhau đáp trả hành động gây hấn của Trung Quốc. Chuyện Philippines mở cửa chín căn cứ quân sự (một số trông sang Đài Loan, một số trông ra biển Đông) để tiếp nhận các đơn vị của quân đội Mỹ trú đóng theo hình thức luân phiên và bố trí sẵn vũ khí, quân cụ, phương tiện quân sự là ví dụ mới nhất. Cho đến nay, với sự tham gia của các đồng minh và đối tác, Mỹ đã sắp đặt gần như hoàn chỉnh một vành đai phòng thủ để sẵn sàng đáp trả nguy cơ xâm lược từ phía Trung Quốc và Bắc Hàn. Sự phản đối của Trung Quốc về những cuộc tập trận có quân đội Mỹ tham gia ở những vùng ven biển Đông – khu vực mà Trung Quốc muốn xác lập chủ quyền - cũng như những cáo buộc vể việc Mỹ can thiệp vào các tranh chấp ở châu Á, quân sự hóa gia tăng nguy hiểm tại khu vực này... rõ ràng là... phản tác dụng! Theo tướng Ryan, mục đích chính của việc thiết lập vành đai phòng thủ và liên tục tổ chức các cuộc tập trận chung với đồng minh và đối tác trong khu vực châu Á là nhằm “răn đe” đối thủ trong khu vực: Mỗi chính khách, mỗi chính phủ sẽ phải nhìn vào mối liên kết đó để suy nghĩ trước khi đưa ra quyết định. Họ phải cân nhắc xem có thể thắng nếu phải đối mặt với lực lượng đã được huấn luyện và sẵn sàng như vậy hay không. Trước nay, giới hữu trách của các bên tham gia tập trận ở khu vực châu Á thường không xác định loại hoạt động này nhắm vào quốc gia nào nhưng giờ đã khác. Tướng Ryan bảo rằng: Sự hung hăng của Trung Quốc là một thực tế đáng ngại mà cả khu vực nên chuẩn bị. Khi huấn luyện, khả năng xâm lược của Trung Quốc có xuất hiện trong suy nghĩ của chúng ta không? Hoàn toàn có thể! Chúng ta có nghĩa vụ phải bảo đảm rằng Philippines có thể duy trì và sẽ duy trì chủ quyền của họ. Sự gây hấn của Trung Quốc khiến đồng minh của chúng tôi khó chịu cũng khiến chúng tôi khó chịu. Chỉ tính riêng năm ngoái, Philippines đã gửi khoảng 200 công hàm phản đối các hành động hung hăng của Trung Quốc ở biển Đông – hải lộ vừa đông đúc, vừa giàu tài nguyên, nơi Việt Nam, Malaysia, Đài Loan và Brunei cùng xác lập chủ quyền ở những vùng chồng lấn. Trả lời thắc mắc, liệu Mỹ và các đồng minh ở châu Á có sẵn sàng ứng phó nếu xảy ra tình huống tương tự như Nga xâm lược Ukraine trong khu vực hay không, tướng Ryan khẳng định: Hoàn toàn có thể. Tôi tự tin là chúng tôi đã sẵn sàng nhưng điều đó không có nghĩa là tôi hài lòng. Chúng ta luôn có thể làm tốt hơn. Theo ông: Các đối thủ của Mỹ nên ngẫm nghĩ về đối thoại vì chiến tranh rất phức tạp và có thể diễn ra theo nhiều cách khác nhau. Nga đã nhận ra và sẽ còn nhận ra điều này. Trước chiến tranh, nhiều người nghĩ Ukraine sẽ nhanh chóng bị khuất phục trước sức mạnh quân sự của Nga nhưng điều đó đã không xảy ra vì hai lý do, thứ nhất, đó là ý chí chiến đấu của dân chúng Ukraine... Thứ hai là Mỹ và NATO đã hỗ trợ quân đội Ukraine bằng cách huấn luyện, nâng cao khả năng đối phó với các tình huống an ninh bất ngờ của họ trong nhiều năm trước khi Nga tiến hành cuộc xâm lược quy mô lớn vào ngày 24 tháng 2 năm 2022. Tướng Ryan nói thêm: Tôi nghĩ các đồng minh của chúng ta trong khu vực coi trọng chủ quyền của họ, coi trọng tự do của họ, coi trọng nền độc lập của họ và không đối thủ nào nên xem nhẹ điều đó. Chú thích (*) https://www.armytimes.com/news/your-army/2023/02/09/army-pacific-general-to-aggressors-were-battle-ready-in-asia/​  

Đây là những ‘Dux,’ tức là những lãnh đạo của trường trung học. Dux không chỉ học xuất sắc mà có khả năng lãnh đạo. Ảnh: FB Nguyễn Tuấn GS Nguyễn Văn Tuấn - Nguyễn Tuấn   Hôm nay tôi rất hân hạnh tham dự buổi lễ vinh danh những học sinh xuất sắc trong cộng đồng người Việt ở Sydney. Đó là các cháu mới tốt nghiệp trung học phổ thông (ở đây gọi là ‘higher school certificate’) với điểm 99% trở lên hoặc có đóng góp xuất sắc trong lãnh đạo ở trường. Tôi gọi họ là học sinh có tên trong ‘bảng vàng.’ Năm nào cũng vậy, suốt hơn 40 năm qua, nhiều học sinh gốc Việt ở đây đều có tên trong bảng vàng. Nếu có dịp vào thăm các trường trung học ở đây (Úc) các bạn sẽ thấy những cái họ Việt (Nguyễn, Trần, Lê, Phạm, Phan, Huỳnh, v.v.) trên các bảng vinh danh của trường qua nhiều năm. Thật ra, đó cũng là cái thú vui của tôi mỗi khi được mời đến nói chuyện ở các trường trung học ở đây. Tôi thích đếm xem có bao nhiêu cái tên Việt trong bảng vàng. Tôi phải nói rằng các cháu ấy làm cho chúng ta tự hào. Tự hào là từ một cộng đồng non trẻ và nghèo khó nhưng chúng ta đã có những đóng góp đáng kể vào cái ‘excellence’ khoa bảng ở quê hương thứ hai này. Nói theo tiếng Anh là ‘they have made us proud.’ Đây là ngôi sao của buổi vinh danh: Chloe Hoang. Chloe đạt điểm 99,95% (điểm tuyệt đối, vì ở Úc không có điểm 100%) và Dux của trường Pymble Lady College, trường nữ nổi tiếng nhứt ở Sydney. Các bạn trong cộng đồng ở đây có sáng kiến vinh danh các học sinh xuất sắc sau mỗi kỳ thi tốt nghiệp trung học. Năm nay, họ cũng tổ chức một buổi như thế và có nhã ý mời tôi chia sẻ đôi ba lời. Tôi không nhớ chính xác mình nói gì (do ứng khẩu tiếng Anh), nhưng tôi nhớ mình nói 3 lời khuyên cho mấy cháu. Tôi nói rằng mấy cháu sắp vào đại học và có lẽ sẽ hỏi: làm thế nào để thành công trong đại học? Vậy thì tôi, một người đi trước, xin chia sẻ 3 yếu tố: – quản lý quĩ thời gian; – rèn luyện kỹ năng lãnh đạo; và – kết bạn. Quản lý thời gian Ở đại học, sinh viên phải dự giảng khá nhiều môn học, và thời gian thường chồng chéo nhau. Khi học sinh mới từ trung học lên đại học và chưa có khái niệm ‘quản lý thời gian’ là gì. Ngày xưa, tôi rất vất vả chạy hết giảng đường này sang giảng đường khác để không trễ giờ giảng. May mắn thay, ngày nay có những software giúp chúng ta quản lý thời gian rất hiệu quả. Quản lý thời gian tốt là yếu tố quan trọng để thành công trong việc học đại học. Kỹ năng thông tin và lãnh đạo Đa số (nếu không muốn nói là ‘tuyệt đại đa số’) sinh viên Việt Nam rất kém về kỹ năng thông tin (communication skills) dù họ có thể rất giỏi trong học hành. Họ viết không tốt mà nói lại càng… dở. Thành ra, trong những buổi làm việc hay học nhóm, họ thường bị thiệt thòi. Do đó, học nói và viết và học kỹ năng tranh luận (debate) là rất quan trọng đối với sinh viên gốc Việt. Mỗi sinh viên phải ý thức rằng họ là người lãnh đạo tương lai. Thế nhưng đa số sinh viên gốc Việt chỉ lo học để có điểm tốt mà không quan tâm đến lãnh đạo. Đó là một thiếu sót quan trọng. Lãnh đạo là phải có kỹ năng, và kỹ năng là phải học. Đại học là môi trường tuyệt vời để học và thực hành lãnh đạo. Phải tỏ ra mình có sáng kiến và dẫn đầu trong việc biến ý tưởng thành hiện thực. Phải tỏ ra mình xông xáo và vì cộng đồng. Kết bạn Thành công là một hiện tượng tập thể. Anh có thể có những thành tựu tuyệt vời, nhưng nếu thành tựu đó không có ai ghi nhận và công nhận thì… cũng như không. Sự ghi nhận và công nhận đến từ ai? Xin thưa là từ đồng nghiệp và bạn bè trong ‘bộ lạc.’ Đại học là nơi tuyệt vời để kết bạn bởi vì những bạn đó sẽ là những người trong bộ lạc hay lãnh đạo trong tương lai. Họ là đồng môn nhưng cũng là người ‘trong gia đình’ chuyên ngành. Kết bạn với ai? Tôi nói ông bà mình đã có một nguyên tắc tuyệt vời: ‘Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng’ (và tôi dịch vui là ‘Close to the ink, you are dark; close to the light, you are bright’). Hi vọng rằng 3 lời khuyên đó giúp cho mấy cháu học hành tốt hơn trong thời gian ở đại học. GS Nguyễn Văn Tuấn — PS: Buổi lễ vinh danh diễn ra rất chuyên nghiệp. Đặc biệt là có dịp nghe và hát lại bài Quốc ca. Lâu lắm rồi mới hát lại bài ca mình từng lớn lên, nhứt là kết thúc với câu ‘xứng danh dòng giống Lạc Hồng.’ Ôi! Xúc động làm sao.    

Nhạc sĩ Tuấn Khanh Giữa năm ngoái, tờ TechCrunch đã tiết lộ chuyện, trong hệ thống cầm quyền của Trung Quốc cho lưu hành một tập tài liệu, nói về định hình sự phát triển công nghệ của Trung Quốc trong vài năm phải được định hướng rõ là “chủ quyền kỹ thuật số” – ám chỉ khả năng của một quốc gia trong việc phải biết kiểm soát “vận mệnh kỹ thuật số” của chính mình, bao gồm quyền tự chủ đối với phần mềm và phần cứng quan trọng trong chuỗi cung ứng AI. Các đợt cấm xuất khẩu của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc là cơ hội thúc đẩy Bắc Kinh tiếp tục kêu gọi độc lập về công nghệ trong các lĩnh vực từ chất bán dẫn đến nghiên cứu cơ bản về AI. Khi ChatGPT của OpenAI xuất hiện, cho thấy tiềm năng phá vỡ các rào cản bị kiểm duyệt hoặc bưng bít từ giáo dục, tin tức đến dịch vụ… Trung Quốc đã ra chỉ thị là muốn phát triển các ChatGPT cây nhà lá vườn của mình, không chỉ để bảo đảm quyền kiểm soát cách dữ liệu truyền qua các công cụ đó, mà còn để tạo ra các sản phẩm AI đặc thù văn hóa và chính trị của chủ nghĩa cộng sản. Nhờ chuẩn bị trước, dự kiến ​​ra mắt vào tháng 3 năm này, robot đàm thoại của Baidu trước tiên sẽ được tích hợp vào công cụ tìm kiếm của hãng, theo tin từ The Wall Street Journal. Điều đó cho thấy, chatbot sẽ chủ yếu tạo ra kết quả bằng tiếng Trung Quốc. Tuy nhiên, mô hình học sâu được đào tạo trên cả nguồn dữ liệu tiếng Trung và tiếng Anh, bao gồm cả thông tin thu thập được bên ngoài Bức tường lửa vĩ đại, cơ sở hạ tầng kiểm duyệt internet phức tạp của đất nước này. Giống như tất cả mọi kênh thông tin trói buộc con người ở Trung Quốc, chatbot của Baidu chắc chắn sẽ phải tuân theo các quy định và quy tắc kiểm duyệt của Bắc Kinh. Hiện điều này đã xuất hiện cụ thể, như ứng dụng chuyển văn bản thành hình ảnh của công ty ERNIE-VilG, đã từ chối câu từ bị coi là “nhạy cảm” về chính trị. Nhưng AI đàm thoại xử lý các yêu cầu phức tạp hơn nhiều so với trình tạo hình ảnh — nên người ta vẫn theo dõi xem đứa con cưng của Bắc Kinh là Baidu sẽ vượt qua ranh giới giữa sự kiểm duyệt hạn chế, để được sự tự do và sáng tạo cho bot của mình như thế nào? Ngày 10 tháng Một năm nay, Trung Quốc đã ban hành Quy định áp dụng cho các nhà cung cấp dịch vụ hoạt động tại Trung Quốc về AI. Không có gì đáng ngạc nhiên, đây chỉ là những ràng buộc các giá trị tự do chính trị, hay phi xã hội chủ nghĩa của Bắc Kinh, vốn sẵn sàng hạn chế trước, và giám sát bằng công an hầu hết các hình thức dịch vụ internet tiêu dùng, chẳng hạn như trò chơi, phương tiện truyền thông xã hội và video ngắn. Chẳng hạn, quy định nhưng rất chung và mơ hồ như “người dùng bị cấm sử dụng AI tổng quát để tham gia vào các hoạt động gây nguy hiểm cho ‘an ninh quốc gia’, gây tổn hại đến lợi ích công cộng hoặc bất hợp pháp”. Có nghĩa hôm nay, ở Việt Nam với hàng rào còn lỏng lẻo của quy định về AI và internet, nhiều người đang cười vui về các câu hỏi được AI trả lời như “Anh Lê Văn Tám có là anh hùng Việt Nam?”… thì sớm muộn gì, những loại câu hỏi có tính tạo dữ liệu sẽ bị coi là phản động và đang âm mưu ‘mớm’ cho kho nhập dữ liệu tự động, có thể bị khép vào điều 117 “Tuyên truyền chống nhà nước” chẳng hạn. Đó là chưa nói, với lực lượng tuyên truyền được nuôi hùng hậu, việc chồng dữ liệu thay thế, câu trả lời là “đúng vậy” không cần chú giải, sớm muộn gì cũng bắt gặp ở nhiều nơi. Hiện ở Trung Quốc, các bản thử nghiệm đàm thoại AI của Baidu, đang được triển khai với hàng trăm ngàn người bằng điều kiện qua định danh đúng của căn cước. Tính ẩn danh không thực sự tồn tại trên internet Trung Quốc vì người dùng thường được yêu cầu liên kết tài khoản trực tuyến của họ với số điện thoại được đăng ký với ID chính phủ của họ. Các nhà cung cấp AI tổng quát cũng được yêu cầu tương tự để xác minh người dùng bằng số điện thoại di động, ID hoặc các dạng tài liệu khác. Có nghĩa là, ngay cả khi bạn viết một câu mơ hồ hỏi AI rằng “Chủ tịch có đánh rắm không?”, bạn cũng có thể trở thành nạn nhân bất thường vì chính định danh chính xác của mình. Cùng với nhiều trường hợp về giả mạo hay lạm dụng công nghệ, người dùng vi phạm các quy định này sẽ phải đối mặt với nhiều mức hình phạt khác nhau. Tương tự như các hãng hàng không, các nhà khai thác dịch vụ AI địa phương được yêu cầu lưu giữ hồ sơ về hành vi bất hợp pháp và báo cáo cho các cơ quan hữu quan, để cấm không còn được tham gia hoặc bị theo dõi vĩnh viễn. Ngoài ra, các nền tảng cũng luôn đưa ra cảnh báo, hạn chế sử dụng, tạm dừng dịch vụ hoặc thậm chí đóng tài khoản của những người vi phạm quy tắc xã hội chính trị – cao hơn – là sau tiếng gõ cửa, bạn sẽ thấy nhân viên công an đứng trước nhà mình.  

Nhạc phẩm Đảng đã cho ta một mùa xuân do Phạm Tuyên sáng tác năm 1957 được hát đi hát lại nhiều lần vào dịp tết đến nhất là sau năm 1975 tại miền Nam Mãi đến hôm nay khi được hỏi ai cho ta mùa xuân đầy ước vọng thì được OpenAI trả lời một cách chính xác như hình trên. Ảnh chống trôi  

"Phía bên kia" đang bắt đầu phản công. Trong ảnh: Bộ trưởng Tô Lâm (trái) và Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng Trân Văn - VOA Sau những Trần Thị Nguyệt Thu, Nguyễn Thị Xuân Trang, Vương Hà My, mới đây, công chúng bắt đầu thảo luận sôi nổi về Tô Hà Linh (ái nữ của ông Tô Lâm – Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Việt Nam),… Sau những Nguyễn Xuân Phúc, Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Huỳnh Tấn Việt, Bùi Nhật Quang, Nguyễn Thành Phong, Phạm Xuân Thăng, Nguyễn Thanh Long, Chu Ngọc Anh, Trần Văn Nam – những Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương (BCH TƯ) đảng CSVN đã thôi… “phục vụ”, mạng xã hội và một số cơ quan truyền thông bắt đầu nhắc đến danh tính những cá nhân là thân nhân giới lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam. Sau những Trần Thị Nguyệt Thu (phu nhân của ông Nguyễn Xuân Phúc – cựu Ủy viên Bộ Chính trị, cựu Chủ tịch Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam), Nguyễn Thị Xuân Trang (ái nữ của ông Nguyễn Xuân Phúc), Vương Hà My (ái nữ của ông Vương Đình Huệ – Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Cộng hòa XHCN Việt Nam), mới đây, công chúng bắt đầu thảo luận sôi nổi về Tô Hà Linh (ái nữ của ông Tô Lâm – Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Việt Nam),… Giống như cô My đột nhiên nổi như cồn sau khi khoe vừa tốt nghiệp Oberlin College – một trường đại học tọa lạc ở tiểu bang Ohio, Mỹ (1) – khiến thiên hạ thắc mắc vợ chồng ông Huệ đã làm gì để có thể trang trải chi phí được ước đoán tối thiểu cũng phải 85.000 Mỹ kim/năm [2]), cô Linh cũng đang nổi như cồn vì với mức thu nhập chính thức của ông Tô Lâm (khoảng 7.860 Mỹ kim một năm), ông lấy tiền từ đâu để trả khoản học phí khoảng 25.000 Mỹ kim/năm cho ái nữ (3) có thể theo học tại SOAS? SOAS (School of Oriental and African Studies) tọa lạc ở London, Vương quốc Anh – một nơi vốn nổi tiếng là đắt đỏ nên khoản học phí 25.000 Mỹ kim/năm là chưa đúng và chưa đủ. Nếu kể cả chi phí ăn, ở, sách vở,… cho ái nữ mỗi năm thì con số thực chi chắc phải gấp năm, bảy lần mức thu nhập chính thức/năm của ông Tô Lâm. Nhân vật đang chỉ đạo điều tra, truy cứu trách nhiệm hình sự hàng loạt viên chức tham nhũng moi từ đâu ra khoản tiền ấy để lo cho ái nữ? Không cần trả lời thì ai cũng biết vì sao ông Tô Lâm có thể cho con gái du học. Bởi ai cũng biết nên mới có chuyện cô Linh tốt nghiệp SOAS nổi như cồn. Có một điểm đáng chú ý là cô Linh khoe việc cô tốt nghiệp SOAS trên trang facebook của cô từ tháng 7 năm ngoái nhưng tháng giêng năm nay – lúc cha cô đang chỉ đạo mở rộng cuộc tấn công tham nhũng – chuyện cô du học tại Vương quốc Anh mới được giới thiệu với công chúng và vì vậy, cô phải vội vội, vàng vàng đóng trang facebook của cô (4). Tô Hà Linh còn quá trẻ nên có lẽ cô chẳng đắc tội với ai đến mức phải vội vàng “mai danh, ẩn tích” trên mạng xã hội nhưng thân phụ của cô thì ngược lại. Điều đó cho thấy cuộc chiến được dán nhãn “chống tham nhũng” ở Việt Nam đã bước vào giai đoạn hết sức khốc liệt. Những cá nhân, những nhóm bị tấn công vì tham nhũng đang phản công. Có bên cố gắng bày ra để thiên hạ tường, vợ con Chủ tịch Nhà nước tham tàn đến mức nào. Có bên cố gắng minh họa Thủ tướng dính líu đến “sâu dân, mọt nước” ra sao. Cũng có bên chứng tỏ Chủ tịch Quốc hội chẳng sạch sẽ gì hơn và Bộ trưởng Công an cũng thế!.. Chống tham nhũng càng quyết liệt thì thiên hạ càng có thêm nhiều thông tin, bằng chứng để nhận ra, tại Cộng hòa XHCN Việt Nam chẳng có “bàn tay” nào… “sạch”! *** Thu nhập chính thức của các viên chức lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương tại Việt Nam chỉ dao động trong khoảng từ 5.000 Mỹ kim/năm đến 8.000 Mỹ kim/năm nhưng khó mà đếm xuể đã và đang có bao nhiêu viên chức cho con du học ở ngoại quốc. Ai cũng biết tại sao lại thế và các hệ thống chính trị lẫn hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương xem đó như điều đương nhiên, thậm chí còn xem việc tốt nghiệp đại học ở ngoại quốc của con các viên chức như một “điểm son” để tuyển dụng, cất nhắc, chưa kể còn dựa vào yếu tố này để quảng cáo về “năng lực” của… đội ngũ kế thừa, thành ra chẳng khó khăn gì khi tìm ví dụ cho thực trạng trái khoáy này. Đâu phải tự nhiên mà tất cả viên chức từ Tổng Bí thư trở xuống thẳng tay gạt bỏ đề nghị hình sự hóa “giàu có bất thường” (điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự, tịch thu tài sản của những viên chức không thể giải trình hợp lý về nguồn gốc tài sản của họ) khi sửa Luật Hình sự (5) vào các năm 2015 và 2017, Luật Phòng – chống tham nhũng vào năm 2018 [6]. Nên hiểu thế nào khi ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng CSVN từng tuyên bố rất nhiều lần, ở nhiều nơi rằng chống tham nhũng tại Việt Nam “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai” nhưng cũng chính ông Trọng cương quyết từ chối công bố tờ khai tài sản của những cá nhân được đảng lựa chọn bởi “nhạy cảm và khó vì liên quan đến các quyền về đời tư” (7)? Nếu không gạt bỏ đề nghị hình sự hóa “giàu có bất thường” khi sửa Luật Hình sự và Luật Phòng – chống tham nhũng, không ngại… “nhạy cảm và khó” rồi bác bỏ đề nghị công bố công bố tờ khai tài sản của những cá nhân được đảng lựa chọn thì ắt không có chuyện trong cuộc chiến chống tham nhũng, “phía bên kia” khai thác chuyện con cái “phía bên này” du học và tốt nghiệp những đại học mà toàn bộ chi phí cho mỗi năm học xấp xỉ hàng trăm ngàn Mỹ kim/năm. Thu nhập chính thức chưa tới chục ngàn Mỹ kim/năm nhưng đủ khả năng tài chính để chi hàng trăm ngàn Mỹ kim/năm cho con cái du học thì làm sao đủ “sạch” để tẩy rửa hệ thống? Theo logic thì phải thắc mắc như thế chứ chấp nhận hình sự hóa “giàu có bất thường” thì còn gì các… hệ thống? Trân Văn — Chú thích: (1) https://thoibao.de/blog/2022/08/20/chu-tich-quoc-hoi-da-ho-suon-chinh-phuc-co-tan-dung-de-ha-guc/ (2) https://www.oberlin.edu/admissions-and-aid/tuition-and-fees (3) https://www.soas.ac.uk/international/study-abroad-and-exchange/inbound-students-study-abroad-soas/study-abroad-fees-and (4) https://www.nguoi-viet.com/viet-nam/mang-xa-hoi-ro-ri-hinh-anh-con-gai-to-lam-tot-nghiep-dai-hoc-o-anh/ (5) http://dantri.com.vn/phap-luat/giau-bat-thuong-co-the-bi-tich-thu-tai-san-1386181152.htm (6) https://dantri.com.vn/chinh-tri/chu-tich-quoc-hoi-nhieu-can-bo-co-tai-san-rat-lon-ma-khong-the-giai-trinh-20180910105202887.htm (7) https://www.tienphong.vn/xa-hoi/tong-bi-thu-ke-khai-tai-san-can-bo-la-van-de-rat-kho-nhay-cam-1286576.tpo Nguồn: VOA  

Chu Mộng Long  Bộ Công an từng xử phạt nặng những tin sai, tin giả “gây hoang mang dư luận), lẽ nào bỏ qua một hệ thống tin sai, tin giả dối trời lừa người, nuôi và tiếp sức cho tham nhũng? Điều tra, xử lý đại án Việt Á, ở chiều dọc chính quyền, theo tôi, có thể xem gần như đã truy đến tận gốc “trùm cuối” trong cái hệ thống tham nhũng tệ hại nhất lịch sử – lợi dụng đục nước béo cò, ăn trên xương máu đồng loại. Nói là làm, “không có vùng cấm”, như chủ trương đã đặt ra. Tuy nhiên, đã hốt hết cái bãi phân chưa, còn phải chờ đợi động thái của Bộ Công an. Bản thống kê sau trên Wiki, dù chưa đầy đủ (sót các đài truyền hình quay láo công nghệ dây chuyền Việt Á), nhưng đã vạch ra cái đống phân và đàn ruồi truyền thông cùng với những cơ quan nhà nước từng nuôi và đẻ ra những con dòi Việt Á. Lưu ý trong bảng kê này có cả bàn tay của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tiếp sức của truyền thông Sản phẩm của Việt Á đã được sự tiếp sức, tâng bốc của một số cơ quan truyền thông, cơ quan nhà nước trước khi sự việc được phanh phui. Cụ thể như sau: Ngày 05/03/2020, trên báo Quân đội nhân dân, có bài viết Khẳng định tài năng, trách nhiệm của các nhà khoa học quân đội với đoạn [24]: Đặc biệt, đối tác là Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á đã cùng tham gia nghiên cứu, trao đổi, thảo luận và ngay lập tức bắt tay vào sản xuất để có sản phẩm chống dịch COVID-19 đúng theo tiến độ. Ngày 06/03/2020, bài viết Chuyện chưa kể sản xuất bộ kit phát hiện COVID-19 made in Việt Nam được đăng trên báo Giao thông [25]. Bài báo có đoạn: Nhận định về năng lực của Việt Á, GS.TS. Lê Bách Quang, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư cơ sở Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, cho hay: “Việt Á hiện đang chiếm tới 70% thị trường sản phẩm bộ kit thử nghiệm các tác nhân gây bệnh tại Việt Nam. Đây cũng là đơn vị đầu tiên trong nước xuất khẩu bộ kit thử ra nhiều nước trong khu vực”. Ngày 21/04/2020, trên Báo Điện Tử Chính Phủ, có đăng đoạn [26] Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội Anh đã cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn châu Âu (CE) và cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cho bộ sản phẩm xét nghiệm COVID-19 do Bộ KH&CN giao Học viện Quân y và Công ty Việt Á phối hợp nghiên cứu, sản xuất. Ngày 21/04/2020, báo Quân đội nhân dân có đăng bài Bộ xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam đạt tiêu chuẩn châu Âu, trong đó có đoạn [27]: Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á cho biết, Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội Anh đã cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn châu Âu (CE) và cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cho bộ sản phẩm xét nghiệm Covid-19 do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) giao Học viện Quân y và Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á phối hợp nghiên cứu, sản xuất. Anh chính thức rời EU vào ngày 31-1-2020, nhưng Luật Dược phẩm của EU vẫn được áp dụng cho Anh đến hết 31-12-2020. Theo quy định của EU, bất kỳ thành viên nào của liên minh này cấp CE thì cũng được lưu hành toàn châu Âu. Ngày 25/06/2020, bài viết Công trình Bộ sinh phẩm real-time RT-PCR được vinh danh tại Giải thưởng Bảo Sơn đăng trên báo Nhân Dân[28]. Bài viết có đoạn: Công trình Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19 do Học viện Quân y (đơn vị nghiên cứu) và công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (đơn vị sản xuất) phối hợp thực hiện. Công trình được nghiên cứu chỉ trong một tháng với mục tiêu chế tạo được bộ sinh phẩm xét nghiệm giúp phát hiện nhanh, chính xác SARS-CoV-2, bảo đảm phát hiện, cách ly, theo dõi, quản lý điều trị hiệu quả cũng như chủ động trong công tác dự phòng, kiểm soát dịch bệnh Covid-19. Ngày 24/08/2020, bài viết Gác lại công việc hàng ngày, toàn tâm toàn ý với nghiên cứu trên trang thông tin của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, có đăng chia sẻ của thương tá Hồ Anh Sơn[29]: Thượng tá, PGS.TS Hồ Anh Sơn, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học Quân sự, Học viện Quân y: Một tháng “ăn ngủ cùng Corona” tại phòng thí nghiệm Thượng tá Hồ Anh Sơn chia sẻ, khi bước vào năm 2020, một năm với rất nhiều ngày kỷ niệm lớn của đất nước, lại khởi đầu bằng thách thức đại dịch Covid-19. Cùng với cả nước những nhà khoa học mặc áo lính của học viên Quân y đã tham gia chống dịch với quyết tâm cao nhất theo chỉ đạo của Đảng, Nhà nước với tinh thần “Chống dịch như chống giặc” của Thủ tướng Chính phủ. Với tinh thần đó, coi Covid-19 là kẻ thù của nhân dân, nhóm nghiên cứu của Học viện Quân y cùng các đồng nghiệp tại Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á đã lao vào nhiệm vụ nghiên cứu, chế tạo thành công bộ kit phát hiện vius SARS-CoV-2 trong vòng một tháng kể từ khi nhận nhiệm vụ. Tặng giải thưởng và danh hiệu: Theo thông tin trên trang web của công ty Việt Á[30], công ty đã nhận được những giải thưởng sau: Giải thưởng Techmart Quốc tế Việt Nam của Bộ Khoa học và Công nghệ. Giải thưởng Bảo Sơn về nghiên cứu và sản xuất bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. Chứng nhận của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam vinh danh trong Sách vàng Sáng tạo Việt Nam 2020 về nghiên cứu và sản xuất bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về nghiên cứu và sản xuất bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ về nghiên cứu và sản xuất bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. Huân chương Lao động Hạng ba về thành tích xuất sắc trong việc nghiên cứu, chế tạo và ứng dụng bộ sinh phẩm real-time RT-PCR phát hiện virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. (Đã bị thu hồi) (Trích từ: https://vi.wikipedia.org/…/V%E1%BB%A5_%C3%A1n_sai_ph%E1…) Bộ Công an từng xử phạt nặng những tin sai, tin giả “gây hoang mang dư luận), lẽ nào bỏ qua một hệ thống tin sai, tin giả dối trời lừa người, nuôi và tiếp sức cho tham nhũng? Chu Mộng Long

Nếu các đồng chí từng cùng ông bồi đắp và xiển dương “dân chủ XHCN” không bơm thông tin và không bật đèn xanh, búa rìu dư luận đâu có giáng xuống ông và gia đình ông dữ dội như vậy. Nguồn: Reuters Trân Văn - Blog VOA   Không may cho cả ông Nguyễn Xuân Phúc lẫn vợ, con trai, con gái, con rể là ông đột nhiên thất thế. Chỉ trong vòng vài tháng, sau khi gió đổi chiều, thể chế từng nâng ông lên giờ đạp ông xuống không thương tiếc. Đài Phát thanh và Truyền hình Nam Hàn (KBS) vừa công bố kết quả cuộc thăm dò dư luận do KBS ủy thác cho Hankook Research thực hiện để tìm hiểu nhận định của công chúng về hiệu quả làm việc của ông Yoon Suk-yeol (Tổng thống Nam Hàn). Theo kết quả cuộc thăm dò dư luận vừa kể thì có tới 54,7% cho rằng, ông Yoon chưa làm tròn vai trò Tổng thống. Tuy nhiên tỉ lệ này vẫn khả quan hơn hai tháng trước. Hồi tháng 11/2022, có tới 64,9% cho biết họ không hài lòng về Tổng thống thống Nam Hàn. Ông Yoon đảm nhiệm vai trò Tổng thống Nam Hàn từ tháng 5/2022 và chỉ trong vòng tám tháng, KBS đã ủy nhiệm cho cơ quan chuyên trách thăm dò dư luận đánh giá về mức độ tín nhiệm của công chúng chúng đối với ông Yoon hai lần (1)… Cũng vào thời điểm này, Reuters đã công bố kết quả cuộc thăm dò dư luận Mỹ do Reuters và Ipsop (một tập đoàn chuyên nghiên cứu về thị trường và quan điểm công chúng) phối hợp thực hiện. Theo kết quả cuộc thăm dò mới nhất đó thì chỉ có 40% tán thành và ủng hộ cách thức ông Joe Biden (Tổng thống Mỹ) quản trị – điều hành quốc gia. Tháng trước, kết quả một cuộc thăm dò khác cho thấy, tỉ lệ công chúng tán thành và ủng hộ ông Biden chỉ có… 39% (2). Những cuộc thăm dò dư luận để xác định mức độ hài lòng của dân chúng thuộc nhiều giới khác nhau, ở những khu vực khác nhau đối với cá nhân đang lãnh đạo quốc gia như vừa đề cập là chuyện bình thường ở bên ngoài Việt Nam. Tại Việt Nam, “dân chủ XHCN” nhân danh toàn dân để áp đặt ý chí chủ quan của một số cá nhân lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền nên không chấp nhận cho các cá nhân được quyền bày tỏ ý kiến, được quyền nêu ý kiến của riêng họ nên không cho… “chơi trò này”! *** Cách nay năm năm, vào dịp Tết Mậu Tuất (2018), khi toàn bộ hệ thống chính trị, hệ thống công quyền tiếp tục thực hiện truyền thống… “Tết trồng cây”, ông Nguyễn Phú Trọng – Tổng Bí thư đảng CSVN từng phát biểu đại loại thế này: … Chúng tôi nêu ý định năm nay là một cái Tết trồng cây bảo vệ rừng vì phá rừng nhiều quá nhưng phải làm sao cho thiết thực! Cứ cầm cái xẻng nghêu ngao. Cầm ra mút cán… người ta trông là biết ông này không trồng cây. Gảy gảy tí đất, chân thì đi giầy, xong lại đưa cái khăn với chậu nước… phản cảm quá! Rồi cây thì to đùng xây sẵn mấy vòng xung quanh rồi! Điều đó đã nói rồi nhưng dưới địa phương ‘nó’ không chịu chuyển. ‘Nó’ cứ chuẩn bị sẵn! Thậm chí cái cán xẻng – tôi nói nhiều lần lắm rồi – mà ‘nó’ cứ quấn xanh xanh, đỏ đỏ… rồi trồng cây phải đi găng tay này, xong rồi có người đưa cho cái khăn lau tay… Tôi bảo ‘không’, tớ nông dân quen rồi phủi cái là sạch rồi (3)… Ba năm sau – đến Tết Tân Sửu (2021) – đích thân ông Trọng thản nhiên làm đúng những gì ông đã lớn tiếng phê phán: Cũng… đi giày, cũng… cầm xẻng gảy gảy tí đất để trồng một… cái cây to đùng (4)… không phải một nơi mà… vài nơi (5)… Tuy nhiên không có bất kỳ ai trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền, hệ thống truyền thông chính thức tại Việt Nam dám gọi đó là… “phản cảm” và… “không thiết thực”. Tất cả cùng hoan hỉ xem việc ông Trọng… “trồng cây” là… “sự kiện chính trị quan trọng”! Xét theo logic về nhận thức, nếu không tự xem mình là bề trên của hệ thống chính trị, hệ thống công quyền, ông Trọng sẽ không phô bày sự trịch thượng, gọi những hệ thống này ở các địa phương là… “nó”. Càng không dễ dãi chỉ trích “nó” đã làm đúng những gì chính ông cũng làm! “Dân chủ XHCN” cho ông Trọng sự tự tin của một ông “vua” để “muốn nói gì thì nói, muốn làm gì thì làm” và vì các hệ thống, kể cả hệ thống truyền thông chính thức mặc định ông Trọng là… “vua” nên không ai dám nhắc, dám nói gì. Đó cũng là lý do Tết này, cho dù ông Trọng gạt Quyền Chủ tịch Nhà nước sang một bên, giành việc thay mặt hệ thống chính trị, hệ thống công quyền công bố diễn văn chúc mừng năm mới nhưng các hệ thống chỉ nhất mực… tung hô! *** Tuy “dân chủ XHCN” tạo ra vô số “vua” lớn, “vua” bé và trong phạm vi cai trị của mình, các vị… “vua” “muốn nói gì thì nói, muốn làm gì thì làm” nhưng “dân chủ XHCN” cũng có mặt trái… và sau dân, cũng sẽ có lúc các vị… “vua” “ngậm đắng, nuốt cay”… Cách nay khoảng năm tháng (8/2022), đại diện tập thể nhân viên y tế của Bệnh viện Nhân dân Gia Định ở TP.HCM xin trang bị… khiên, mặt nạ, áo giáp để nhân viên y tế có thể… tự bảo vệ họ. Tình trạng nhân viên y tế bị hành hung ngay tại tại các cơ sở y tế đã trở thành vấn nạn trên phạm vi toàn quốc và dù càng ngày càng nghiêm trọng nhưng hệ thống chính trị, hệ thống công quyền không thèm bận tâm thành ra mới có chuyện xin cấp… khiên, mặt nạ, áo giáp (6)!.. Cũng vào thời điểm đó, khi đối thoại với người hâm mộ trên Facebook Gaming, một streamer nửa đùa, nửa thật về chuyện… “bị hói là do xem nhiều phim khiêu dâm” và lấy “bác chủ tịch nước” làm ví dụ!.. Thế là cả hệ thống rùng rùng chuyển động vì có kẻ dám… “xúc phạm lãnh đạo cấp cao”. Chẳng hạn Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm của Bộ Công an Việt Nam tuyên bố “đang phối hợp với các đơn vị chức năng truy tìm nữ streamer tên N.T.T.L để điều tra” (7). Còn Sở Thông tin – Truyền thông (TTTT) Hà Nội ra lệnh cho Thanh tra TTTT “lập tức xem xét, xử lý nữ streamer có phát ngôn thiếu chuẩn mực”… “Dân chủ XHCN” là như thế, xem nhân dân như rác kể cả khi đó là thành phần đặc biệt như nhân viên y tế và chỉ chú trọng một chuyện là bảo vệ “lãnh đạo cấp cao”, sẵn sàng nghiêm trị nếu ai đó dám “xúc phạm” dưới bất kỳ hình thức nào… Không may cho cả ông Nguyễn Xuân Phúc lẫn vợ, con trai, con gái, con rể là ông đột nhiên thất thế. Chỉ trong vòng vài tháng, sau khi gió đổi chiều, thể chế từng nâng ông lên giờ đạp ông xuống không thương tiếc. Nếu các đồng chí từng cùng ông bồi đắp và xiển dương “dân chủ XHCN” không bơm thông tin và không bật đèn xanh, búa rìu dư luận đâu có giáng xuống ông và gia đình ông dữ dội như vậy. “Dân chủ XHCN” buộc ông phải nhận sai, phải từ chức mà không dám hó hé dù rõ ràng những kẻ ép ông cũng là đối tượng phải chịu trách nhiệm liên đới như… ông. “Gậy ông đập lưng ông”! Chừng đó không rõ đã đủ để ông Phúc thấm thía về “dân chủ XHCN”? Chú thích (1) http://world.kbs.co.kr/service/news_view.htm?lang=v&Seq_Code=57403 (2) https://www.voatiengviet.com/a/tham-do-ty-le-ung-ho-ong-biden-gan-muc-thap-nhat-nhiem-ky/6925894.html (3) https://www.youtube.com/watch?v=i3UVjlUMzn4&ab_channel=BÁODÂNVIỆT (4) https://baochinhphu.vn/tong-bi-thu-chu-tich-nuoc-nguyen-phu-trong-trong-cay-tai-hoang-thanh-thang-long-102287788.htm (5) https://www.youtube.com/watch?v=MhulExjDc5s&ab_channel=HọcviệnNôngnghiệpViệtNam (6) https://cand.com.vn/y-te/bac-si-kien-nghi-sam-khien-ao-giap-de-phong-bi-tan-cong–i663940/ (7) https://nld.com.vn/thoi-su/cuc-an-ninh-mang-truy-tim-nu-streamer-noi-tieng-xuc-pham-lanh-dao-cap-cao-2022082615442479.htm  

Chuyên gia lịch sử, nhân chủng học, khoa học chính trị Emmanuel Todd trong một cuộc gặp tại Paris, Pháp, ngày 31/01/2022. AFP - JOEL SAGET Phan Minh - RFI Chiến tranh Ukraina đã nổ ra được gần 1 năm và dường như không có hồi kết. Vậy đây có phải là Thế chiến thứ III ? Emmanuel Todd là nhà nhân chủng học, nhà sử học và là tác giả của nhiều tác phẩm về địa chính trị. Một vài cuốn trong số chúng đã trở thành những tác phẩm kinh điển của khoa học xã hội, như cuốn "The Final Fall" xuất bản vào năm 1976 dự báo về sự sụp đổ của Liên Xô. Cuốn sách mới nhất của ông mang tựa đề "Thế chiến thứ III đã bắt đầu" được xuất bản vào năm 2022 tại Nhật Bản và đã bán được 100.000 bản. RFI xin trích dịch bài phỏng vấn ông Todd được đăng hôm 12/01/2023 trên nhật báo Pháp Le Figaro. Tại sao ông xuất bản một cuốn sách về cuộc chiến tranh Ukraina ở Nhật Bản chứ không phải ở Pháp ? Emmanuel Todd : Nhật Bản cũng chống Nga như châu Âu. Nhưng họ ở cách xa cuộc xung đột về mặt địa lý, vì vậy Tokyo không ở trong một tình trạng cấp bách, họ không có một gánh nặng về cảm xúc như chúng ta. Và ở xứ hoa anh đào, tôi cũng có một vị thế khác. Ở đây, tôi được mệnh danh là "kẻ nổi loạn", trong khi ở Nhật Bản, tôi là một nhà nhân chủng học, nhà sử học và nhà địa chính trị được kính trọng, người có tiếng nói trên các tờ báo và tạp chí lớn, và có sách được xuất bản. Ở đó, tôi có thể bày tỏ quan điểm trong một bầu không khí thanh bình, điều mà trước tiên tôi đã làm trên các tạp chí, sau đó là xuất bản cuốn sách này, một tuyển tập các cuộc phỏng vấn. Cuốn sách này có tên là "Thế chiến thứ III đã bắt đầu", và cho tới nay đã có 100.000 bản được bán. Tại sao ông lại đặt tiêu đề cuốn sách như thế ? Emmanuel Todd : Bởi vì đó là thực tế, Thế chiến thứ III thực sự đã bắt đầu. Đúng là chiến tranh đã bắt đầu một cách chậm rãi đi kèm với hai bất ngờ. Chúng ta tham gia cuộc chiến này với suy nghĩ cho rằng quân đội Nga rất mạnh và nền kinh tế của họ thì rất yếu. Chúng ta tưởng rằng Ukraina sẽ bị đè bẹp về mặt quân sự và Nga sẽ bị phương Tây đè bẹp về mặt kinh tế. Nhưng điều ngược lại đã xảy ra. Ukraina không bị nghiền nát về mặt quân sự mặc dù cho đến nay quốc gia này đã để mất 16% lãnh thổ, còn Nga thì không bị nghiền nát về kinh tế. Cho đến giờ, đồng rúp đã tăng 8% so với đồng đô la và 18% so với đồng euro so với thời điểm một ngày trước khi nổ ra chiến tranh. Đồng thời, cuộc xung đột chuyển từ một cuộc chiến tranh lãnh thổ hạn chế sang một cuộc đối đầu kinh tế toàn cầu, giữa một bên là toàn bộ phương Tây và một bên là Nga được Trung Quốc hậu thuẫn, đã trở thành một cuộc chiến tranh thế giới, mặc dù mức độ bạo lực quân sự của cuộc chiến thấp hơn so với các cuộc chiến tranh thế giới trước đây. Thế nhưng ông không phóng đại chứ, khi mà phương Tây không trực tiếp tham gia về mặt quân sự vào xung đột ? Emmanuel Todd : Chúng ta vẫn cung cấp vũ khí cho Ukraina, chúng ta vẫn giết quân đội Nga mặc dù chúng ta không "phơi mặt" ra. Nhưng đúng là châu Âu trên hết vẫn đối đầu với Nga về mặt kinh tế. Lạm phát và tình trạng thiếu hụt thực phẩm là điều khiến chúng ta thực sự cảm thấy mình đã thực sự bước vào cuộc chiến. Ngay từ đầu, Putin đã mắc một sai lầm lớn, có ý nghĩa xã hội-lịch sử to lớn. Những nhà nghiên cứu về Ukraina trước thềm chiến tranh nhìn nhận đất nước này không phải là một nền dân chủ non trẻ, mà là một xã hội đang tan rã và một Nhà nước đang trong quá trình sụp đổ. Chúng ta tự hỏi phải chăng Ukraina đã mất 10 triệu hay 15 triệu dân kể từ khi giành được độc lập. Chúng ta không thể khẳng định được vì Ukraina đã không tiến hành điều tra dân số kể từ năm 2001, dấu hiệu thông thường của một xã hội sợ nhìn vào thực tế. Tôi nghĩ rằng tính toán của điện Kremlin là xã hội đang tan rã sẽ sụp đổ ngay từ cú sốc đầu tiên, hoặc thậm chí còn "hoan nghênh nước mẹ Nga". Nhưng ngược lại, những gì chúng ta đã thấy là một xã hội đang tan rã, nếu được hỗ trợ bằng các nguồn tài chính và quân sự bên ngoài, có thể tìm thấy trong chiến tranh một sự cân bằng mới, thậm chí là một chân trời, một hy vọng. Nga đã không lường trước được điều đó. Không một ai từng lường trước điều đó. Bất chấp tình trạng Nhà nước đang tan rã nói trên, phải chăng Nga đã đánh giá thấp sức mạnh tình thần dân tộc của Ukraina, thậm chí là sức mạnh tinh thần của châu Âu dành cho Ukraina ? Emmanuel Todd : Tôi không biết. Tôi đang nghiên cứu về vấn đề này, và với tư cách là một nhà nghiên cứu, tôi thừa nhận rằng có những điều mà chúng tôi không biết. Và điều kỳ lạ đối với tôi là một trong những lĩnh vực mà tôi có quá ít thông tin để có thể trả lời câu hỏi này chính là đất nước Ukraina… Hôm nay tôi chia sẻ phân tích của nhà địa chính trị người Mỹ John Mearsheimer, người đưa ra nhận xét rằng Ukraina đã trở thành một thành viên trên thực tế của NATO vì quân đội nước này đã được Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO (Mỹ, Anh và Ba Lan) hỗ trợ chỉ đạo từ năm 2014 và Nga đã tuyên bố sẽ không bao giờ chấp nhận việc Ukraina trở thành một thành viên NATO. Do đó, đối với Nga, họ đang tiến hành một cuộc chiến tranh phòng thủ và ngăn ngừa. Ông Mearsheimer nói thêm rằng chúng ta không có lý do gì để vui mừng trước những khó khăn gần đây của quân đội Nga bởi vì đây là một vấn đề mang tính sống còn đối với họ. Tình hình càng khó khăn thì họ sẽ càng tấn công dữ dội… Nhưng quân đội Nga dường như vẫn đang ở trong thế rất bất lợi. Có người đi xa đến mức dự đoán chế độ sẽ sụp đổ, ông có tin vào điều đó không ? Emmanuel Todd : Không, lúc đầu dường như ở Nga đã có một sự do dự, một cảm giác không được cảnh báo trước. Nhưng giờ đây, người dân Nga đã thực sự "sống" trong chiến tranh, và Putin được hưởng lợi từ một thứ mà người ta không có ý niệm, đó là những năm 2000, những năm của Putin, đối với người Nga, là những năm trở lại trạng thái cân bằng, trở lại cuộc sống bình thường. Ngược lại, tôi nghĩ rằng tổng thống Macron có một hình ảnh tương phản đối với người Pháp, khi ông "đại diện" cho một thế giới nguy hiểm và không thể đoán trước. Những năm 1990 là thời kỳ đau khổ chưa từng có đối với nước Nga. Những năm 2000 là sự trở lại bình thường, không chỉ về đời sống mà tỷ lệ tự tử và giết người cũng giảm mạnh, và trên hết, tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh, một tỷ lệ "linh thiêng" đối với tôi, giảm mạnh và thậm chí giảm xuống dưới mức của Hoa Kỳ. Trong suy nghĩ của người dân Nga, Putin là hiện thân của sự ổn định này. Và về cơ bản, những người Nga bình thường, cũng giống như tổng thống của họ, cho rằng Matxcơva đang tiến hành một cuộc chiến phòng thủ. Họ ý thức được là đã mắc những sai lầm lúc ban đầu, nhưng sự chuẩn bị tốt về kinh tế đã làm tăng thêm sự tin tưởng của họ, không phải là để đối đầu với Ukraina, mà là đối đầu với cái mà họ gọi là một "tập thể các nước phương Tây", hay "Hoa Kỳ và các chư hầu". Ưu tiên thực sự của chế độ Nga không phải là chiến thắng quân sự trên thực địa mà là không đánh mất sự ổn định xã hội đã có được trong 20 năm qua… Theo ông, đây không phải đơn thuần là cuộc chiến quân sự và kinh tế, mà còn là một cuộc chiến về ý thức hệ và văn hóa ?! Emmanuel Todd : Tôi trả lời với tư cách là một nhà nhân chủng học. Ở Nga, cơ cấu gia đình dày đặc và mang tính cộng đồng hơn, nhờ vậy, một số giá trị vẫn tồn tại. Ở đó có một thứ tình cảm yêu nước là điều mà ở đây chúng ta không có ý niệm, và thứ tình cảm này được nuôi dưỡng trong tiềm thức của một gia đình dân tộc. Nga đã có cấu trúc tổ chức gia đình phụ hệ, có nghĩa nam giới là trọng tâm và không thể chấp nhận tất cả những đổi mới của phương Tây theo tư tưởng tân nữ quyền, LGBT, chuyển giới... Khi chúng ta thấy Hạ viện Nga thông qua đạo luật đàn áp mạnh mẽ hơn đối với "việc tuyên truyền LGBT", chúng ta tự cảm thấy mình tiến bộ. Tôi có thể cảm thấy điều đó với tư cách là một người phương Tây bình thường. Nhưng từ quan điểm địa chính trị, nếu chúng ta nhìn dưới góc độ quyền lực mềm thì đó là một sai lầm. 75% thế giới vẫn tuân theo cấu trúc gia đình phụ hệ và nhiều người hoàn toàn thông cảm với thái độ của người dân Nga. Đối với nhóm nước không phải là phương Tây, Nga khẳng định vai trò bảo đảm bảo thủ duy trì đạo đức. Báo chí phương Tây rất nực cười khi họ không ngừng nói rằng "Nga bị cô lập". Nhưng khi nhìn vào số phiếu bầu tại Liên Hiệp Quốc, chúng ta thấy rằng 75% thế giới không có cùng quan điểm với phương Tây. Ngoài ra, chúng ta thấy rằng cuộc xung đột này mà các phương tiện truyền thông phương Tây mô tả như là một cuộc xung đột của các giá trị chính trị, diễn ra ở một mức độ sâu hơn là một cuộc xung đột của các giá trị nhân học. Chính sự vô thức này đã làm cho cuộc chiến trở nên nguy hiểm.  

Âu Dương Thệ Thủ đoạn hạ Chủ trảm Tướng ­ Chỉ hơn nửa năm người cầm đầu chế độ toàn trị phải vội vàng ra lệnh ba lần họp Hội nghị Trung ương (HNTU) bất thường và Quốc hội (QH) bất thường để trảm Chủ tịch nước (CTN), hai Phó thủ tướng (PTT), ba bộ trưởng (BT) và hàng loạt các cán bộ cao cấp liên quan tới các biện pháp chống Covid-19 cực kì sai lầm, hành hạ hàng triệu nhân dân và bùng nổ tham nhũng có hệ thống. Còn ông vẫn bình chân như vại, trốn trách trách nhiệm và còn hô hoán khẩu hiệu bắt toàn Đảng và Nhà nước phải tiếp tục tuân lệnh ông. Thủ đoạn „trảm tướng cứu vua“ của Nguyễn Phú Trọng có thành công không? Cách Nguyễn Phú Trọng giành độc quyền trong các giai đoạn Tại sao phải trảm tướng để giữ ngai vàng? Cách lãnh đạo và tổ chức điều hành chế độ toàn trị của Nguyễn Phú Trọng như thế nào trong giai đoạn Covid-19 bùng nổ? Dã Tràng xe cát – Nguyên nhân của mọi nguyên nhân --------------------- Từ cuối tháng 12.2022, một loạt biến cố chính trị quan trọng do Nguyễn Phú Trọng làm đạo diễn đã diễn ra trong toàn hệ thống chính trị độc đảng, đó là Bộ chính trị (BCT), Trung ương Đảng (TUĐ), QH và Chính phủ (CP) cùng các tổ chức ngoại vi. Ông Trọng đặ chọn tên cho các hành động này của mình là „bất thường“: Ngày 30.12.2022 với tư cách Tổng bí thư (TBT) ông Trọng cho HNTU bất thường lần thứ hai trong năm 2022 ra quyết định loại Ủy viên BCT kiêm PTT thường trực phụ trách lãnh vực Ngoại giao Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam phụ trách lãnh vực Văn hóa, Xã hội, Giáo dục, Y tế, Khoa học, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch Covid-19. i Ngày 5.1.2023 QH cũng phải „họp bất thường“ lần thứ hai để thông qua quyết định nói trên của Nguyễn Phú Trọng. ii Ngày 13.1.23 BCT họp quyết định chấm dứt vai trò CTN của Nguyễn Xuân Phúc. Ngày 17.1.2023 họp HNTU lần thứ ba và ngày 18.1 họp QH lần thứ ba để thông qua.iii Ngày 3.1.2023 mặc dù không là Thủ tướng (TT), nhưng Nguyễn Phú Trọng lại thủ vai chính tại „Hội nghị Chính phủ với các địa phương tổng kết công tác năm 2022, triển khai nhiệm vụ năm 2023“. Trong đó ông Trọng đã hồ hởi liệt kê các „thành tích“ đã đạt được trong năm 2022 về kinh tế, xã hội, ngoại giao, đặc biệt là trong „công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị”. Trong diễn văn Nguyễn Phú Trọng đã hai lần lập lại câu "Tiền hô hậu ủng", "Nhất hô bá ứng" để tỏ rằng, Nguyễn Phú Trọng nói gì làm gì thì cả trong Đảng, Chính phủ và ngoài xã hội chỉ biết dạ vâng và thi hành! iv   Có thực vậy không? Và tại sao Nguyễn Phú Trọng lại phải hấp tấp thực hiện các Hội nghị „bất thường“ trên trong dịp sát Tết Quí Mão và phải tung lên khẩu hiệu "Tiền hô hậu ủng", "Nhất hô bá ứng"?   Cách Nguyễn Phú Trọng giành độc quyền trong các giai đoạn Ai theo dõi sự tranh giành quyền lực giữa các nhân vật trong các cơ quan chóp bu trong Đảng và Nhà nước dưới chế độ độc tài toàn trị CSVN trong các thập niên vừa qua đều biết, Nguyễn Phú Trọng là một chiến lược gia độc tài bảo thủ, đồng thời là một chính trị gia cực kì tham lam quyền lực đến mức vô độ, nên rất nham hiểm và tàn bạo trong các cuộc tranh giành quyền lực sẵn sàng thanh toán, loại trừ các đối thủ cản đường quan lộ để củng cố vị thế của ông. Về mặt tâm lí xã hội, Nguyễn Phú Trọng không nề hà về những hậu quả do việc làm của mình, nên sẵn sàng tìm mọi cách khai thác triệt để sự nhẹ dạ của con người, từng thời kì tung lên những khẩu hiệu mị dân để đánh lừa Đảng và nhân dân. Khi thời của mình chưa tới, Nguyễn Phú Trọng biết dựa vào những người có quyền lực đương thời để chờ thời. Đó là giai đoạn khi quyền lực và quyền uy của Đỗ Mười vươn lên tuyệt đỉnh với vai trò TBT và Thái thượng hoàng (Cố vấn Ban chấp hành Trung ương) trong thập niên 90 của thế kỉ trước và thập niên đầu của thế kỉ 21. Nguyễn Phú Trọng đã dựa vào Đỗ Mười để từng bước bước tiến lên đài danh vọng làm TBT từ 2011. Từ đó mỗi khi thấy nguy cơ Nguyễn Phú Trọng thường tìm cách củng cố vây cánh trong BCT và TUĐ, đồng thời chia rẽ đối thủ để củng cố quyền lực từ trong Đảng tới Chính phủ, Quốc hội, Quân đội, Công an …v Các thủ đoạn cực kì nham hiểm và tàn bạo này đã được Nguyễn Phú Trọng thi thố với những cao điểm như giành bằng mọi giá để cướp chức Trưởng ban chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng tiêu cực (TBCĐTUPCTNTC) của Nguyễn Tấn Dũng (1. 2. 2013), tới dựng lên tiêu chí „trường hợp đặc biệt“ và đòi cho bằng được buộc BCT xếp mình vào „trường hợp đặc biệt“ để nắm TBT nhiệm kì thứ 2 (2016), mặc dù khi đó Nguyễn Phú Trọng đã quá tuổi qui định theo ĐLĐ. Vừa công khai vừa âm thầm thực hiện các thủ đoạn quyết loại đối thủ Nguyễn Tấn Dũng với việc đổ trách nhiệm cho riêng Nguyễn Tấn Dũng trong việc mở rộng hệ thống doanh nghiệp nhà nước (DNNN) dẫn tới thất bại trong vụ tham nhũng và thất thoát nghiêm trọng ngân sách quốc gia trong vụ tập đoàn Vinashin (2010).vi Mặc dầu quyết định mở rộng hệ thống DNNN với việc thành lập một loạt các Tổng công ti và Tập đoàn là quyết định chung của BCT dưới quyền của Nguyễn Phú Trọng. Cuối cùng Nguyễn Tấn Dũng phải ngậm ngùi mất chức TT, về vườn và rêu rao ca câu „về làm người tử tế!“ Khi Trần Đại Quang mất (đầu tháng 10.2018), vì thói tham quyền nên Nguyễn Phú Trọng đã vội vã cướp thời cơ nắm luôn chức CTN và bắt HNTU 8 khóa 12 (2-6.10.18) và QH (23.10.18) phải thực hiện đòi hỏi tham lam này. vii Cũng với thủ đoạn dối trá để đánh lừa tìm cách ru ngủ Đảng và nhân dân nhằm nắm tiếp ghế TBT nhiệm kì 3 trong Đại hội (ĐH) 13 (2021), nên Nguyễn Phú Trọng đã trương lên các khẩu hiệu, „đất nước chưa bao giờ tốt đẹp như ngày này“ và „thực hiện khát vọng dân tộc“ để „tới giữa thế kỉ này sẽ đưa VN trở thành nước công nghiệp tiên tiến!“ viii Nghĩa là trong mỗi giai đoạn Nguyễn Phú Trọng vận dụng thủ đoạn quen thuộc là, nặn ra những khẩu hiệu rất mị dân đề lừa đối dân, gây áp lực tâm lí trong Đảng cốt giải quyết những khó khăn trước mất để tiếp tục độc quyền cho riêng mình. Điều đó chứng tỏ rất rõ ràng là, Nguyễn Phú Trọng không bao giờ thành thực với chính mình và lại càng không thành thực với nhân dân!   Tại sao phải trảm tướng để giữ ngai vàng? Hiểu được tâm đen và những tính toán thầm kín của Nguyễn Phú Trọng sẽ nhận ra được, tại sao ông Trọng đang hồ hởi tung ra khẩu hiệu „Tiền hô hậu ủng“, „Nhất hô bá ứng“. Sự nghiệp chính trị hiện nay của Nguyễn Phú Trọng đang như sợi chỉ treo ngàn cân cả về chính trị lẫn sức khỏe. Nay đang bước vào năm thứ ba sau ĐH 13 (31.1.2021), tức là năm bản lề chuẩn bị cho ĐH 14 vào đầu năm 2026, trong đó công tác nhân sự ở cấp cao đóng vai trò trò chính, đặc biệt là tứ trụ. Ông Trọng đã gần 80 tuổi và từ gần 4 năm qua (14. 4. 2019) đang bị bệnh nặng, đi đứng đều phải có người cầm tay dìu. Vài tháng tới sẽ có HNTU 7 để chuẩn bị những bước đầu cho ĐH 14 vào đầu 2026. Tuy tuổi cao, sức kiệt nhưng Nguyễn Phú Trọng chưa tỏ ý sẽ dám trở về „làm người tử tế“ như Nguyễn Tấn Dũng. Nhưng mặt khác ngọa long Nguyễn Phú Trọng hiểu rằng, ba người trong tam trụ cũng đang rình rập để đẩy Nguyễn Phú Trọng ra rìa để nắm ghế TBT. Cho nên Nguyễn Phú Trọng đã cản không để Nguyễn Xuân Phúc nắm chức TT trong hai nhiệm kì liên tiếp, cái gương từ Nguyễn Tấn Dũng trước đây. Vì thế chỉ để Nguyễn Xuân Phúc giữ ghế CTN ngồi chơi sơi nước và nay lại vừa bị đánh bật. Còn Phạm Minh Chính tuy lúc nào cũng nịnh Nguyễn Phú Trọng, nhưng tâm trí cũng đang theo dõi động tĩnh trong Trung ương về ghế TBT trong thời gian tới. Cho nên mới đây ông Chính lại khen hết mình Nguyễn Tấn Dũng, đối thủ của Nguyễn Phú Trọng. Khi trao Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng tặng cựu TT Nguyễn Tấn Dũng ngày 24.5.22 Phạm Minh Chính đã ca tụng: „Đồng chí luôn tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; kiên định chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu, lý tưởng của Đảng; nêu cao phẩm chất đạo đức cách mạng của người đảng viên, gương mẫu, không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vươn lên. Đồng chí đã có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, nhất là trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.“ Nguyễn Phú Trọng đã phải vô cùng chật vật suốt nhiệm kì đầu tiên làm TBT mới loại được Nguyễn Tấn Dũng, nay mới hơn một năm làm TT nhưng Phạm Minh Chính đã lươn lẹo như vậy! Vì thế trong dịp này ngoài tờ điện tử Chính phủ (CP) rất ít các báo của chế độ đăng đoạn trên trong diễn văn của Phạm Minh Chính. ix   Chính vì vậy nếu muốn ngồi lại cho tới cuối nhiệm kì này hay bắt chước Tập Cận Bình để làm TBT suốt đời thì Nguyễn Phú Trọng phải sớm tìm mọi cách rửa tay và tránh mặt vì thái độ cực kì vô trách nhiệm của mình đã dẫn tới những hậu quả cực kì xấu trong Covid-19 suốt trong ba năm qua từ trong Đảng, Nhà nước tới toàn xã hội trên mọi mặt. Đặc biệt đã làm mấy chục ngàn người chết, hàng triệu người phải chạy về quê lánh nạn, trong khi ấy bọn quan đỏ từ trung ương tới địa phương đã vô lương tâm lợi dụng để tham nhũng có hệ thống, bùng nổ trong mọi ngành mọi cấp giống như bọn Mafia. Chính khi đó Nguyễn Phú Trọng lại công khai kí ban thưởng bọn quan tham nhũng đội lốt chống Covid-19. Mặc dầu từ suốt 10 năm Nguyễn Phú Trọng cầm đầu BCTTUPCTNTC. Nguyên nhân chính của tình trạng đen tối kéo dài suốt ba năm từ 2020-2022 là vì Nguyễn Phú Trọng đã tập trung toàn bộ máy toàn trị để giành cho được ghế TBT nhiệm kì thứ ba vào đầu năm 2021, tiếp đến là chỉ lo chia phần chia ghế cho nhau. Vì thế đã cực kì lơ là không tập trung các biện pháp cần thiết chống đại dịch. Thậm chí chẳng lo tới cả việc mua thuốc trích ngừa. Đến khi đại dịch bùng nổ ra toàn quốc thì lại hoang mang hốt hoảng thực hiện những biện pháp sai lầm và để bọn quan đỏ dưới quyền tự do lợi dụng đại dịch để tham nhũng hành hạ nhân dân! Vì thế hiện nay uy tín của Nguyễn Phú Trọng trong Đảng và nhân dân ngày càng suy sụp. Dư luận trong Đảng và nhân dân đặt ra những câu hỏi rất chính đáng liên quan tới khả năng, tinh thần trách nhiệm và đạo đức trong việc lãnh đạo, tồ chức và điều hành chế độ toàn trị hiện nay của Nguyễn Phú Trọng. Trên cương vị TBT và TBCĐTUPCTNTC, nhưng cụ thể là trách nhiệm đối với Đảng và nhân dân trong suốt mấy năm đại dịch Covid-19, từ thái độ thờ ơ vô trách nhiệm, tới thi hành các chính sách vừa hoảng hốt vừa cực kì sai lầm độc tài, như „ba tại chỗ“ (làm tại chỗ, ăn tại chỗ, ngủ tại chỗ) vừa phản khoa học, vừa tàn bạo với nhân dân , nhất là với hàng triệu người lao động trong các thành phố và các khu công nghiệp lớn. Ủy viên BCT kiêm Bí thư Thành ủy Thành phố HCM Nguyễn Văn Nên khi ấy đã lên phải tiếng cảnh báo: „Hàng trăm ngàn người muốn rời thành phố vì nhiều lý do, trong đó có sức chịu đựng có hạn, cuộc sống thiếu thốn trăm bề, không biết tương lai ra sao nên không thể để kéo dài thêm nữa.“ x   Cách lãnh đạo và tổ chức điều hành chế độ toàn trị của Nguyễn Phú Trọng như thế nào trong giai đoạn Covid-19 bùng nổ? Câu hỏi quan trọng nhất xuyên suốt nhất là, tại sao trong khi đại dịch bủng nổ, bộ máy Đảng và nhà nước toàn trị hoàn toàn bất lực trước sự lo âu của gần 100 triệu dân; hàng triệu người đã phải chạy trốn khỏi các thành phố lớn và các trung tâm công nghiệp và mấy chục ngàn người đã bị thiệt mạng vì kit Test lừa đảo của Việt-Á và thiếu thuốc trích ngừa. Nhưng Nguyễn Phú Trọng lại đã đặt bút Quyết định số 264/QĐ-CTN (10.03.2021) „tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho Công ti Việt Á có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19“? xi Mặc dầu đúng ra vào thời điểm đó, trên cương vị TBT Nguyễn Phú Trọng phải nhận được các báo cáo hàng ngày, tuần, tháng của tam trụ cũng như các cơ quan có trách nhiệm để ông Trọng có thể nắm vững tình hình và đưa ra các biện pháp đúng đắn giải quyết nhanh chóng và tốt dẹp các khó khăn. Nhưng tại sao suốt thời gian đại dịch bùng nổ từ đầu 2020 tới giữa năm 2021 trong tư cách là người cầm đầu Đảng và Nhà nước, nhưng Nguyễn Phú Trọng lại chỉ như người nằm trong chăn ấm, ngủ mơ, để cho bọn quan đỏ các cấp các ngành tự do tung hoành như bọn Mafia, làm những chuyện động trời vô cùng thất đức với nhân dân? Chẳng những thế tại sao khi ấy lại được Nguyễn Phú Trọng ban huân chương khen thưởng?   Hãy đối chiếu và kiểm chứng những chính sách và hành động của Nguyễn Phú Trọng trước một số sự kiện và diễn biến quan trọng trong thời gian đại dịch Covid-19 bùng nổ ở VN từ đầu năm 2020 để biết rõ con người thực của ông: -Ngày 30.1.2020 (ngày mồng 6 Tết Canh Tí) Bộ trưởng Khoa học và công nghệ (KHCN) Chu Ngọc Anh họp khẩn tìm biện pháp chống đại dịch; chi gần 19 tỉ đồng từ ngân sách quốc gia cho công ti Việt Á toàn quyền nghiên cứu kit Test, mặc dầu công ti này hoàn toàn không có khả năng và phương tiện nghiên cứu y khoa. - Nhưng chỉ vài tuần sau (3.3.20) kit Test của Việt Á đã được Hội đồng KHCN nhất trí thông qua. - Liền đo bộ Y tế cấp ngay giấy chứng nhận, rồi báo chí dưới quyền Ban Tuyên giáo Trung ương xuyên qua các cơ quan truyền thông của chế độ toàn trị đã ca ngợi hồ hởi và từ đó Việt Á độc quyền bán các kit Test trên toàn quốc cho các bệnh viện và trung tâm y tế qua cách đút lót có hệ thống từ cấp trên tới cấp dưới . Hàng triệu người dân đã phải trải qua thử nghiệm qua các kit Test này. -Cuối tháng 4. 2020 bộ KHCN còn loan tin là „bộ kit Test Covid-19 của VN đã được WHO (cơ quan Y tế Thế giới) công nhận“. -Một năm sau, Nguyễn Phú Trọng đã đặt bút kí Quyết định số 264/QĐ-CTN (10.03.2021) „tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho Công ti Việt Á có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19 “ và công khai trên hệ thống tuyền thông của chế độ toàn trị. Nhưng trong thực tế thì ngay từ ngày 20.10.2020 WHO đã thông báo cho cơ quan có thẩm quyền của CSVN biết là, WHO không công nhận giá trị khoa học của kit Test Việt Á. Nhưng tin quan trọng này đã bị ém nhẹm không được công bố trên báo chí. Phải đợi hơn một năm sau, ngày 23.6.22 Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã ra Quyết định số 715/QĐ-CTN về việc hủy bỏ Quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba đối với Công ty Việt Á. Ngay khi ấy trên tờ cổng thông tin điện tử của Phủ Chủ tịch nước đã rút bản tin.về việc Nguyễn Phú Trọng kí Quyết định số 264/QĐ-CTN (10.03.2021) „tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba cho Công ti Việt Á có thành tích xuất sắc trong việc thực hiện các công tác phòng, chống dịch bệnh Covid-19.“ Nhưng từ Nguyễn Phú Trọng tới Nguyễn Xuân Phúc đã không cho biết lí do và cho tới nay không có lời xin lỗi trước Đảng, QH và nhân dân về. xii Trong vai trò là người đứng đầu Đảng, thống lãnh toàn bộ các hoạt động của toàn hệ thống toàn trị, nhưng Nguyễn Phú Trọng trong tư cách là CTN khi ấy đã tự kí tặng thưởng huân chương cho công ti Việt-Á, mặc dầu WHO đã thông tin cho cơ quan hữu trách VN biết là kit Test của Việt Á không có giá trị khoa học trong đề phòng đạ dịch Codiv-19. Quyết định này của Nguyễn Phú Trọng là hợp pháp hóa kit Test của Việt Á và công nhận các hoạt động của các cơ quan Đảng và Nhà nước trong việc gọi là chống đại dịch khi đó. Như thế việc kí tên này của Nguyễn Phú Trọng còn cổ động công khai cho việc làm gian dối, đe dọa trực tiếp tới sức khỏe của hàng triệu người và bòn rút trắng trợn ngân sách quốc gia do nhân dân đóng góp. Nguyễn Phú Trọng phải trả lời rõ ràng trước nhân dân những câu hỏi rất chính đáng và vẫn nóng bỏng là: Khi kí vào Quyết định trên Nguyễn Phú Trọng có biết các hành động gian dối, lừa đảo nhân dân của các người đứng đầu các Ban, Bộ trong Đảng lẫn chính quyền trong việc công nhận và sử dụng kit Test giả dối của Việt-Á? Nếu Nguyễn Phú Trọng không biết nhưng vẫn kí, như vậy chứng tỏ ông Trọng chỉ đứng làm bù nhìn để bọn quan đỏ tự do lừa đảo và tham những nhân dân, gây hậu quả nghiêm trọng tới sức khỏe hàng triệu người. Trong trường hợp này, xét về mặt trách nhiệm chính trị và đạo đức nghề nghiệp, Nguyễn Phú Trọng đã hoàn toàn vô trách nhiệm và vô đạo đức trong vai trò TBT và CTN (khi ấy). Ông phải tự xử với chính mình như thế nào để mọi người nhìn vào? Thay vì có can đảm nhận lỗi trước nhân dân, Nguyễn Phú Trọng lại vẫn chỉ muốn bảo vệ quyền lực tiếp qua các thủ đoạn tìm cách rửa tay, tránh mặt thoát khỏi những tai tiếng và chỉ trích của nhân dân trong việc gọi là chống Covid-19 trong suốt ba năm. Đó là thủ đoạn trảm tướng cứu vua!!! Đây là động cơ và ý đồ chính khiến Nguyễn Phú Trọng từ một năm qua loay hoay phải triệu tập ba HNTU bất thường và ba phiên họp QH bất thường để tìm cách phủi tay trách nhiệm cùa mình!!! Sau HNTU bất thường 6.2022 để cách chức các bộ trưởng y tế Nguyễn Thanh Long và Chủ tịch Ủy ban nhân dân Hà nội Chu Ngọc Anh theo cách trảm tướng để cứu vua, nên tại cuộc họp của UBCĐTUPCTNTC ngày 17.8.22 Nguyễn Phú Trọng mới vội vã hô hoán khẩu hiệu "không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai". xiii Nghĩa là Nguyễn Phú Trọng muôn phân bua trước dư luận rằng, ông ta đã nghiêm trị các quan lớn tham nhũng, nhưng riêng ông thì không dính đáng tới trách nhiệm chống đại dịch của các cơ quan xuyên qua Việt-Á!!! Nhưng phong trào đốt lò tham nhũng liên quan tới các cơ quan Đảng và Nhà nước đứng sau Việt-Á trong chống đại dịch Covid-19 chưa xong thì lại bị bại lộ trong vụ tham nhũng rất tồi bại khác trong „các chuyến bay giải cứu đưa người về nước“ đã trở thành „vụ án Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản xảy ra tại Bộ Ngoại giao, Công an, Y tế, Giao thông Vận tải, Văn phòng Chính phủ và đơn vị liên quan khi thực hiện chuyến bay giải cứu trong đợt Covid-19“.xiv Việc này cũng quan hệ trực tiếp tới trách nhiệm của Nguyễn Phú Trọng. Vì lãnh vực ngoại giao từ chính sách, tổ chức nhân sự tới điều hành thuộc lãnh địa riêng của Nguyễn Phú Trọng. Cho nên việc các người phụ trách ngành Ngoại giao lại lợi dụng sự khốn khổ của hàng chục ngàn người Việt -phần lớn lại là thân nhân thuộc giai cấp đỏ- phải sống ở nước ngoài nhiều tháng trong lo sợ, vì phải sống cách li do Covid-19 để tham nhũng tồi bại trong việc mua bán vé máy bay về nước càng làm mất uy tín của Nguyễn Phú Trọng. Vì thế Nguyễn Phú Trọng lại phải ra tay trực tiếp kết án nhiều viên chức cao cấp và trung cấp trong ngành ngoại giao và một số ngành liên hệ. Cho nên HNTU bất thường lần thứ hai trong năm lại phải triệu tập vào 30.12.22 để cách chức Ủy viên BCT kiêm PTT Thường trực Phạm Bình Minh cũng như UVTU kiêm PTT Vũ Đức Đam. Vài hôm sau (5.1.23) Nguyễn Phú Trọng cho QH gật làm công tác thông qua bãi nhiệm hai nhân vật trên. Chỉ ít ngày sau Nguyễn Phú Trọng lại phải tất tả họp bất thường lần thứ ba cả HNTU và QH (17, 18.1.2023) để buộc Nguyễn Xuân Phúc phải từ chức CTN.xv Tóm lại, để tìm cách cứu cái ghế TBT đang bị lung lay, nên Nguyễn Phú Trọng đã phải vội vã rửa tay và tránh mặt trước những phê bình nghiêm khắc cả trong Đảng lẫn ngoài xã hội; vì đã thờ ơ, bất lực và vô trách nhiệm không chỉ trong việc chống đại dịch Covid-19 mà còn trực tiếp tiếp tay để cho các ban, bộ trong Đảng, Chính phủ cùng toàn bộ hệ thống chính trị của chế độ độc tài lợi dụng đại dịch để tham nhũng và hành hạ nhân dân. Vì vậy chỉ nội trong một năm Nguyễn Phú Trọng đã phải ba lần họp HNTU bất thường và QH họp bất thường để hô hoán trảm mã, loại cán bộ dưới quyền chỉ nhằm mục tiêu trảm tướng để cứu vua, bỏ lại tướng sĩ để vắt chân lên cổ chạy tự cứu mình!!! Thật là không biết hổ thẹn và giữ liêm sỉ, nay Nguyễn Phú Trọng còn đang tung lên khẩu hiệu "Tiền hô hậu ủng", "Nhất hô bá ứng" để dọa nạt đảng viên và đánh lừa nhân dân !!! Tổng kết lại, khi đại dịch Covid-19 bùng nổ trên thế giới và VN (đầu 2020) thì Nguyễn Phú Trọng lại chỉ tập trung toàn bộ cả hệ thống chế độ toàn trị dưới quyền mình cho ĐH 13 để quyết giữ ghế TBT nhiệm kì 3, mặc dù lúc đó đã 77 tuổi và lại bị bệnh tai biến mạch máu nặng. Vì thế từ Nguyễn Phú Trọng tới các người đứng đầu Đảng, Chính phủ, QH…đều không màng tới các biện pháp ngăn ngừa cần thiết để đại dịch không lan truyền; trái lại chỉ tập trung các cuộc tụ họp đông người để tuyên truyền và vận động cho ĐH 13. Khi Nguyễn Phú Trọng vừa yên vị ngồi ghế TBT nhiệm kì 3 (2. 2021) thì cũng chính là lúc đại dịch Codid-19 bùng nổ toàn diện trên cả nước. Vừa hốt hoảng, hoang mang, đánh loạn và vô trách nhiệm nên Nguyễn Phú Trọng đã để Ban, Bộ trong Đảng và Chính phủ tự do thực hiện các biện pháp sai lầm, gian dối, đồng thời lợi dụng cơ hội đục nước béo cò để tham nhũng và đày ải nhân dân. Đến khi sự việc vỡ lở thì Nguyễn Phú Trọng lại ra tay dùng thủ đoạn trảm tướng cứu vua. Chỉ trảm một số quan đỏ, nhưng riêng mình vẫn ngạo nghễ ngồi ghế TBT tiếp tục, rồi giao giảng đạo đức chống tham nhũng, tiêu cực. Như thế thì có còn liêm sỉ gì nữa như chính ông đã từng hô hoán tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" : „Khi không có tài đức mà dám cầm trọng trách để cho cơ đồ tan hoang, đổ vỡ. Khi mình đã ở cấp lãnh đạo mà không làm cho đạo đức được thi hành, quốc pháp được tuân thủ. Những người chuyên sống xảo trá, quỷ quyệt, ăn cắp quốc khố là vô hình trung đã vứt bỏ mất danh dự, liêm sỉ, tức là lòng hổ thẹn của mình rồi” xvi Người đứng đầu chế độ nhưng lại cực kì thờ ơ, vô trách nhiệm trước đại dịch Covid-19 suốt mấy năm, làm hàng triệu người bị khốn khổ, mấy chục ngàn người bị chết, trong khi đó bọn quan đỏ các cấp từ trong Đảng đến Chính phủ lại lợi dụng tham nhũng có hệ thống trên nỗi thống khổ của nhân dân. Nay Nguyễn Phú Trọng lại hống hách đóng vai quan tòa xét xử các đồng chí thân cận và bọn quan đỏ, chỉ cốt làm sao giữ được ngai vàng TBT tiếp!!! Cách tự xử của người cầm đầu chế độ toàn trị Nguyễn Phú Trọng là như thế!!! Đâu là liêm sỉ và tự trọng???   Dã Tràng xe cát – Nguyên nhân của mọi nguyên nhân Bao giờ Nguyễn Phú Trọng mới hiểu và ngộ được rằng, công lao „đốt lò“ của ông suốt trên 10 năm qua chỉ như dã tràng xe cát biển Đông? Hầu hết CTN, PTT, Ủy viên BCT, UVTU, BT… đều là đồng chí bao nhiêu năm cùng ông, nhiều người đã cùng thời, nhiều người được chính ông nâng dỡ đễ giữ những chức vị quan trọng, nhưng nay ông đang đút họ vào lò của ông từ khi làm TBT và TBCĐTUPCTNTC! Bao giờ Nguyễn Phú Trọng mới ngộ ra rằng, đặc biệt dưới thời ông làm TBT, tại sao cứ mỗi khi ban hành một chính sách mới, hay một biến cố diễn ra thì ngay sau đó tham nhũng bùng nổ ngay trong ngành đó và lan rộng nhanh sang các lãnh vực khác? Cụ thể như chính sách mở rộng các DNNN đặc biệt từ ĐH 10 (4.2006), với việc mở rộng các tổng công ti và tập đoàn lớn thả cửa dùng ngân sách quốc gia do nhân dân đóng thuế. Sau đó không lâu tham nhũng đã bùng nổ trong các DNNN, cao điểm là vụ tham nhũng động trời trong tập đoàn Vinashin làm thất thoát ngân sách quốc gia cả hàng trăm ngàn tỉ đổng. Vì tranh giành quyền lực và tiền bạc nên hai phe Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Tấn Dũng đã đánh phá nhau cực kì tàn bạo và nhơ nhuốc. Khiến ông Trọng trong một số HNTU đã chẩy nước mắt, nên có biệt hiệu là „ông Tổng mếu“. Còn Nguyễn Tấn Dũng thì bị gọi là „Đồng chí X“. Sau nhiều năm đánh nhau Nguyễn Phú Trọng đã loại được Nguyễn Tấn Dũng để nắm độc quyền, nhưng các tập đoàn và tổng công ti vẫn tiếp tục lộng hành và làm ăn thất thoát, các quan đỏ ngồi trong các ban quản trị chỉ ngồi mát ăn bát vàng, tự do tham nhũng! Hiện nay từ khi xẩy ra đại dịch Covid-19, Nguyễn Phú Trọng cùng tam trụ Phạm Minh Chính, Nguyễn Xuân Phúc, Vương Đình Huệ ban hành chính sách ngăn ngừa trên toàn quốc thì bùng ra ngay nạn tham nhũng tàn bạo và ghê tởm có hệ thống xuyên qua Việt-Á và các chuyến bay đưa người về nước. Nguyễn Phú Trọng đã ra lệnh cho tam trụ tổ chức các cuộc họp BCT bất thường và ba HNTU bất thường, ép cả QH để thanh trừng hàng loạt từ CTN, các PTT, UVBCT, UVTU, BT…từ giữa năm 2022 tới nay. xvii Nhưng người có vị trí cao nhất đúng ra phải chịu trách nhiệm lớn nhất và sớm nhất là Nguyễn Phú Trọng lại vẫn bình chân như vại, vẫn dọa dẫm lập lại các hô hoán giả dối đánh lừa Đảng và nhân dân „Không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể đó là ai “ và „Tiền hô hậu ủng, Nhất hô bá ứng “! Hiện nay sau khi vừa cải tổ các Trung tâm đăng kiểm các loại xe cơ giới thì đang bùng ra trên toàn quốc nạn tam nhũng cửa quyền "môi giới hối lộ", "nhận hối lộ", "đưa hối lộ", "giả mạo trong công tác" của các trung trâm này trên 63 tỉnh, thành phố .xviii Nguyễn Phú Trọng lại vừa ra quyết định đưa vụ tham nhũng mới có hệ thống này vào trọng tâm hoạt động của BCĐTUPCTNTC. Tại sao càng chống tham nhũng, càng rêu rao „đốt lò“ thì tham nhũng càng tràn lan, càng bất trị và tranh giành giữa các phe phái trong Trung ương càng căng thẳng và tàn bạo? Nguyễn Phú Trọng có dám nhìn thẳng vào sự thực là, trong các thập niên qua chế độ độc đảng toàn trị đã thả cửa cho các cơ quan Đảng và Nhà nước độc quyền trong các hoạt động kinh tế và tài chánh theo mô hình Kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa (KTTTĐHXHCN). Nên đã từ chế độ tư bản nhà nước thân hữu trong hệ thống độc đảng nay biến dạng thành chế độ tư bản thân hữu của một số người tham quyền cấu kết với các nhóm lợi ích của các đại gia đỏ!! Có thể nói tóm lược là, từ khi thực hiện „đổi mới“ giả hiệu trong khuôn khổ KTTTĐHXHCN, nên chế độ chính trị hiện nay ở VN đã chuyển từ chế độ độc đảng toàn trị sang độc tài cá nhân với sự tiếp tay của các nhóm lợi ích của các tân tỉ phú (Dollar) đại gia đỏ. Vì thế nên cách vận hành của quyền lực, đất đai và tiền bạc ở VN hiện nay thời KTTTĐHXHCN giống hệt như thời tư bản rừng rú ở một số nước Âu châu thời Cách mạng Công nghiệp vài thế kỉ trước.xix Vì khi đó muốn duy trì chế độ phong kiến độc tài cá nhân, nên các vua chúa phong kiến phải liên kết với các đại gia chủ nhân các công ti tư bản mới thành hình làm giầu bất chính rất nhanh. Đây là thời kì xã hội rơi vào tình trạng vô luật pháp, các giá trị đạo đức bị thủ tiêu, nhân dân sống trong cảnh một cổ hai tròng, vừa bị phong kiến hành hạ, vừa bị tư bản bóc lột. Các giới lao động bị bóc lột, trí thức và chuyên viên bị khinh rẻ… Nguyễn Phú Trọng có thấy rằng, chính cái chế độ ông đang nối tiếp xây dựng từ HCM, theo Marx-Lenin cực kì tàn bạo, sai lầm, nay đã phá sản. Nhưng ông vẫn ôm ấp nó chỉ gắn thêm nhãn hiệu KTTTĐHXHCN. Chính nó là nguyên nhân và nguồn gốc đưa ông và các đồng chí của ông các cấp từ thế hệ này tới thế hệ khác rơi vào tham nhũng quyền lực, tham nhũng đất đai và tiền bạc. Vì trong chế độ độc đảng người có quyền lực cao nhất sẽ lạm dụng quyền lực liên kết với các nhóm lơi ích để tham nhũng và làm giầu bất chính. Trong chế độc đảng không có các cơ chế phân quyền nghiêm minh để kiểm soát lẫn nhau, lại thiếu hệ thống xã hội dân sự độc lập để kiểm soát chính quyền, báo chí độc lập, nên sức mạnh của quyền lực và đồng tiền sẽ đánh đổ mọi giá trị đạo đức, mọi kỉ cương và dẫn đất nước đi xuống. Liên xô trước đây, Nga thời Putin hiện nay, Trung quốc thời Tập Cận Bình đều rơi vào thảm họa như vậy. Chế độ độc tài Nguyễn Phú Trọng cũng đang đưa xã hội VN tới bờ vực thẳm! Như thế phải chấm dứt sớm sự bùng nổ đến mức bất trị của nạn tham nhũng, cửa quyền, vô pháp luật và đàn áp nhân dân của nhóm độc quyền đang cấu kết với các đại gia đỏ thì phải sớm giải thể chế độ độc tài hiện nay; thay thế bằng chế độ Dân chủ Đa nguyên, tam quyền phân lập, luật pháp công khai và bình đẳng, các tổ chức xã hội dân sự được tự do hoạt động, báo chí độc lập, nhân quyền và các quyền tự do dân chủ được công nhận. Đây là sứ mệnh, trách nhiệm, tiếng gọi của lương tâm và trí tuệ cho mọi thành phần dân tộc, trong đó cả những đảng viên Cộng sản tiến bộ và biết tự trọng! Thưc hiện cuộc vận động lịch sử mới trong giai đoạn này càng cực kì cấp thiết cho VN, để chấm dứt chế độ độc tài, bên trong đang đàn áp dân, bên ngoài thì lệ thuộc vào các chế độ cực kì phản động và đế quốc từ Tập Cận Bình đến Putin. Chế độ Nguyễn Phú Trọng càng độc tài càng xa dân thì càng phải lệ thuộc bên ngoài. Đặc biệt sự luồn cúi ngày càng lộ liễu của Nguyễn Phú Trọng trước Tập Cận Bình, một đại đế đương đại ở Trung quốc, đang thực hiện tham vọng đế quốc bành trướng ở Đông nam Á và thế giới, đang cấu kết với nhà độc tài phát xit Putin!xx *** Tình hình thế giới hiện nay đang rất biến động, nhiều thách đố nhưng cũng có nhiều cơ hội rất tốt cho VN. Hiện nay hai nhà độc tài Tập Cận Bình và Putin đang thực hiện những tham vọng đế quốc điên rồ hoàn toàn đi ngược lại trào lưu dân chủ và đang bị thế giới kết án. Nguy hiểm thay là, chế độ toàn trị của Nguyễn Phú Trọng lại đang lệ thuộc và liên minh chặt chẽ với hai chế độ độc tài ở Trung quốc và Nga! Đây là nguy cơ trước mắt đe dọa chủ quyền và độc lập của VN! Do đó nhu cầu phải thay đổi chế độ chính trị toàn diện và triệt để ở VN lại càng chính đáng, cấp thiết hơn bao giờ hết! Đất nước chúng ta đang chuyển từ năm Nhâm Dần sang năm Quí Mão. Cùng nhau chúng ta – những cá nhân và tổ chức dân chủ ở trong và ngoài nước - thành tâm chúc cho nhau nhiều sức khỏe, gia tăng niềm tin và nghị lực đấu tranh. Chúc cho nhân dân và đất nước bước sang năm Quí Mão dứt khoát đứng lên thực hiện quyền đấu tranh chính đáng của mình để thoát khỏi cảnh các mãnh hổ tranh hùng, tham nhũng tồi bại; để đoàn kết dân tộc, tôn trọng nhân quyền; từng bước chắc chắn xây dựng VN trở thành một nước Dân chủ Đa nguyên, nhân dân ấm no, đất nước cường thịnh, độc lập vững vàng, sánh vai với các dân tộc văn minh ngay trong thế kỉ này!!   19.1.2023 Ghi chú: . Toànvănthôngcáovềhộinghịbấtthườngcủa Ban ChấphànhTrungương (vietnamnet.vn)(VNN) . Chínhphủ (CP) 5.1.23 . CP, VNN 17,18.1.23 . ToànvănphátbiểucủaTổngBíthưNguyễnPhúTrọngtạiHộinghịChínhphủvớicácđịaphương (baochinhphu.vn) . Cùngtácgiả, Việt Nam "Đổimới" ? ! Hay: Treođầudê, bánthịtchó! Tập I (lulu.com) . Nhưtrên, Tập I,Chương 6, XI, Vinashin: Con tầukhôngbến! cuộctranhgiànhquyềnlựcgiữaNguyễnTấnDũngvàNguyễnPhúTrọngrước ĐH 11, Tr414-434) . Tập II, tr. 245 . Cùngtácgiả, Đạihội 13: TriềuđạiphongkiếncủaNgọa long NguyễnPhúTrọngđượcnhìnnhậncôngkhai! | TiếngDân (baotiengdan.com) . TraoHuyhiệu 55 nămtuổiĐảngtặngnguyênThủtướngNguyễnTấnDũng (baochinhphu.vn) . PhântíchcácDiễntiếnvànhậnđịnhcácchínhsáchchốngdịch Covid-19 xemcácbàicủacùngtácgiảtrongnăm 2022: (VNTB – HộinghịTrungương 5: NguyễnPhúTrọnglạitrươngcờmớigiảvàgiữcờcũđãráchnát! – Việt Nam ThờiBáo (vietnamthoibao.org); TrongvụViệt Á nhữngngườicótráchnhiệmcaonhấtđãpháhủytính CHÍNH DANH củachínhmìnhvàcảchếđộtoàntrị - DânLàmBáo (danlambaovn.blogspot.com); ÂuDươngThệ - Bao giờNguyễnPhúTrọngbiếtrútluiđểtrởlạihọc "LàmNgườiTửTế“? - BáoQuốcDân (baoquocdan.org); THÔNGLUẬN - KếtquảHộinghịTrungương 6 (thongluan-rdp.org) . Nhưtrên . NhưtrênvàHủy quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba đối với Công ty Việt Á - Báo Công an nhân dân điện tử (cand.com.vn) .NguyễnPhúTrọng, “Tiếp tục đẩy mạnh cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cách mạng trong giai đoạn mới (baochinhphu.vn) . BBC 13.1.23 . Xemghichú 1,2,3,4 trên . Bảo toàn Danh dự đảng viên - điều thiêng liêng và cao quý nhất (vov.vn) Tổng Bí thư cho biết., vov 29.8.21, Bảo toàn Danh dự đảng viên - điều thiêng liêng và cao quý nhất (vov.vn). . BộChínhtrịtriệutậphộinghịTrungươngbấtthường (vietnamnet.vn): 6.6.22. Trướcđó 4.6 BCT họpđểcáchchứcNguyễn Thanh Long và Chu NgọcAnh . Dântrí 17.1.23 . Cùngtácgiả, Tập II, Chương 9 vàChươngkếttr. 177-307 . Tổng Bí thưTrungQuốcTậpCậnBìnhvà Tổng Bí thưViệt Nam NguyễnPhú Trọngtraođổithưchúcmừngnămmới (cri.cn). TrongđóhọTậpđãrungủNguyễnPhúTrọng:„Tôinguyệncùngđồngchí Tổng Bí thưNguyễnPhú Trọngduytrì traođổimậtthiết, dẫndắtquanhệ TrungQuốc – Việt Nam tiếptụcpháttriểnlànhmạnhvà ổnđịnh. TrungQuốccoiViệt Nam là Cộngđồngcùngchungvậnmệnhcó ý nghĩachiếnlượcvà hướngđiưutiêntrongchínhsáchngoạigiaolánggiềng, mongcùngViệt Nam tăngcườngkếtnốichiếnlượcpháttriển, làmsâusắchợptácthựcchấttrêncáclĩnhvực, tăngcườngtraođổivà điềuphốitrongcáccôngviệcquốctế và khuvực..“  

Ngày 19 tháng 1 năm nay đánh dấu 49 năm (1974-2023) ngày Trung Cộng ngang nhiên đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, với sự hy sinh anh dũng của 74 sĩ quan và binh lính Hải quân Việt Nam Cộng Hòa. Trong những năm qua, những hành vi gây hấn của Trung Cộng tại Biển Đông ngày càng trắng trợn và mạnh bạo, gây nhiều thiệt hại nhân mạng và tài sản cho người dân Việt Nam. Từ việc đánh chiếm đảo Gạc Ma ở Trường Sa vào năm 1988 khiến 64 chiến sĩ Quân Đội Nhân Dân hy sinh, cho đến việc đưa ra Luật Hải Cảnh cho phép hải quân Trung Cộng bắn vào tàu và người Việt Nam trong vùng biển mà Trung Cộng đơn phương tuyên bố chủ quyền. Thế nhưng trong hơn bốn thập niên qua, nhà cầm quyền CSVN vẫn chưa làm đủ để minh định chủ quyền đối với Hoàng Sa, Trường Sa, giành lại lãnh thổ lãnh hải và bảo vệ người dân. Trong khi đó, người dân biểu tình chống Trung Cộng xâm lược, công khai lên án các hành vi gây hấn của Trung Cộng thì bị đàn áp, bỏ tù. Bắc Kinh đang mong muốn với thời gian kéo dài và sự phản đối yếu ớt của chính phủ CSVN thì Thế Giới sẽ quên rằng Trung Cộng đã chiếm Hoàng Sa bằng vũ lực. Vì vậy trong thời gian trước khi đến mốc điểm 50 năm Hoàng Sa bị cưỡng chiếm, Đảng Việt Tân kêu gọi những hành động cụ thể sau đây: Thứ nhất, hãy cùng nhau mạnh mẽ lên án hành vi xâm lược của Trung Cộng và đòi hỏi nhà nước CSVN thực hiện trách nhiệm bảo vệ chủ quyền, quyền lợi kinh tế và cuộc sống của ngư dân trên Biển Đông. Bắt đầu với việc trả tự do ngay lập tức cho những người Việt Nam yêu nước đang bị giam cầm vì chống Trung Cộng. Đồng thời không ngăn chặn các sinh hoạt quần chúng nhằm vinh danh sự hy sinh của các binh sĩ trong hai trận chiến Hoàng Sa và Trường Sa hay phản đối hành vi xâm lược của Trung Cộng. Thứ hai, đòi hỏi chính phủ CSVN phải quốc tế hóa việc Trung Cộng xâm phạm chủ quyền của Việt Nam và vô cớ tấn công ngư dân bằng cách mạnh mẽ lên án các hành vi bất hợp pháp của Bắc Kinh trước Liên Hiệp Quốc và kiện Trung Cộng ra tòa án Quốc tế. Thứ ba, Việt Nam cần kết hợp với các quốc gia tự do dân chủ trong khu vực để tạo sức mạnh liên minh nhằm ngăn cản sự bành trướng của Trung Cộng, bảo vệ hòa bình chung cũng như bảo vệ cuộc sống và sinh mệnh của ngư dân Việt Nam. Nếu Trung Cộng gây ra thiệt hại cho ngư dân, chính phủ CSVN phải đòi chính phủ Trung Quốc bồi thường thỏa đáng cho ngư dân. Việc Trung Cộng hiện đang bị các quốc gia tự do dân chủ xem là mối đe dọa cho an ninh và trật tự thế giới và với mốc điểm 50 năm sắp tới, đây là thời điểm quan trọng chúng ta cần đẩy mạnh các hoạt động để nhắc với Thế Giới rằng Hoàng Sa đã bị Trung Cộng cưỡng chiếm bằng vũ lực. Đảng Việt Tân mong cùng toàn dân Việt Nam đồng hành trong trách nhiệm chung: bảo vệ chủ quyền và người dân Việt Nam.  

Thao Ngoc   Vừa qua dư luận hết sức bàng hoàng khi nghe tin một vị quan nổi tiếng là đức độ và thanh kiêm vừa bị đề nghi thi hành kỷ luật.   “Tại kỳ họp thứ 25, Ủy ban Kiểm tra T.Ư đề nghị Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật ông Mai Tiến Dũng, nguyên Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ.   Cơ quan kiểm tra đánh giá những vi phạm, khuyết điểm nêu trên đã làm sai lệch chủ trương của Đảng và Nhà nước, có nguy cơ thất thoát lớn ngân sách nhà nước, dư luận bức xúc, làm giảm uy tín của cấp ủy và chính quyền thành phố”. https://thanhnien.vn/de-nghi-ban-bi-thu-xem-xet-ky-luat...   Vậy ông Mai Tiến Dũng đã làm những gì mà “thất thoát lớn ngân sách nhà nước”, và gây thất thoát như thế nào mà cử úp úp mở mở mà không dám nói toạc móng heo ra cho dân biết?   Nói đến ông Mai Tiễn Dũng, chắc mọi người không quên câu nói nổi tiếng, câu phát ngôn để đời làm nên tên tuổi ông đi cùng năm tháng sau khi vụ Đồng Tâm xảy ra.   Ở đây không nhắc đến vụ Đồng Tâm mà chỉ nói đến phát biểu của ông Mai Tiến Dũng, bộ trưởng, chủ nhiệm văn phòng chính phủ, tại cuộc họp báo rằng: “Chúng ta rất minh bạch, rất công khai.Nếu chúng ta sai chúng ta chúng ta nhận lỗi trước dân. Nếu dân sai dân phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”. Nghĩa là nếu cán bộ nhà nước làm sai thì chỉ cần nhận lỗi, rút kinh nghiệm sâu sắc là xong!   Thế nên những tên đại quan tham khi đứng trước tòa, chỉ thấy họ cúi gằm mặt, khóc mếp máp và xin lỗi TBT, xin lỗi đảng chứ chưa thấy ai mở mồm xin lỗi dân.   Bởi thế mà bọn thế lực thù địch nói rằng, với câu nói này, ông Mai Tiến Dũng đã vạch ra một làn ranh rõ ràng giữa “thế lực thù địch và thế lực thờ địch”.   Không biết lần này ông Mai Tiến Dũng bị đề nghi kỷ luật, thì ông có đủ can đảm thực hiện lời ông đã nói ra hay không? Hay chỉ là những lời đưa đẩy chót lưỡi đầu môi lừa dối dân mà thôi.   Ông Mai Tiến Dũng sinh năm 1959 tại xã Văn Lý, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. từ bí thư huyện uỷ Lý Nhân 4 tháng, lên bí thư thành uỷ Phủ Lý được 1 năm 6 tháng, rồi lên Chủ tịch tỉnh Hà Nam được 4 năm,lên Bí thư Tỉnh uỷ Hà Nam được 1 năm 5 tháng, rồi lên chức Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ năm 2016.   Ngày 20/11/2021, ông Dũng nhận quyết định về hưu kèm Huân chương Độc lập Hạng Nhì. Cứ tưởng rằng thế là ông đã hạ cánh an toàn. Nhưng: “Đố ai học hết chữ ngờ”…..   Người dân Hà Nam đặt câu hỏi rằng, có hay không việc ông Mai Tiến Dũng bán trắng dãy núi đá vôi Kiện Khê giá 200 tỷ không đưa vào ngân sách?   Ông là thông gia với đại gia Xuân Trường thì thiếu gì tiền mà phải làm vậy? Và điều này có làm ảnh hưởng đến hạt giống đỏ là cậu con trai Mai Thành Chung hiện đang là Chánh văn phòng UBND tỉnh Hà Nam, được cơ cấu làm Phó Chủ tịch tỉnh nay mai. Tại sao Dũng về hưu hơn 1 năm nay rồi, giờ mới bị đề nghị kỷ luật?   Và rằng: Có phải vì đang xây chùa ở Chợ Sông rồi bỏ dang dở mà Mai Tiến Dũng gặp nạn này không?   Việc ông Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam bị kỷ luật, cùng với việc bắt Nguyễn Bạch Thuỳ Linh, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên SNB Holdings, cháu gọi bà trùm bằng dì ruột, và bắt ông Trần Văn Tân, phó chủ tịch tịch Quảng Nam,cháu gọi bà trùm là cô ruột là nhăm ý đồ gì?   Nguyễn Bạch Thùy Linh chỉ là một giám đốc bé như hạt tiêu, cùng Nguyễn Thị Thanh Thủy, chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục, bị bắt vì “Có hành vi lợi dụng ảnh hưởng, can thiệp, tác động lãnh đạo một số bộ, ngành tạo điều kiện giúp Công ty Việt Á” là gì? Nếu không phải vì có quan hệ họ hàng với bà trùm, thì làm sao mà tác động được tới các vị lãnh đạo?   Có người nhận xét rằng, với việc bắt Nguyễn Thành Long, Chu ngọc Anh, và việc loại bỏ Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam, và khởi tố Trần Văn Tân, Nguyễn Bạch Thùy Linh, Trần Thị Thanh Thủy, và nay việc ông Mai Tiến Dũng bị đề nghị kỷ luật.v.v. Chứng tỏ sóng gió đang dồn dập bủa vây xung quanh tháp nghiêng. Nhận xét này cũng là hợp lý vì cấp trên của hai vị bộ trưởng và hai phó thủ tướng kia cùng ông Mai Tiến Dũng ở nhiệm kỳ trước là ai?   Chứng tỏ cả Chuyến bay giải cứu và vụ Việt Á đều không nằm ngoài bàn tay thao túng của bà trùm và tháp nghiêng.    Nếu không có sự chống lưng của bức tường đá ấy, thì liệu Nguyễn Thành Long, Chu Ngọc Anh và Mai Tiến Dũng, dù có cho uống mật gấu, mấy lão này cũng không dám vung tay quá trán đâu nhỉ? Lần lượt từng đồng chí từ trong đống rơm bị khui ra. Dù những khúc củi này có to đén mấy, thì ông chủ lò tôn cần tống ngay nó vào lò, mới hy vọng cứu vớt uy tín của đảng và nhà nước lúc này. Có như thế mới chứng tỏ là chống tiêu cực không có vùng cấm.   Nếu sợ vỡ bình thì mua bình khác, chứ không nên để cho những con chuột này còn nơi ẩn nấp nữa?   Chỉ có dân tộc mới trường tồn. Mọi chế độ xã hội chỉ là nhất thời mà thôi.   tn 13/1  

Việt kiều Johnathan Hạnh Nguyễn với huân chương, huy hiệu đeo đầy ngực. Ảnh: Báo Thanh niên ngày 8-1-2023    Lê Huyền Ái Mỹ Một Việt kiều bị tòa án tuyên phải trả gần 3,2 tỷ đồng (gốc lẫn lãi) cho người chồng có quốc tịch nước ngoài. Sau khi trả xong đã có đơn đề nghị giải tỏa lệnh tạm hoãn xuất cảnh cho mình thì lại bị cán bộ thi hành bản án dân sự vòi thêm 300 triệu. “Con giun” Việt kiều hẳn quằn lắm nên “trong lúc nhận 300 triệu, cơ quan điều tra của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao ập vào bắt quả tang”… Một Việt kiều mang một số kem dưỡng da về để làm quà cho người thân nhưng nữ cán bộ hải quan Tân Sơn Nhất vẫn nghi ngờ, không giám định đúng quy cách mà cho rằng số hàng trên quy ra phải trên 10 triệu – là mức cho phép. Lời qua tiếng lại, theo như băng ghi âm đưa lên mạng thì có cả “chị đòi tôi 500 đô”. Ngay sau đó, đại diện bộ phận hành lý nhập đã xác nhận số mỹ phẩm kia chỉ 600 đô la Úc, đúng mức quy định. Giờ thì nữ quan kia bảo không vòi tiền, chỉ là “đùa giỡn cho vui trong lúc xử lý công việc”! Chị thật biết đùa, như đồng nghiệp chị hôm rồi cũng “đùa” với khách ngoại kiều Singapore, mà đùa nhẹ hơn chị nhiều. Hay đám đồng nghiệp ở Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn (Nghệ An) cũng say sưa “cắn” của hối lộ. Không phải Việt kiều nào cũng giàu có, cũng nhẫn nhịn mà đòi “típ”, có khi họ xem đấy là mối nhục quốc thể không thể nhẫn nên mới lên tiếng. Chuyện vòi ở cửa khẩu sân bay vốn không lạ, là thứ tệ nạn đã nhẵn từ lâu. Những tưởng sau bao phen dọn dẹp, chấn chỉnh mà vẫn cứ bầy hầy ăn mảnh. Như thể công cuộc đốt lò vĩ đại chỉ phần phật lửa phía trên cao, còn một bầy sâu mọt vẫn lúc nhúc mà rỉa rói ở trong từng ngóc ngách, tận xương tủy. Không phải Việt kiều nào cũng lấp lánh, chói lòa đầy ngực huy chương, huân chương cao quý, cao cả, cao cấp như ông Johnathan Hạnh Nguyễn. Chừng ấy huân huy chương, “ông vua hàng hiệu” hẳn phải đóng góp khổng lồ lắm, chứ như hôm kia, chú xe ôm quen kể, có mấy chị em Việt kiều bên Úc về chơi, rồi trở về, hỏi sao không ở lại ăn Tết, mấy bả nói, về để né… lì xì, chịu hông nổi. Chú xe ôm ngậm ngùi, năm nào, mấy ngày này tui cũng chở ông Y đi khắp Sài Gòn, ổng dồn tiền để cuối năm lại được về quê hương ăn Tết. Năm nay ổng không về, mà cũng chẳng bao giờ về được nữa. Ổng mất vì Covid hồi năm ngoái. Nhưng con trai ông về, đi thăm hỏi một vòng hết bà con lối xóm, gửi mỗi người một chút quà như lời bái biệt của cha anh. Và báo chí nước nhà hân hoan dòng tin: nguồn kiều hối đổ về cho đất mẹ Saigon vẫn tiếp tục tăng, 6,8 tỉ USD (so với 6,6 tỉ năm trước)!  

Nguyen Khan Trong cơ thể người, vi trùng gần giống giặc ngoại xâm, xâm nhập cơ thể gây hại, hãm hại… Quốc gia chống giặc ngoại xâm bằng bom đạn, cơ thể chống giặc ngoại xâm (vi trùng) bằng thuốc kháng sinh. Thì siêu vi trùng, tức virus, gần giống giặc nội xâm, tức tham nhũng… Vì virus chưa phải là một tế bào sống, chỉ là một chuỗi di truyền (ARN) sống dựa vào tế bào vật chủ, mượn hoặc chiếm cơ chế nhân bản của tế bào vật chủ đề sinh sôi nảy nở. Ví dụ virus Corona mượn tế bào vật chủ của loài dơi để sống, và virus Corona chủng mới chiếm tế bào người làm tế bào vật chủ để tồn tại và phát triển. Nghĩa là khi virus đột nhập và “chiếm lĩnh” được tế bào người, sẽ trở thành một bộ phận trong tế bào nên không có bất cứ loại thuốc nào tiêu diệt được virus ngoại trừ kháng thể của chính cơ thể con người tạo ra. Vacxin cũng không phải là thuốc, chỉ là một liệu pháp kích thích cơ thể sinh ra kháng thể chống lại virus. Nói cách khác, vacxin chỉ là chất xúc tác cơ thể tạo ra kháng thể tiêu diệt virus. Đó là lý do không thể tiêu diệt virus bằng kháng sinh, không có bất cứ loại thuốc nào tiêu diệt được virus. Giả sử có loại thuốc tiêu diệt được virus thì tế bào cũng chết, người cũng chết, khác nào ta đánh ta như ai đó đã nói. Vì lẽ đó, chính quyền độc quyền khó tiêu diệt triệt để tham nhũng, vì tham nhũng sống trong cơ chế quyền lực của chính quyền ấy, chống tham nhũng khác nào ta đánh ta. Đó là lý do chính quyền càng tập trung quyền lực, độc quyền chống tham nhũng thì tham nhũng không chỉ không hết mà còn tác oai tác quái ngay trong cơ quan phòng chống tham nhũng. Con người tồn tại được sau các trận đại dịch là nhờ cơ thể tự sinh kháng thể chống lại virus. Gần đây y học phát triển phát minh ra vacxin chống dịch, song vacxin cũng chỉ là liệu pháp kích thích cơ thể sinh ra kháng thể chống lại virus chứ vacxin không phải là thuốc, không trực tiếp tiêu diệt virus. Cũng vậy, chính quyền càng tập trung quyền lực càng không thể tiêu diệt được tham nhũng, vì tham nhũng và quyền lực tuyệt đối là hai mặt của một đồng tiền, chống tham nhũng là ta đánh ta, không thể chống triệt để được ? Chỉ có sức mạnh toàn dân mới là một loại vacxin tạo được kháng thể chống lại virus tham nhũng. Cho nên một thể chế kiểm soát được tham nhũng là một thể chế tạo được vacxin kích thích được kháng thể nhân dân tiêu diệt tham nhũng. Vacxin đó chính là cơ chế dân chủ, vì chỉ có cơ chế dân chủ mới tạo được kháng thể nhân dân kiểm soát quyền lực của các quan, khi ấy mới ngăn chặn được các quan lạm dụng quyền lực để tham nhũng, mới hạn chế được tham nhũng. Cho nên, bất cứ nhà nước nào hô hào chống tham nhũng, nhưng vẫn giữ độc quyền, không tản quyền cho nhân dân tham gia chống tham nhũng thì không thể tạo được kháng thể nhân dân tiêu diệt virus tham nhũng, sẽ rất khó ngăn chặn được tham nhũng như mong đợi./.  

VietJet đang bị kiện vì một khoản tiền đúng với con số 155 triệu bảng Anh cộng với tiền lãi lũy kế với tỷ lệ ít nhất 31.000 bảng Anh mỗi ngày. Ảnh chụp màn hình VOA VOA Chủ tịch hãng hàng không VietJet Air, bà Nguyễn Thị Phương Thảo, người cam kết một khoản quyên góp lớn nhất từ trước tới nay cho trường Đại học Oxford, đang là tâm điểm của một vụ kiện trị giá 155 triệu bảng Anh ở một tòa án của nước này, theo tiết lộ của Telegraph. Linacre College, thuộc Đại học Oxford, hơn một năm trước thông báo rằng trường này sẽ đổi tên thành Thao College, theo tên của chủ tịch và người đồng sáng lập Tập đoàn Sovico để đổi lấy “món quà” lớn nhất trong lịch sử 500 năm của Oxford. Sovico là tập đoàn mẹ của VietJet Air, mà bà Thảo thành lập vào năm 2007 với tư cách là hãng hàng không giá rẻ tư nhân đầu tiên của Việt Nam. Bà Thảo hiện đang là tổng giám đốc VietJet kiêm chủ tịch Sovico, chuyên đầu tư vào các dự án bất động sản và năng lượng. Theo Telegraph, hồ sơ nộp tại Tòa Thượng thẩm của Anh cho thấy VietJet đang bị kiện vì một khoản tiền đúng với con số 155 triệu bảng Anh cộng với tiền lãi lũy kế với tỷ lệ ít nhất 31.000 bảng Anh mỗi ngày. Đơn kiện, do FW Aviation 1 Limited đệ trình, nêu rõ VietJet đã thuê 4 máy bay nhưng bị giữ lại để siết nợ sau khi không thực hiện một khoản thanh toán tiền thuê vào năm 2021. Telegraph nói VietJet đã nộp đơn bào chữa đầu tháng trước, thừa nhận hãng đã rơi vào tình trạng nợ tiền thuê nhưng đổ lỗi cho “các vấn đề về dòng tiền” do đại dịch và lệnh phong tỏa toàn quốc ở Việt Nam nhưng phủ nhận việc vi phạm hợp đồng cho thuê cũng như việc hãng đang nợ “bất kỳ khoản bồi thường nào bị yêu cầu.” Tháng 11/2021, Linacre College công bố bà Thảo cam kết thông qua công ty của mình sẽ hiến tặng 155 triệu bảng Anh cho trường. Nhưng khoản cam kết đầu tiên trị giá 50 triệu bảng đã quá hạn 6 tháng và, theo Telegraph, các nguồn tin am hiểu về thỏa thuận này nói rằng vụ này coi như “không thể tiến triển được nữa” khi cho biết rằng chính phủ Việt Nam đã tạm thời chặn các khoản tiền chuyển ra khỏi đất nước. VOA không thể độc lập kiểm chứng các thông tin này. Đầu năm ngoái, chính phủ Anh đã mở một cuộc điều tra về khoản tài trợ mà bà Thảo cam kết, sau khi có cảnh báo tại Hạ viện rằng bà Thảo “cực kỳ thân cận với chính quyền Cộng sản Việt Nam.” Khoản tài trợ của bà Thảo cũng gây tranh cãi tại Anh khi Oxford được xem là một trong những ngôi trường hướng đến bảo vệ môi trường hàng đầu, trong khi các lợi ích kinh doanh của Sovico còn gồm cung cấp tài chính cho các hoạt động khai thác dầu khí ngoài khơi cũng như nhiên liệu hóa thạch. Nguồn: VOA  

Mai Vũ Phạm (SGN) Nhìn lại thành tích của "người đốt lò vĩ đại" Nguyễn Phú Trọng sau 10 năm ‘Lãnh tụ’ tối cao của Đảng Cộng sản Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đã bắt đầu chiến dịch ‘đốt lò’ phòng, chống tham nhũng kể từ Tháng Hai năm 2013. Truyền thông nhà nước khoe khoang thành tích ‘đốt lò’ của ông Trọng trong mười năm qua bao gồm: kỷ luật hơn “2.700 tổ chức Đảng, gần 168.000 đảng viên, trong đó có hơn 7.390 đảng viên bị kỷ luật do tham nhũng.” Trong cuộc họp thường trực ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, ông Trọng tuyên bố “trong 10 tháng đầu năm 2022, các địa phương đã khởi tố mới 382 vụ án tham nhũng, tăng gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm trước.” Còn theo báo cáo của chính phủ Việt Nam, số vụ phạm tội về tham nhũng và chức vụ tăng 40,97% trong năm 2022. Thật khó có thể xác định được tính chính xác về số các vụ tham nhũng mà nhà nước Việt Nam đưa ra. Nhưng nhìn chung, sau mười năm ông Trọng và ban chỉ đạo Trung ương ‘đốt lò’, tham nhũng không giảm đi, nhưng vẫn tăng đều và tăng mạnh. Mới ngày đầu tiên của năm mới 2023, Việt Nam lại được ‘tai tiếng’ vì nạn tham nhũng, bòn rút. Một du khách người Singapore, anh Kugan Pillai, đã tố cáo an ninh tại sân bay Nội Bài, Hà Nội đòi tiền tip trên tài khoản Facebook của mình, thu hút hàng chục ngàn chia sẻ (share). Anh Kugan cho biết khi đang làm thủ tục xuất cảnh để bay về Singapore, một nam an ninh đã viết chữ ‘tip’ trên vé máy bay của anh: “Tôi không biết phải làm gì hoặc nhờ ai giúp đỡ và tôi cũng đang gấp rút chuẩn bị cho chuyến bay của mình. Cuối cùng, tôi đã nhượng bộ bằng cách đưa 500.000 đồng. Tôi biết điều này có thể là bình thường ở các quốc gia khác, nhưng tôi cảm giác như mình đang bị bắt làm con tin, nếu không đưa tiền, hộ chiếu của tôi sẽ không được đóng dấu cho qua.” Đáng chú ý, anh Kugan Pillai cho biết đã thông báo cho Bộ Ngoại giao Singapore về sự việc. Hai tấm hình anh Kugan chụp làm bằng chứng- Ảnh: Facebook ‘Công thần’ của Đảng Cộng sản Việt Nam, cố Trung tướng Trần Độ, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, kiêm phó Chủ tịch quốc hội, đã từng nhận định vấn nạn nhức nhối này trong cuốn nhật ký cuối đời ‘Nhật Ký Rồng Rắn’: “Nơi nơi tham nhũng, cấp cấp tham nhũng, ngành ngành tham nhũng. To tham nhũng to, nhỏ tham nhũng nhỏ.” Từ đâu có tham nhũng? Từ “power” trong tiếng Anh vừa có nghĩa quyền lực, đồng thời cũng có nghĩa sức mạnh. Điều này phần nào lý giải quyền lực thì có sức mạnh, vì thế nhiều người bị sức mạnh quyền lực cuốn hút. Trong các loại quyền lực, đáng kể nhất là quyền lực chính trị bởi nó có khả năng thay đổi, hoặc chi phối các chính sách xã hội và kinh tế của một quốc gia. Để đảm bảo rằng quyền lực chính trị không bị lạm dụng phải có những cơ chế để kiểm soát hoặc giới hạn quyền lực. Cả hai triết gia vĩ đại của thế kỷ Khai Sáng (Enlightenment) là John Locke (1632) và Baron de Montesquieu (1689) đều trăn trở, suy tư tìm cách bảo vệ tự do của người dân trước một chính phủ lạm dụng quyền lực. Trong cuốn sách nổi tiếng “Tinh Thần Pháp Luật” năm 1748, triết gia Montesquieu đưa ra giải pháp duy nhất để ngăn chặn sự tha hóa và tham nhũng quyền lực là chia đều quyền lực để giám sát và giới hạn quyền lực. Khi quyền lực không được phân tản, triết gia Montesquieu cảnh báo rằng tự do sẽ bị tước đoạt. Thực thế! Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam đã và đang dưới sự lãnh đạo duy nhất và tuyệt đối của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tất cả mọi quyền lực, bao gồm của chính phủ, quốc hội, và tư pháp, đều dưới sự lãnh đạo ‘độc quyền’ của ‘đảng ta’. Như thế, quyền lực chỉ tập trung mà không được phân tán, dẫn đến lạm quyền và tham nhũng là hiển nhiên. Như sử gia người Anh, Lord Acton, nhấn mạnh cách đây hơn 100 năm: “Quyền lực thường tha hóa. Quyền lực tuyệt đối, tha hóa tuyệt đối.” Tham nhũng giản dị là sử dụng quyền lực từ chức vụ để mang về lợi ích cho cá nhân hoặc gia đình. Tại Việt Nam, đại đa số những người tham nhũng đều là đảng viên, hoặc thân hữu của chế độ sử dụng chức vụ hoặc đặc quyền để trục lợi, bòn rút. Căn bệnh tham nhũng có mặt tại mọi quốc gia độc tài lẫn dân chủ. Tuy nhiên, căn bệnh này ‘sinh sôi nảy nở’ rất mạnh, gần như không thể kiểm soát trong môi trường độc tài chuyên chế. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự quản lý độc quyền của bộ máy nhà nước với mọi khía cạnh của nền kinh tế. Nền kinh tế của Trung Quốc, Bắc Hàn, Cuba, hoặc Việt Nam đều dưới sự kiểm soát tuyệt đối của một đảng cầm quyền duy nhất, thông qua các doanh nghiệp nhà nước và sở hữu ngân hàng, đất đai, và tài nguyên khoáng sản. Khi các viên chức nhà nước tham gia trực tiếp sâu rộng vào kinh tế, họ có nhiều cơ hội để trục lợi bằng chức vụ. Thêm vào đó là bộ máy nhà nước cồng kềnh, đảng cầm quyền phải ‘nhắm mắt’ cho cấp dưới tham nhũng để nuôi dưỡng lòng trung thành. Có thể thấy, thể chế chuyên quyền là nguồn gốc của lạm quyền và tham nhũng. Chính Đảng Cộng sản Việt Nam cũng ‘năm lần bảy lượt’ thừa nhận những yếu kém tất yếu từ chính sách ‘kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa’: “Mặc dù Đảng đã có nhiều văn bản chỉ đạo đổi mới hoạt động của tổ chức đảng trong doanh nghiệp nhà nước, nhưng vẫn có không ít tổ chức cơ sở đảng ở doanh nghiệp …lạm dụng chức quyền, vi phạm pháp luật, tham nhũng, lãng phí, làm thất thoát lớn tài sản nhà nước.” Thực hư chiến dịch ‘đốt lò’ Nhìn vào những con số của chiến dịch ‘phòng, chống tham nhũng’ của ông tổng bí thư trong mười năm qua, như “khởi tố, điều tra 2.474 vụ/4.646 bị can, truy tố 2.157 vụ/4.564 bị can, xét xử sơ thẩm 2.198 vụ/4.620 bị cáo” sẽ thấy họ chỉ tập trung vào việc điều tra, truy tố, và trừng phạt. Nói cách khác, ông Trọng không đưa ra cụ thể cách thức để phòng ngừa, ngăn chặn tham nhũng. Ông Trọng và phe cánh hiểu rõ hơn ai hết cách thức phòng chống tham nhũng như thế này khác gì ‘nước đổ lá môn’. Có thể dễ dàng thấy lý do chính mà ban chỉ đạo Trung ương của ông Trọng chọn phương pháp này bởi lợi ích chính trị lâu dài: gầy dựng niềm tin của công chúng và trấn an các nhà đầu tư nước ngoài và quan trọng hơn là thanh trừng các đối thủ. Nói cách khác, chống tham nhũng bằng các truy tố, trừng phạt thì có lợi với ông Trọng hơn là ngăn ngừa tham nhũng. Thực tâm chống tham nhũng hay chống bằng mồm? Các học giả chuyên nghiên cứu cải cách chống tham nhũng đồng thuận rằng bài trừ tham nhũng bằng cách tập trung vào điều tra, khởi tố, và hình phạt nghiêm khắc, mà bỏ qua phương pháp phòng ngừa là không có hiệu quả. Kết quả thường thấy của các chiến dịch chống tham nhũng như vậy có thể dự đoán được: tham nhũng được trấn áp tạm thời, nhưng nguồn gốc của tham nhũng vẫn còn nguyên vẹn. Một khi chiến dịch chống tham nhũng được nới lỏng, tham nhũng sẽ tiếp diễn, có thể đi kèm là các vụ thanh trừng được thực hiện bởi lãnh tụ tối cao mới. Lịch sử thế giới cũng chứng minh rằng khó có thể cải tiến một nhà nước tham nhũng toàn diện, nếu như không thay đổi cơ chế và hệ thống tạo ra tham nhũng. Tin chắc rằng ông Trọng và ban lãnh đạo Trung ương hiểu rõ nguyên lý này hơn ai hết. Tuy nhiên, nếu như ông Trọng và Bộ Chính trị thực tâm muốn phòng ngừa tham nhũng hiệu quả lâu dài, nó có thể được thực hiện bằng các biện pháp phòng ngừa. Về mặt kinh tế, biện pháp tối quan trọng là giảm quyền kiểm soát tập trung của nhà nước đối với nền kinh tế. Nghĩa là, phải tư nhân hóa tất cả doanh nghiệp và tài sản thuộc sở hữu nhà nước theo thời gian, có hệ thống, và đặc biệt trong sự minh bạch. Quyền lực dẫn tới tham nhũng và quyền lực tuyệt đối đưa tới tham nhũng tuyệt đối. Bởi thế, muốn chống tham nhũng hiệu quả trước hết phải giảm bớt và phân tán quyền lực tập trung của nhà nước với nền kinh tế. Về mặt thể chế, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam phải quy định bắt buộc tất cả các đảng viên, bất kể chức vụ, công khai tài sản và tạo điều kiện để người dân có thể kiểm chứng thu nhập của họ. Thành viên Bộ Chính trị có thể cho người dân thấy quyết tâm chống tham nhũng bằng cách công khai và minh bạch tài sản của mình để ‘làm gương’. Thêm nữa, các cơ quan chống tham nhũng phải hoạt động độc lập, có thẩm quyền cụ thể, và được pháp luật bảo vệ để tránh bị chính trị hóa. Ví dụ, Đạo luật Phòng chống Tham nhũng (POCA) của Singapore ra đời năm 1960 và đạo luật này trao thẩm quyền rộng và đảm bảo ngân sách hoạt động cho cơ quan chống tham nhũng duy nhất và độc lập của Singapore. Cục Điều tra Hành vi Tham nhũng (CPIB) của Singapore là một trong những vũ khí đắc lực giúp chính phủ Singapore ngăn ngừa tham nhũng hiệu quả. Cuối cùng, nếu thực tâm muốn kiểm soát tham nhũng, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam phải cho phép tự do báo chí và tự do ngôn luận. Chính báo chí và người dân sẽ giúp đảng giám sát và kiểm soát bộ máy quan liêu hiệu quả. Về lý thuyết, nếu Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện những biện pháp đề nghị trên, cuộc chiến phòng và chống tham nhũng sẽ có hiệu quả. Tuy nhiên, trong thực tế, Đảng Cộng sản sẽ thấy đề nghị trên là đáng sợ và không thể thực hiện, vì phân tán quyền lực chưa bao giờ tồn tại ở chế độ chuyên quyền. Âu cũng vì một chữ SỢ. Sợ mất quyền! Bởi thế, sau mười năm ‘đốt lò’ và mười mấy năm trước đó, Đảng Cộng sản càng chống tham nhũng, thì tham nhũng ngày càng tăng, như cố Trung tướng Trần Độ nhận định: “Chống tham nhũng không được, cũng chỉ vì Đảng không thật sự chống”./.  

Thập niên 1980, ông Nguyễn Cơ Thạch từng là vật cản của quan hệ Việt-Trung. 40 năm sau Phạm Bình Minh, con trai ông NCThạch lại cũng là vật cản quan hệ Việt-Trung? Và bởi yếu tố Trung quốc, ông Trọng phải “trảm“ Phạm Bình Minh vì không còn sự lựa chọn? Việt Hoàng Loại hết lãnh đạo có trình độ, được đào tạo ở Phương Tây? Ngày 30/12, báo VN đưa tin “Trung ương ĐCSVN trong phiên họp bất thường đồng ý cho hai Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam thôi Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương; ông Phạm Bình Minh thôi Ủy viên Bộ Chính trị khóa XIII và cho ý kiến về hai nhân sự để trình thay thế”. Không có thông tin chính thức nào nói về việc cả ba ông nói trên có can dự trực tiếp vào vụ án Việt Á hay là chuyến bay giải cứu hay không, nhưng với trách nhiệm của người phụ trách ngành ngoại giao và ngành văn hóa – xã hội thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm. Không thể có bất cứ biện minh nào cho số tiền đưa và nhận hối lộ được tố giác lên đến hàng chục tỷ đồng và hàng trăm ngàn đô la thông qua khoảng 2.000 chuyến bay “giải cứu” giữa thời người dân trong cả nước bị hoảng loạn bởi đại dịch. Thế hệ các quan chức làm công tác đối ngoại như Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, Bùi Thanh Sơn là những nhà hoạt động có kinh nghiệm trên trường quốc tế. Họ rành ngoại ngữ, và đại diện ở một mức độ nhất định cho một số chuyên gia trong Bộ Ngoại giao và Văn phòng Chính phủ đứng không xa lắm, và lại càng không thờ ơ trước những thách thức mà ông Nguyễn Trung nêu ra. Hiệu ứng “bóng đè” về định hướng tư tưởng từ Trung Nam Hải khiến cả một thế hệ đó, dù là ông Phạm Bình Minh, ông Bùi Thanh Sơn hay ông Vũ Đức Đam, trên thực tế cũng chỉ làm theo cái gậy chỉ huy của Ban lãnh đạo Đảng Cộng sản VN. Chỉ làm theo mà không thoát khỏi định mệnh bị loại khỏi, bị vô hiệu hóa trong trò chơi quyền lực ngày càng phức tạp ở Ba Đình. Tương lai 2023 liệu có sáng sủa cho ngoại giao Việt Nam? Các chuyến thăm cao cấp của lãnh đạo Việt Nam sang Bắc Kinh ngay sau Đại hội 20 của Đảng CS TQ có vẻ như đặt hai đảng lên đường ray của con tàu “Cộng đồng chung vận mệnh”, của các "Sáng kiến Phát triển toàn cầu" và "Sáng kiến An ninh Toàn cầu" do Chủ tịch Tập nêu ra vừa qua. Tiến sĩ Lê Kiên Thành, trong một bài trên YouTube nói rằng có bàn tay “nước lạ” trong can thiệp vào nhân sự ngoại giao VN. Dù có tin vào suy đoán của ông Lê Kiên Thành hay không thì ý tưởng chỉ đạo như “lý tưởng tương thông, văn hóa tương đồng…” và 13 văn kiện Trung – Việt đã thỏa thuận, khiến các thao tác ngoại giao Việt Nam chỉ có thể diễn ra trong một không gian rất chật hẹp. Đặc biệt, với việc loại bỏ đội ngũ có chuyên môn cao về quan hệ quốc tế và chính sách đối ngoại, số còn lại sẽ phải hoạt động trong một không gian bị chèn ép bởi phe cứng rắn hướng nội, bị tù túng bởi ý thức hệ. Chưa kể có cả sức nặng ngàn cân của quan hệ với Trung Quốc, với nước Nga của Putin, khiến khó ai hình dung nổi tương lai sáng sủa, xứng tầm phát triển kinh tế quốc gia của ngành ngoại giao năm 2023. Trung Quốc dù “ba đầu sáu tay” nhưng nếu VN còn có những nhà hoạch định chính sách và ngoại giao mang dấu ấn của nhân dân mình, có chỗ dựa trong dư luận quần chúng thì họ sẽ vượt qua được cái bóng của ý thức hệ. Cuối cùng, nêu ra đây các ý hay sáu đặc điểm về tình hình quốc tế tới đây mà cựu Đại sứ Nguyễn Trung nhận dạng trong bài viết của ông tháng này, để thấy hướng đi không chỉ cho ngành ngoại giao VN đang ‘thất bát’ nhân sự nghê gớm năm nay, mà còn cho cả quốc gia: (1) Đó là thế giới luôn bên miệng hố chiến tranh, giữa hai tập hợp: dân chủ và độc tài – toàn trị; (2) Từ cả hai phe đều có nhiều giá trị đang bị đổ vỡ; (3) Thế giới gặp bất cập cả thể chế lẫn con người nhưng với Covid-19 và chiến tranh Ukraine thì các bất cập ấy đang trở thành các căn bệnh ác tính; Từ đó ông Nguyễn Trung cho rằng (4) Cải cách thể chế và giáo dục là yêu cầu cấp bách hiện nay cho Việt Nam, bên cạnh việc (5) Bảo vệ và phát huy các giá trị cơ bản: dân chủ, nhân quyền, pháp trị, tuân thủ luật pháp quốc tế… Và cuối cùng thì phải (6) Dân chủ hóa mới thực sự giải phóng được sức mạnh tư duy toàn dân tộc./. Bài trích đoạn  

Một quân nhân Ukraina đỡ đồng đội bị thương trong lúc đoàn quân tiếp tục di chuyển tại vùng đất đã được giải phóng ở Kharkiv, Ukraina, ngày 12/09/2022. AP - Kostiantyn Liberov Thùy Dương - RFI Bên cạnh các mối đe dọa của Trung Quốc tại Thái Bình Dương, đối với đảo Đài Loan và chiến tranh công nghệ, năm 2023 được chiến lược gia Mick Ryan dự báo là năm nhiều nguy cơ, rủi ro liên quan đến chiến tranh Ukraina, bởi tổng thống Nga Putin là một nhân tố « nguy hiểm ». Chiến lược gia Mick Ryan cảnh báo Tây phương phải chuẩn bị cho những kịch bản tồi tệ nhất : Chiến tranh sẽ kéo dài nhiều năm, trong khi các ngành công nghiệp châu Âu lại hoàn toàn chưa sẵn sàng. RFI trích dịch bài phỏng vấn tướng Úc, Mick Ryan, tác giả cuốn sách « War Transformed : The Future of Twenty-First-Century Great Power Competition and Conflict (02/2022) » về các thách thức chiến tranh trong tương lai. Bài phỏng vấn đã được tuần báo L’Express đăng ngày 24/12/2022.   Ngày 24/12, chiến tranh Ukraina bước sang tháng thứ 11. Chúng ta đang ở một bước ngoặt mới ?  Mick Ryan : Tôi nghĩ đúng hơn là cuộc chiến bước sang một giai đoạn mới, với việc Ukraina đã nắm thế chủ động từ 2 tháng nay. Họ quyết định nơi họ chiến đấu và cách chiến đấu. Nhưng để duy trì lợi thế này, Zelensky cần sự trợ giúp của phương Tây. Đó là lý do ông đã công du Hoa Kỳ hôm 21/12, chuyến công du nước ngoài đầu tiên kể từ khi Nga xâm lược Ukraina, không chỉ để cảm ơn sự hậu thuẫn hàng đầu của Mỹ, mà còn bằng mọi giá duy trì sự chú ý của thế giới đối với chiến tranh Ukraina. Đảng Cộng Hòa, phe giành được đa số tại Hạ Viện Mỹ trong kỳ bầu cử giữa kỳ vừa qua, từng cảnh báo họ sẽ không ký « séc trắng » cho Ukraina, và Zelensky muốn có một sự bảo đảm (tiếp tục được Mỹ tài trợ).    Việc Mỹ tài trợ hệ thống tên lửa địa đối không Patriot, được công bố trong chuyến thăm này, sẽ làm thay đổi điều gì ?  Về mặt kỹ thuật, Ukraina có thêm năng lực phòng không và chống tên lửa tầm xa, cực kỳ cần thiết để bảo vệ người dân, hệ thống điện, các cơ sở quân sự quan trọng, các tuyến đường tiếp viện và các cơ quan chính quyền. Về mặt chiến lược, Hoa Kỳ đang gửi một thông điệp : Wahsington không chỉ sẵn sàng cung cấp cho Ukraina những loại vũ khí tối tân hơn trước, mà sau này sẽ còn có thể cung cấp cho Kiev các loại vũ khí tiên tiến hơn nữa.  Ngược lại, Putin cũng hứa hẹn củng cố năng lực của quân đội, tăng 30% quân số. Có phải là quân đội Nga đang điều chỉnh chiến lược ?  Mick Ryan : Rất có thể Putin chú ý đến tình hình thực tế hơn so với những tháng đầu của cuộc chiến. Đó là nhờ thay bộ chỉ huy mới hay là do bộ trưởng Quốc Phòng Sergei Shoigu và tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov đã rút ra các bài học ? Có thể đó là sự kết hợp cả hai yếu tố. Có một điều chắc chắn : Nga đang học hỏi và thích nghi. Sai lầm lớn nhất có thể sẽ là coi họ là những kẻ ngốc. Họ rõ ràng là không ngốc, cho dù họ không có nhiều năng lực trong cuộc chiến này như nhiều người vẫn nghĩ.  Chẳng hạn, chúng ta hãy xem chiến lược của Nga đã thay đổi ra sao khi rõ ràng là Kiev không sụp đổ : quân của Putin đã nhắm mục tiêu vào một số khu vực nhất định. Xin nhắc lại rằng quân đội Nga vẫn chiếm gần 20% diện tích lãnh thổ Ukraina và sẽ tương đối khó mà đánh bật họ. Vì vậy, về lý thuyết, người Nga sẽ chiến đấu hết mình, học hỏi và dần dần tiến bộ.   Giành lại bán đảo Crimée có phải là mục tiêu mà Ukraina có thể đạt được trong năm 2023 ?  Mick Ryan : Crimée là trận chiến cuối cùng trong cuộc chiến tranh này về nhiều phương diện. Đó là lý do vì sao miền đông nam Ukraina là một khu vực quan trọng. Ngoài thế mạnh về nông nghiệp và khai khoáng, các cảng xuất khẩu, đây còn là bệ phóng hướng tới Crimée, nơi mà Kiev sẽ tìm cách giành lại, bằng vũ khí hoặc thông qua đàm phán nếu Nga rơi vào thế yếu.  Về vấn đề này, tôi thừa nhận là khá bối rối trước những bình luận của một số lãnh đạo phương Tây, những người có thái độ dè chừng về việc Kiev giành lại Crimée. Theo luật quốc tế, Crimée thuộc về Ukraina. Crimée là một phần của Ukraina từ năm 1954, và nhất từ năm 1991. Nếu chúng ta đặt lại câu hỏi về biên giới của châu Âu, nhiều phần châu lục này sẽ phải được đưa ra đàm phán tiếp. Đưa ra những nghi vấn về việc Ukraina giành lại Crimée chỉ càng có lợi cho Nga.   Putin chơi trò câu giờ trong cuộc xung đột này. Trong cuộc gặp với thủ tướng Israel, Putin từng nói : « Chúng tôi là một đất nước lớn mạnh và chúng tôi kiên nhẫn ». Liệu cuối cùng Putin sẽ vắt kiệt sức lực của quân Ukraina ?  Mick Ryan : Kể từ đầu cuộc xâm lăng, Putin đã tin rằng Nga có thể thắng phương Tây. Tôi nghĩ rằng ông ta đã không lường trước được là các nước Âu - Mỹ sẽ hậu thuẫn Ukraina mạnh đến thế nào. Putin đã rất ngạc nhiên về điều đó, nhưng về cơ bản, ông sẽ không thay đổi cách nhìn nhận. Putin vẫn tin rằng sớm hay muộn thì rồi công luận phương Tây cũng sẽ chán nản về chiến tranh và chuyển hướng mối quan tâm, và rồi chính phủ các nước cũng sẽ như vậy.   Chính vì thế, theo quan điểm của Putin, cần phải tạo dựng một lực lượng có khả năng duy trì cuộc xung đột trong suốt nhiều năm. Đó là lý do của kế hoạch tuyển dụng thêm 30% quân số. Trong khi đó, Ukraina tìm cách nhanh chóng tích lũy năng lực để chiến thắng càng nhanh càng tốt, bởi vì họ cũng phải chuẩn bị khả năng phương Tây cảm thấy mệt mỏi vì cuộc chiến này. Cho nên, Putin vẫn vô cùng nguy hiểm. Tôi xin nhắc lại rằng ông đã biết cách duy trì quyền lực trong hơn 2 thập niên. Do đó, chúng ta cũng phải chuẩn bị cho những kịch bản xấu nhất : cuộc chiến kéo dài vài năm.  Phương Tây có đã sẵn sàng cho kịch bản đó?  Mick Ryan : Không hề. Đa phần các nước đã hỗ trợ Ukraina hết khả năng. Ngoài tài chính, các nước đều đã thiếu đạn dược. Các lực lượng Ukraina bắn trung bình 5.000 quả đạn pháo mỗi ngày. Trong khi Mỹ hiện giờ mỗi tháng chỉ sản xuất được 14.000 đạn pháo, ngang với châu Âu. Về kho dự trữ tên lửa có độ chính xác cao và vũ khí hạng nhẹ, phương Tây cũng đang chịu áp lực. Các nước không có nhiều giải pháp : sản xuất công nghiệp ở các nước phương Tây bắt buộc phải gia tăng, để hỗ trợ Ukraina và bổ sung kho dự trữ vũ khí nhằm đối phó với các mối đe dọa tiềm tàng khác, dù là ở châu Âu (Nga có thể nhắm mục tiêu vào các nước vùng Baltic), hay là các châu lục khác.   Phương Tây cần bao nhiêu thời gian ?  Mick Ryan : Trong Đệ Nhị Thế Chiến, các nước không phải ở tiền tuyến như Mỹ, Úc, đã cần vài năm để huy động các ngành công nghiệp và đào tạo nhân lực có năng lực. Việc chuyển đổi quy mô sản xuất công nghiệp sẽ không diễn ra một sớm một chiều. Đó là một dự án trung hạn đòi hỏi trước hết một loại hình nhân công nhất định, xây dựng các nhà máy mới và trên hết, đòi hỏi chính phủ các nước phải có một nỗ lực đáng kể về ngân sách.  Như vậy có nghĩa là Âu - Mỹ phải chuyển sang kinh tế chiến tranh ?  Mick Ryan : Chúng ta có thể nói là một nền kinh tế chuyển hướng nhiều hơn sang chiến tranh. Nếu tất cả các nước phương Tây dành 1% GDP cho chiến lược an ninh, chẳng hạn sản xuất vũ trang, mua sắm trang thiết bị …, chúng ta có thể sẽ có một năng lực khá mạnh.   Tư pháp Mỹ mới truy tố 5 người Nga bị tình nghi buôn lậu công nghệ quân sự. Chiến tranh công nghệ đang trở thành một thành phần quan trọng của cuộc xung đột này ?  Mick Ryan : Trong cuốn sách mới nhất "Chip war" ( Cuộc chiến chip ) xuất bản tháng 10/2022, giáo sư người Mỹ Chris Miller, mô tả tầm quan trọng của chip điện tử đối với mọi loại phương tiện, từ máy bay, tên lửa, đến vũ khí có độ chính xác cao. Nga không cần những chip điện tử để trang bị cho các phương tiện có từ thời Liên Xô, nhưng không có chip bán dẫn thì không thể phục vụ cho các thiết bị đời mới hơn. Trước chiến tranh, điện Kremlin đã cung cấp chất bán dẫn cho Hoa Kỳ, Liên Hiệp Châu Âu hoặc Nhật Bản, nhưng các lệnh trừng phạt đã làm thay đổi tình hình.  Từ 10 tháng nay, cả thế giới đều nhìn về Ukraina và Nga. Ở giai đoạn này, chính phủ các nước phương Tây đã rút ra được những bài học gì từ cuộc chiến ?  Mick Ryan : Điều rõ ràng nhất là bây giờ chúng ta phải chuẩn bị kết hợp kịch bản một cuộc chiến tranh quy mô lớn với một ngành công nghiệp quân sự hùng mạnh. Trung Quốc là quốc gia duy nhất hiện có được điều đó, bởi đó là một phần không thể tách rời trong chiến lược răn đe của Bắc Kinh. Chúng ta phải thắng trong trận chiến công nghiệp. Chính lợi thế này đã cho phép quân đồng minh chiến thắng trong Đệ Nhị Thế chiến.  Một bài học khác về cuộc chiến này liên quan đến các hệ thống vũ khí sát thương tự động, chẳng hạn drone. Tư duy quân sự của các nước phương Tây về drone vẫn chưa phát triển đầy đủ. Cuộc xung đột này chắc chắn sẽ dẫn đến các chương trình rất lớn nhằm chống lại drone và tên lửa bay tầm thấp, hơn là phát triển các hệ thống công nghệ cao như Patriot trị giá hàng tỷ đô la/tên lửa.   Đối với đạn dược có độ chính xác cao, chúng đã cho thấy những hạn chế. Sẽ cần phải sản xuất một thế hệ mới, rẻ hơn và dễ chế tạo hơn, với lực lượng nhân công có trình độ thấp hơn.  Trong số những bất ngờ của cuộc chiến này, có cả sự bùng nổ của tình báo dân sự?  Mick Ryan : Quả đúng là việc phối hợp các hệ thống tình báo dân sự và quân sự là một cuộc cách mạng nhỏ trong cuộc xung đột này. Chúng ta đã chứng kiến ​​sự phát triển mạnh mẽ trong các hoạt động thu thập, phân tích, phổ biến thông tin tình báo từ nguồn mở, cho dù đó là các công ty như Bellingcat, chuyên về điều tra nguồn mở, công ty vệ tinh Mỹ Maxar, hay đơn giản là những người dân như tôi và những người viết các tin nhắn Twitter về chiến tranh và thường xuyên lập bản đồ. Trong tương lai, các quân đội sẽ phải phối hợp sử dụng tốt hơn các nguồn lực dân sự này.  Cuối cùng, tôi chỉ nghĩ đơn giản rằng khái niệm phòng thủ dân sự là rất quan trọng. Chúng ta đã thấy ​​Ukraina học hỏi và thích nghi với tình hình từ năm 2014 ra sao. Đây là một kinh nghiệm cho chính phủ các nước khác. Có một bài học lớn trong cuộc chiến này : một nhà lãnh đạo giỏi là cực kỳ cần thiết khi phải đối phó với nghịch cảnh. Zelensky là một ví dụ minh họa, nhưng cũng cần nói tới một số nhà lãnh đạo khác, như thủ tướng Phần Lan Sanna Marin, thủ tướng Estonia Kaja Kallas. Chắc chắn khi xem TV, nhiều người cũng muốn đất nước mình có một nhà lãnh đạo như vậy.   

Đình Ấm Nguyễn Việt Nam đã thoát đại họa trong “gang tấc”. Tuy nhiên, một thảm họa mới đang rình rập Việt Nam và cả thế giới nếu chúng ta mất cảnh giác.   Truyền thông quốc tế đưa tin ở Trung Quốc mỗi ngày có tới hàng 1 triệu người nhiễm, chết vì covid. Chỉ riêng thủ đô Bắc Kinh ngày 28/12/2022 có 15.000 thi thể ướp lạnh,một nhà tang lễ ở Giang Nam đoàn xe chở xác dài 4km. Ngày 23/12/2022 Thanh Đảo (Tàu) đã có 500.000 dân nhiễm covid, 80% của 36 triệu dân Giang Tây sẽ nhiễm bệnh vào tháng 3. Các chuyên gia y tế Mỹ nhận định  830 triệu dân Trung quốc sẽ nhiễm bệnh, hàng triệu người chết vào tháng 3 năm sau và rất lo ngại kêu gọi cung cấp vaccine cho Trung Quốc sử dụng. Chính phủ Đức phải cấp tốc gửi vaccine của mình sang Trung Quốc tiêm cho các công dân Đức ở Trung Quốc. Theo VOA, những ngày cuối năm 2002 nhà thiêu ở nhiều thành phố ở Trung Quốc la liệt xác chết chờ cả tuần vẫn không đến lượt thiêu.  Từ 20/12/2022 cảnh sát Bắc Kinh được lệnh canh chừng các nhà thiêu xác chết để ngăn chặn người ngoài xâm nhập đưa tin số người tử vong về covid… Trong khi hầu hết các nước trên thế giới cũng như Việt Nam đã miễn dịch cộng đồng với Covid 19 thì ở Trung Quốc, dịch vẫn hoành hành liên tục từ năm 2019 đến nay làm mọi hoạt động xã hội “đóng băng”, cực kỳ căng thẳng, sản xuất đình trệ.Theo nhận định rộng rãi của giới chuyên gia y tế, từ khi dịch mới bùng phát đến nay do lãnh đạo Trung Quốc- con cháu AQ- sẵn tính tự cao, tự đại, khoe khoang nên chỉ cho dân tiêm vaccine nhà trong khi kém chất lượng. Do tiêm vaccine kém chất lượng lại áp dụng chính sách zero covit quá lâu nên không tạo ra được miễn dịch cộng đồng làm cho virut cứ hoành hành. Đặc biệt nguy hiểm là khi chất lượng vaccine kém lây lan dai dẳng tạo ra nhiều biến chủng mới không chỉ thảm họa cho Tàu mà cả toàn thế giới. Đã có những biểu hiện lâm sàng rất lạ ở những bệnh nhân covid Trung Quốc. Nghĩ lại thời Việt Nam chống covid mà ớn lạnh. Năm 2019 khi covid bùng phát Việt Nam cũng bắt đầu sản xuất vaccine nhưng không thành còn tập đoàn đại lưu manh độc ác núp Việt Á đã mua chui vaccine Tàu về xét nghiệm cho dân Việt Nam để kiếm chác khi toàn dân ta đang hoạn nạn. Hành vi của họ đã làm cho dịch kéo dài, tốn kém quá nhiều tiền bạc của dân ta.Đặc biệt, một số thế lực và bọn xu nịnh, “bưng bô” chuyên nghiệp ra sức ca ngợi vaccine Tàu, các báo công an, quân đội, VTV…lu loa gọi những ý kiến sống chung với covid là “thế lực thù địch, phản động chống phá…”. Họ muốn rước vaccine Tàu tiêm cho toàn bộ dân Việt Nam và đã thành công ở một số địa phương nhưng rất may số lượng không nhiều. Đặc biệt nhà cầm quyền Việt Nam khi đó cũng thực hiện chính sách zero covid nhưng buổi đầu tạm có kết quả làm những người có trách nhiệm chủ quan, tưởng mình tài, chê bai Mỹ sống chung với covid: “Nếu cột điện biết đi thì cột điện ở Mỹ sẽ về Việt Nam…”. Thế nhưng, khi chưa có cột điện nào về đến Việt Nam thì đợt 2 covid diễn ra vào giữa năm 2021 làm xã hội đóng băng, tập đoàn tham nhũng vụ Việt Á vớ bẫm, dân Sài Gòn chưa được tiêm thuốc tốt chết la liệt… Rất may sau khi ồ ạt chở quân gia vào phía nam thực hiện zero covid một thời gian ngắn không thành nhà cầm quyền đứng đầu là thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhận ra không thể thực hiện zero covid và hối hả đi khắp các nước có nguồn vaccine tốt đặt mua, xin viện trợ về tiêm cho hầu hết dân Việt Nam. Nhờ vậy mà cả nước ta đã miễn dịch cộng đồng tạm thoát dịch đại dịch.  Trộm nghĩ, giả thử ngày ấy bọn “bưng bô” Tàu thắng thế, nhận toàn vaccine của Tàu về tiêm cho dân ta thì Việt Nam nay sẽ ra sao? Thật là, Việt Nam đã thoát đại họa trong “gang tấc”. Tuy nhiên, một thảm họa mới đang rình rập Việt Nam và cả thế giới nếu chúng ta mất cảnh giác: Ở Trung quốc dịch vẫn đang hoành hành với nhiều biến chủng mới, biểu hiện lâm sàng rất lạ, tỷ lệ chết rất cao trong khi từ ngày 20/12/2022 họ đã mở rộng việc xuất cảnh cho dân Trung Quốc và từ 1/1/2023 Trung Quốc mở cửa biên giới hoàn toàn. Từ ngày 29/12/2022 số lượng tìm kiếm mua vé máy bay tăng 850%. Phải chăng Trung Quốc đang lặp lại vụ “khủng bố sinh học” năm 2019: Khi Vũ Hán bùng phát dịch nhà cầm quyền Trung Quốc thả cửa cho dân xuất cảnh đi khắp nơi nhanh chóng gây đại họa toàn cầu.Thế nhưng, có vẻ ngành du lịch Việt Nam đang tấp tửng đón khách Trung Quốc vào Việt Nam. Báo Tuổi Trẻ ngày 27/12/2022 đưa tin: “Doanh nghiệp du lịch Việt Nam sẵn sàng trước tin Trung Quốc mở cửa” báo Người Lao động ngày 28/12: “Du lịch rộng cửa vẫn vắng khách quốc tế: Chuẩn bị đón khách Trung Quốc trở lại…” Hãy cẩn trọng không thì như dân gian vẫn nói “ăn không bõ ị”

Ảnh quan chức tham nhũng đi tù Nguyễn Ngọc Chu A. Thời nào cũng có tham nhũng. Nhưng mức độ tham nhũng rất khác nhau tuỳ thuộc vào thể chế. Thể chế lành mạnh thì tham nhũng ít. Thể chế bệnh tật thì tham nhũng phát triển. Tham nhũng làm suy yếu đất nước. Tham nhũng làm nhân dân khốn khổ. Cho nên, bất cứ thời nào, nhân dân cũng ủng hộ chống tham nhũng, mọi tiến bộ về chống tham nhũng đều được hoan nghênh. Những năm gần đây, công cuộc chống tham nhũng được tiến hành quyết liệt. Kết quả là các cán bộ cao cấp bị vào tù và mất chức mỗi ngày thêm nhiều. Một mặt là thấy được mặt tích cực của công cuộc chống tham nhũng. Nhưng mặt khác, là nỗi lo. Mà lo lớn hơn mừng. Không phải lo rằng “kỷ luật hết thì lấy ai làm việc”. Mà lo vì cách chống tham nhũng hiện nay, dù tiến hành quyết liệt đến đâu, mạnh mẽ đến đâu cũng không làm thuyên giảm tham nhũng. Bởi vì “bốc thuốc không trúng bệnh” – chưa chống tham nhũng tại nguồn gốc sinh ra tham nhũng. Nếu quả đúng như dư luận đang lan truyền, rằng Phó thủ tướng (PTT) Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam sẽ nghỉ hưu trong năm tới vì liên quan đến trách nhiệm trong đại dịch Covid -19, thì phải nghĩ đến phương thức khác về chống tham nhũng. Rõ ràng, trước đại dịch Covid -19, dư luận xã hội đã dành cho PTT Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam những đánh giá khá tích cực. Đó là hai vị cán bộ lãnh đạo cao cấp, ở một phương diện nào đó, đã thể hiện là có trí tuệ trong công việc, và chưa thấy bị ca thán về phẩm chất. Câu hỏi hiển nhiên là: Khi mà tham nhũng trù mật khắp mọi nơi, những người như PTT Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam đều dính tiêu cực, thì có ai trong số cán bộ lãnh đạo cấp cao không dính tiêu cực? Câu hỏi không tránh khỏi là: Lĩnh vực mà PTT Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam quản lý không phải là lĩnh vực nhiều tài chính nhất mà còn có nhiều tiêu cực lớn, vậy thì những lĩnh vực có nguồn tài chính khủng thì tiêu cực sẽ lớn đến mức như thế nào? Tham nhũng ở nước ta đang biến thành quốc nạn nguy hiểm. Quốc nạn nguy hiểm vì nó tồn tại trù mật khắp mọi nơi, ở mọi ban ngành, ở mọi cấp độ từ trung ương cho đến địa phương. Mức độ tham nhũng của từng trường hợp cụ thể hay từng lĩnh vực có khác nhau. Nhưng nhìn chung trên toàn quốc, nếu ký hiệu mức độ tham nhũng là x% tổng kinh phí, thì từ đó có thể ước lượng được tổng số tiền bị tham nhũng ở mỗi đơn vị. Ngân sách Nhà nước (NSNN) năm 2022 dự kiến tổng chi cho trung ương là 1.087.032 tỷ đồng. Trong đó, các Bộ, cơ quan trung ương là 536.953,208 tỷ đồng. Tương ứng với một số Bộ như sau: Bộ Quốc phòng: 171.502,56 tỷ đồng Bộ Công An: 95.598,95 tỷ đồng Bộ Giao thông: 69.053,273 tỷ đồng Bộ Lao động và thương binh xã hội: 34.839,815 tỷ đồng Bộ Tài Chính: 22.449,32 tỷ đồng Bộ Nông Nghiệp và phats triển nông thôn: 11.962,71 tỷ đồng Bộ Y tế: 11.282,15 tỷ đồng Bộ Giáo Dục và Đào tạo: 6.521,427 tỷ đồng Bộ Ngoại Giao: 3.132,62 tỷ đồng Bộ Khoa học và Công nghệ: 2.777,23 tỷ đồng. Số liệu trên không bao gồm các chương trình mục tiêu quốc gia. Số liệu trên không phản ánh được tổng tiền chi tiêu qua tay từng Bộ, vì một lượng tài sản khổng lồ hơn nằm trong các doanh nghiệp do Bộ quản lý. Viện dẫn số liệu để hình dung tóm lược nguồn NSNN chi trực tiếp cho Bộ. (Toàn bộ số liệu về NSNN năm 2022 có thể xem ở link này: https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Tai-chinh-nha-nuoc/Nghi-quyet-40-2021-QH15-phan-bo-ngan-sach-trung-uong-nam-2022-495732.aspx?). Lĩnh vực Khoa giáo mà PTT Vũ Đức Đam phụ trách có nguồn kinh phí nhỏ hơn so với công nghiệp và các mảng khác. Lĩnh vực Ngoại giao của PTT Phạm Bình Minh phụ trách thì có kinh phí rất ít so với các Bộ khác (3.132,62 tỷ đồng), chỉ bằng 1/54,7 của Bộ quốc phòng, 1/30,5 của Bộ công an, và 1/22 của Bộ giao thông. Đây không phải đưa ra lý lẽ để biện hộ cho PTT Phạm Bình Minh và PTT Vũ Đức Đam. Ai có tội thì phải chiếu theo pháp luật mà xử. Các lý lẽ và số liệu viện dẫn là để hình dung ra bức tranh thực về tương quan biên giới tài chính giữa các lĩnh vực, từ đó có thể mường tượng ra mức độ thất thoát. B. Những khuôn mặt được dư luận đánh giá phần nào có trí tuệ, dường như sạch sẽ, cuối cùng cũng không tránh xa được tiêu cực. Từ xa xưa, tiền nhân đã dạy: “ở bầu thì tròn, ở ống ống thì dài”. Trườn qua một đường ống dài thì chịu ảnh hưởng của không khí và nhiệt độ trong đường ống đó, nóng phải chịu nóng, lạnh phải chịu lạnh, thơm thì được thơm, không thơm thì chịu không thơm, bẩn thì phải lấm bẩn. Ai đi suốt từ cấp thấp nhất lên cấp cao nhất mà thoát khỏi được tác động của cơ chế? Nếu tiếp tục cơ chế này thì sẽ còn mất nhiều cán bộ nữa. Dù là thầy giáo, bác sĩ hay nhà khoa học, khi bước vào con đường quan chức gồm nhiều quyền lực sẽ khó tránh khỏi tiêu cực. Vì cơ chế bị khuyết tật. Khuyết tật thúc đẩy tham nhũng. Những kẻ biết lợi dụng khuyết tật của cơ chế đã trở nên giàu có nhanh chóng kèm theo sự sa ngã của hàng loạt cán bộ cao cấp. Trong cơ chế hiện hành, ai bước lên thang bậc quyền lực mạnh cũng khó thoát khỏi tham nhũng, không tham nhũng kinh tế tiền bạc thì tham nhũng danh vọng, tham nhũng quyền lực, tham nhũng tình cảm; thậm chí tham nhũng nhiều thứ cùng một lúc. Đại dịch Covid -19 là một bằng chứng thực tế đau xót. Từ đó để thấy, chống tận gốc tham nhũng là phải cải cách thể chế. Điều này đã được nhiều lãnh đạo cao cấp của nhà nước nhắc đến nhiều lần, nhưng chưa được triển khai trong thực tiễn. C. VẬY PHẢI CẢI CÁCH NHỮNG ĐIỂM NÀO? Rất nhiều điểm phải cách mạng. Sau đây là mấy ‘trụ cột’ cần gấp rút thay đổi căn bản. 1. CÁCH MẠNG VỀ TƯ PHÁP Cai trị bằng pháp luật chứ không dựa vào đạo đức tự nguyện. Trị bằng pháp luật chứ không phải trị bằng ‘phê bình nghiêm khắc’ hay ‘cảnh cáo’. Càng không thể ‘tự phê bình’ hay ‘rút kinh nghiệm’. Nhưng muốn pháp luật được thực thi nghiêm minh, thì pháp luật không chịu sự chi phối của bất cứ lực lượng nào, pháp luật phải độc lập với mọi quyền lực. Nghĩa là phải tiến tới một nền tư pháp độc lập. Nếu không có một nền tư pháp độc lập thì không thể chống được tham nhũng, nhất là tham nhũng quyền lực. 2. ĐỀ CAO ‘TRÁCH NHIỆM CÁ NHÂN’ Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhiều lần nhắc đến ‘phân cấp, phân quyền’. Cần phải nói rõ thêm ‘trách nhiệm cá nhân’. Nói đến ‘trách nhiệm cá nhân’ là để khác với ‘quyết định tập thể’. ‘Quyết định tập thể’ thì sẽ khó pháp trị. ‘Quyết định tập thể’ chỉ để cho một số tình huống cụ thể. Còn trong điều hành hàng ngày thì ‘trách nhiệm cá nhân’ là thống soái. Đừng nghĩ rằng đề cao ‘trách nhiệm cá nhân’và giảm vai trò ‘quyết định tập thể’ thì sẽ dẫn đến lũng đoạn quyền lực, độc tài. Vì ‘trách nhiệm cá nhân’ được kiểm soát bằng luật pháp. Còn ‘quyết định tập thể’ làm cho luật pháp khó thực thi. Chống lũng đoạn cá nhân dễ hơn chống lũng đoạn tập thể, dễ hơn chống lũng đoạn cá nhân núp bóng tập thể. 3. CẢI CÁCH THỂ THỨC BỔ NHIỆM CÁN BỘ Vì đề cao ‘trách nhiệm cá nhân’ là dồn quyền lực trong điều hành hàng ngày cho cá nhân, nên lựa chọn cá nhân đứng vào những vị trí có nhiều trách nhiệm quan trọng (cấp độ 1) thì phải được quyết định bởi trí tuệ của số đông, chứ không quyết định bởi số ít. Còn khi đã chọn được cá nhân vào vị trí cấp độ 1 bởi trí tuệ số đông rồi, thì cá nhân đó được quyền lớn trong lựa chọn cấp dưới (cấp độ 2) để điều hành. Cách bổ nhiệm cán bộ của chúng ta hiện nay được quyết định bởi số ít cho cả hai cấp độ 1, 2 nêu trên. Cán bộ cấp độ 1 được quyết định bởi số ít nên không đủ độ tin cậy, dẫn đến dù nhân sự đã được xem ‘xét kỹ lưỡng’ nhưng vẫn nhiều người rơi vào vòng lao lý. Nhân sự Đại hội XII làm rất kỹ nhưng vẫn nhiều Uỷ viên Trung ương (UVTƯ) vào tù. Rút kinh nghiệm, nhân sự Đại hội XIII xem xét kỹ hơn nhưng vẫn nhiều UVTƯ tiếp tục bị kỷ luật. Còn cán bộ cấp độ 2 vẫn do tập thể số ít quyết định, nên cấp trên không điều khiển được cấp dưới, vì không có quyền bổ nhiệm, không có quyền cách chức. Tóm lại, tập thể số ít quyết định nhân sự cấp độ 1 thì không đủ tin cậy. Tập thể số ít quyết định nhân sự cấp độ 2 thì trở thành “thọc gậy bánh xe”. Kết quả cuối cùng là hiệu quả công việc kém. 4. GẮN TRÁCH NHIỆM VỚI QUYỀN LỢI Đề cao ‘trách nhiệm cá nhân’ thì phải gắn với quyền lợi. Ngoại trừ ‘độc lập dân tộc, toàn vẹn lãnh thổ’, còn lại, không ai chịu trách nhiệm đến mức bị mất mạng và lao tù mà không có danh lợi. Cho nên, ‘trách nhiệm’ luôn đi đôi với ‘quyền lợi’. Quan niệm dựa vào ‘lý tưởng’, ‘ý thức tự giác’, ‘lòng yêu nước’… sẽ hoàn toàn phá sản trong điều hành kinh tế thời bình. Nên nhớ rằng, cán bộ cấp độ 1 đại diện cho tài sản Nhà nước, nên nếu không gắn trách nhiệm với quyền lợi thì tài sản Nhà nước sẽ còn bị tiếp tục thất thoát nhiều nữa. Còn nhiều điều cần phải thay đổi mà không thể đề cập ở đây. Có kể ra mà nơi có quyền thay đổi vẫn chưa chịu thay đổi thì cũng chưa giải quyết được vấn đề. Chống tham nhũng là điều rất cần và luôn được hoan nghênh. Quan trọng hơn là tiêu diệt nguồn gốc tham nhũng. Quan trọng nữa là không làm con người bị hư hỏng. Xót xa, vì những người có nhân cách, sau khi bước vào con đường quan chức, đều chịu ‘hao mòn nhân cách’. Bao nhiêu người đã xa cách người thân, mất thầy giáo, mất bạn bè vì cơn cuồng phong ‘hao mòn nhân cách’? Nếu cơn cuồng phong ‘hao mòn nhân cách’ tiếp tục “càn quét” nhiều năm nữa thì hoạ càng thêm lớn. Phải kêu to lên, vì cơn cuồng phong ‘hao mòn nhân cách’ làm suy yếu Dân Tộc.  

Đỗ Ngà Theo tổng kết của ngành du lịch Việt Nam thì năm 2017, cứ 10 người đến Việt Nam một lần thì có 8 người “say goodbye” không bao giờ trở lại. Thực trạng tệ hại như thế nhưng ngành du lịch Việt Nam đặt mục tiêu đến 13 triệu lượt khách quốc tế vào năm sau. Rồi năm 2018 đến 2019 con số vẫn vậy, cũng 80% “một đi không trở lại”. Sau hai năm gián đoạn vì Covid, đến năm 2022 thì tình hình lại khác đi, mà là khác theo hướng tồi tệ hơn. Năm 2022 người ta thống kê, cứ 10 từng đến Việt Nam thì thành phần “never again” lên đến 9 người. Từ 80% khách du lịch quốc tế “tởn tới già”giờ tăng lên thành 90% thì cũng gọi là “tăng trưởng” đấy chứ? Theo thống kê thì cứ 100 người xin thôi quốc tịch Việt Nam thì chỉ có 6 người xin nhập quốc tịch Việt Nam. Những người xin nhập quốc tịch Việt Nam thường là người gốc Việt muốn hồi hương để về sống quê nhà sau khi đã cống hiến hết nội lực cho “bọn tư bản giãy chết” hoặc những người không thể hòa nhập ở xứ người. Con số này sẽ giảm vì thế hệ sau là những người sinh gốc Việt sinh ra ở nước ngoài sẽ không muốn về nước làm gì nữa. Theo thống kê, năm 2005, từ 25-30% số lao động tại Hàn Quốc bỏ trốn ở lại bất hợp pháp, và con số này ở Đài Loan trên 10% phần trăm. Tuy nhiên, đến năm 2022 thì người ta thống kê có thời điểm 75% lao động sau khi hết hạn hợp đồng không về nước mà ở lại làm việc và cư trú bất hợp pháp, con số này với thị trường lao động Đài Loan là gần 50%. Du khách quốc tế thì đến một lần rồi tởn tới già, người Việt nào có điều kiện thì cuốn gói ra đi để tìm vùng đất khác mà sống, người lao động thì một khi bước chân ra khỏi đất nước thì tìm cách trốn ở lại. Đấy là hình ảnh của một vùng đất hung, bởi “đất lành chim đậu” là chân lý muôn đời. Ở chiều ngược lại, giới nghệ sỹ gốc Việt chủ yếu là ở Bắc Mỹ về Việt Nam sinh sống và biêu diễn ngày càng nhiều. Hồi Tháng Hai 2021, Nghệ sỹ ưu tú Quốc Thảo nói ‘Nghệ sĩ 10 người sang Mỹ thì hơn 9 người muốn về’, rồi đến Tháng Hai 2022, nghệ sỹ hài Quang Minh cũng khẳng định “10 người đi Mỹ hết 9,5 người muốn về’. Những câu nói này làm dậy sóng cộng đồng mạng bởi nhiều người nghĩ rằng, hai nghệ sỹ này nói về nguyện vọng của người Việt nói chung, nhưng thực chất không phải vậy. Theo tôi, hai nghệ sỹ này chỉ nói về giới nghệ sỹ của họ mà thôi. Tôi nhớ thời thập niên 90, chương trình ca nhạc hải ngoại tràn ngập Việt Nam. Trung tâm Asia, Paris by night, Trung tâm Vân Sơn vv… chiếm lĩnh thị trường trong nước. Tuy nhiên, sau đó thì các trung tâm hải ngoại mất dần vị thế và các trung tâm ca nhạc trong nước mọc lên quá nhiều làm cho giới nghệ sỹ thi nhau về nước biểu diễn. Từ những năm 2000, nghệ sỹ hải ngoại đã ồ ạt về Việt Nam là một thực tế không thể chối cãi. Sự di chuyển của giới nghệ sỹ về nước đồng thời các trung tâm âm nhạc lớn ở hải ngoại lần lượt suy tàn. Trung tâm Asia lừng lẫy một thời thì giải tán, Trung tâm Vân Sơn cũng mất hút và Trung tâm Thúy Nga thì cũng ngoắc ngoải. Điều đó cho thấy rằng, văn hóa Việt Nam đang bị đào thải và nó bị trả về quê hương của nó. Lý do tại sao? Thực tế các trung tâm âm nhạc hải ngoại chỉ phục vụ cho cộng đồng người Việt. Hiện nay thế hệ người gốc Việt sinh ra ở nước ngoài đã dần thay thế cho thế hệ cha chú. Và thế hệ mới này “nuốt không trôi” văn hóa Việt Nam trong khi đó lớp già thì ngày một ít đi và không bao lâu nữa chẳng còn ai. Và khi tầng lớp thưởng thức văn hóa thuần Việt ít dần thì loại hình văn hóa đấy làm sao còn đất sống ở hải ngoại? Đó là lý do các trung tâm ca nhạc lụi tàn và ca sỹ gốc Việt phải tháo chạy về Việt Nam là điều tất yếu. Thực tế, giới nghệ sỹ Việt Nam ở hải ngoại quay đầu về nước không nói lên Việt Nam đáng sống mà chỉ nói rằng, nghệ thuật Việt Nam không thể tồn tại được khi bước ra ngoài vỏ kén của nó. Sự hồi hương của giới nghệ sỹ chính là sự hồi hương của nghệ thuật sân khấu “made in Vietnam” chứ không phải là người Việt muốn về Việt Nam. Vùng đất hung khiến người ngoài vào một lần thì phải tháo chạy, người ở trong thì tìm cách thoát thân, còn sản phẩm nghệ thuật sân khấu do nó làm ra thì bị trả lại nơi sản xuất./.